«استعفای مایلی‌کهن، بازتاب واقعیت‌های فوتبال ماست»

ایرج ادیب‌زاده

محمد مایلی‌کهن درست ۱۵ روز پس از انتخابش به سمت سرمربی‌گری تیم ملی فوتبال ایران از این پست استعفا داد. همان‌قدر که انتخاب مایلی‌کهن به عنوان سرمربی تیم ملی پس از برکناری علی دایی فردای شکست تیم ایران از عربستان سعودی، عجیب و غریب بود، استعفای سریع او و کنار رفتنش هم در میان مربیان تیم ملی بی‌سابقه بود.

این موضوع را با آقای فریدون شیبانی، روزنامه‌نگار و کارشناس بین‌المللی فوتبال در میان گذاشته‌ام.

تصور اولیه‌ی من همان بازار آشفته‌ای است که همچنان فوتبال ما با آن دست به گریبان است. ببینید در خیلی از کشورهای جهان یا حتا در گذشته‌ی ایران هم این‌طور نبود که از مدت‌ها قبل در انتظار اولین شکست یک مربی باشند تا او را با تأخیر یا بدون تأخیر رد کنند.

خواه ناخواه یک سرمربی مسئول است و این در مورد علی دایی هم پیش آمد. به محض این‌که تیم او شکست خورد بدون این‌که بررسی بشود، (منظور من بررسی واقعی است) علی دایی را با موجی که آمده بود، با همان موج کنار گذاشتند.

به یاد داریم که برای انتخاب علی دایی هم چه چیز پیش آمد و چه زمینه‌ای فراهم شد، چه نام‌هایی برده شد و حتا افشین قطبی به عنوان سرمربی انتخاب شد که بلافاصله به نام علی دایی تغییر کرد.

این‌بار همان ماجرا دقیقاً یک بار دیگر تکرار شده است. یعنی وقتی علی دایی را با یک حکم کنار گذاشتند افشین قطبی به عنوان سرمربی انتخاب و حکم قطبی لغو شد. یک حالت پریشانی و از هم پاشیدگی در قضایا است که فکر می‌کنم دقیقاً بازتاب واقعیت‌های فوتبال ما است.

این موضوع در شرایطی پیش آمد که روی کاغذ هنوز از مقدماتی جام جهانی حذف شده نیستیم، باید بگوییم تا این‌جا هم که آمده‌ا‌یم به اعتبار فوتبال گذشته و آن بضاعت انسانی که از نظر فوتبال در ایران وجود دارد، است.

بساط فوتبال اصلاً بساط جام جهانی نیست و کمترین امیدی هم نمی‌توان داشت که بگوییم این مربی رفت و مربی دیگری آمده است. ایشان ۱۵ روز مربی بود بدون این‌که یک جلسه تمرین کند یا این‌که بداند بازیکنانش چه کسانی هستند،کناره‌گیری کرد. و این بحث خیلی مفصلی دارد که چراهایش هم مشخص است.

به نظر شما این مشکلات که آقای مایلی‌کهن هنوز نیامده و وارد صحنه نشده استعفا داد، از کجا شروع شد که به این جا رسید؟

فکر می‌کنم از این سرچشمه می‌گیرد که اصولی بر فوتبال ما حاکم نیست و دستور از جای دیگر می‌آید. اشاره‌ی کوتاهی در مورد قطبی داشتم که افشین قطبی دو بار به عنوان سرمربی انتخاب شد اما اجازه‌ی کار پیدا نکرد.

نه این‌که افشین قطبی می‌توانست دوای درد فوتبال ما باشد، بلکه انتخاب نشدنش نشان داد که درد فوتبال ما چیست. ماجرای فعلی هم به همان شکل است، وقتی مایلی‌کهن سرمربی تیم ملی شد، خودش نمی‌دانست برای چه آمده است و چطور شد که آمده است.

با آن قدمت و پیشینه‌ای که حدود یازده سال پیش در تیم ملی داشت، بار دیگر مربی تیم ملی شد و اگر آن موقع تیم ملی ما در آستانه‌ی ورود به جام جهانی با آن شیوه‌ی کار آقای مایلی‌کهن ناگهان متوقف شد و ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کار آمدند تا تیم ما به جام جهانی برود، این‌بار قرار بود که داستان برعکس شود.

یعنی جایی که تیم ملی ما از حضور در جام جهانی متوقف شد، آن ابر و باد و مه و خورشید و فلک به آقای مایلی‌کهن سپرده شد و مایلی‌کهن هم با روحیات خیلی تندی که دارد و آن حالت عصبانیت زودهنگام، بالطبع نمی‌توانست دوای دردی باشد که شرط اول آن برای تیم ملی آرامش است.

بنابراین خیلی عجیب وارد صحنه شد و خیلی عجیب از صحنه خارج شد تا باز هم داستان دیگری تا دوشنبه آینده اتفاق بیافتد که چه کسی می‌خواهد جانشین شود و از معجزه‌ای که همیشه در انتظارش است بهره ‌بگیرد و تیم را به جام جهانی برساند.

گفته‌اند مشکلات از بیانیه‌ای که آقای مایلی‌کهن داده، شروع شد، بعد هم حاضر نشد آن بیانیه‌اش را پس بگیرد. سپس استعفا داد. فکر می‌کنید تمام این مسایل به خاطر یک بیانیه بود یا باز هم آمدن و رفتنش سیاسی بوده است؟

اصلاً چرا این بیانیه به وجود آمد؟ عللش چه بود؟ این‌ها مسایلی است که در فوتبال ما می‌گذرد و جناح‌بندی‌ها و آن آدم‌هایی که حاکم بر روند نامعقول فوتبال ما هستند زمینه را فراهم کرده‌اند که با توهین به خانواده، توهینی که جدا از توهین‌های مرسوم است که فقط به شخص مربی یا بازیکن می‌شود، طوری شد که یک مربی عصبانی را به این حالت خیلی عجیب و غریب که شاید در دنیا بی‌نظیر باشد در معرض کناره‌گیری و استعفا قرار دادند.

آن چیزی که به وجود می‌آید که در استادیوم و هنگام فوتبال فحاشی صورت بگیرد، نشأت گرفته از حکومت خارج از زمین فوتبال بر فوتبال است. رییس کمیته‌ی ملی المپیک پیش از این گفته بود که دولت باید دست از سر ورزش بردارد و این صحبت خیلی درستی بود.

ممکن است گذرا روی خبرها آمده و رفته باشد. اما واقعاً تا از ورزش دست برندارند و ورزش ما ملی نباشد، متأسفانه این بساط را داریم.

با این مسایلی که برشمردید، آینده‌ی تیم ملی فوتبال ایران را چگونه می‌بینید؟

اگر بخواهیم روی ویژگی‌های فوتبال برویم می‌تواند اتفاقاتی بیفتد. فکر می‌کنم آرزوی هر ایرانی در هر فضای فکری که باشد، این است که معجزه‌ای رخ بدهد و تیم ملی ایران، به جام جهانی برود.

ولی اگر بخواهید واقع‌نگر باشید، شانس صعود ما منهای صفر است. چون می‌گوییم ما این سه تیم را ببریم در حالی که به جز یکی از این تیم‌ها دو تیم دیگر در چه موقعیتی هستند؟ تا این جای کار دو تا از حریف‌های ما رده‌ی اول و دوم گروه را دارند.

این‌ها به راحتی و در زمین خودشان به ما می‌بازند؟ آن‌هم با این وضعی که الان ما داریم که اصلاً تیم ملی نداریم که سرمربی داشته باشد و سرمربی نداریم که ببینیم برنامه‌اش چیست و چه نقشه‌ای دارد که بخواهد کره‌ی شمالی را در پیونگ یانگ یا کره‌ی جنوبی را در سئول ببرد.

بنابراین فقط باید به قضا و قدر و اتفاق و غیره دل ببندیم تا ببینیم چه پیش می‌آید. اما اگر بخواهیم منطقی ببینیم، مشاهده می‌کنیم که هیچ چیز دست ما نیست.

و هنوز نام مربی آینده‌ی تیم ملی هم مشخص نشده است؟

خیر، هنوز مشخص نشده است. بالطبع حتا شاید تا دوشنبه‌ی دیگر هم فراتر برود. یعنی طبق معمولی که همیشه بوده است. چون آن کسانی هم که امتحان داده‌اند، هر کدام به شکل بدی از تیم ملی اخراج شده‌اند.

بعید نیست که عین قضیه‌ی تیم ملی امید، آن هم در چنین شرایط بحرانی و بالاتر از زمانی که بتوان به آن موقعیت حساس گفت، دوباره سراغ غلامحسین پیروانی و یا کسی که تا به حال تجربه‌ی مربی‌گری را در تیم ملی نداشته است، بروند‌.