«محکومیت صابری، نمایش قدرت بین گروه‌های مختلف»

ایرج ادیب‌زاده

رکسانا صابری، روزنامه‌نگار ایرانی ـ آمریکایی روز شنبه از سوی دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران به هشت سال زندان محکوم شد. عبدالصمد خرمشاهی، وکیل خانم صابری ضمن تایید این خبر به خبرگزاری فرانسه گفته است اظهار نظری نمی‌کنم.

برای بررسی بیشتر این مسأله با خانم هما سرشار، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر در آمریکا گفت و گو گرفته‌ام.

خانم سرشار، روز شنبه حکم هشت سال زندان برای رکسانا صابری بعد از زندانی شدن خانم هاراتونیان و همچنین عشا مومنی تایید شد. به نظر شما جمهوری اسلامی از بازداشت، محاکمه و زندانی کردن این ایرانی‌های دو ملیتی چه هدفی را دنبال می کند؟

در شرایط موجود و گذشته این دستگیری‌‌ها و نقض حقوق انسانی ایرانیان دو ملیتی یا آمریکاییان ایرانی‌تبار از طرف جمهوری اسلامی، به دلیل چند دستگی که در داخل حکومت رژیم جمهوری اسلامی وجود دارد یک نوع نمایش قدرت بین گروه‌های مختلف بوده و است.

برای این‌که در هر فرصتی که یا می‌شنوند و یا احساس می‌کنند امکان نزدیک شدن کشور آمریکا به جمهوری اسلامی و یا سر میز مذاکره نشستن فراهم می‌شود، چنین ورقه‌هایی را روی میز می‌گذارند و چنین نمایش قدرتی را گروه‌هایی که مخالف هستند و در واقع گروه‌های تندرو انجام می‌دهند که امکان این بحث و گفت ‌و گو کسانی را که در صدد انجام گفت ‌و گوها و مذاکرات هستند، کمتر یا منحرف بکنند.

هما سرشار، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر

در واقع با پیشنهاد خانم هیلاری کلینتون در مورد این‌که با مسئولین جمهوری اسلامی گفت ‌و گویی انجام بدهد و سر میز مذاکره بنشیند، موج دستگیری‌ها و فشارهای شدید آغاز شد. که متأسفانه ما شاهد هستیم در تمام شرایط بیشترین لطمه‌ی آن به زنان ایرانی می‌خورد.

در بیشتر مواقع این حملات به آنان می‌شود و آن‌ها را دچار این فشار قرار می‌دهد، در واقع یک نوع بازی است که از نظر من دست کسانی که این کار را می‌کنند باز است و مشخص است که چرا دارند چنین می‌کنند.

بازتاب این بازداشت‌ها و اتهامات این زنان ایرانی ـ آمریکایی در آمریکا چه بوده؟

در آمریکا بازتاب بسیار گسترده‌ای گرفته، به خصوص که از طرف دولت آمریکا، خانم هیلاری کلینتون مستقیماً نسبت به این مسأله به خصوص در مورد رکسانا صحبت کرده است. و اعتراض دولت آمریکا نسبت به نقض حقوق انسانی و همین‌طور به عنوان دستگیری یک خبرنگار و این‌که از طرف دولت آمریکا این غیر قابل قبول است، عنوان شده است.

ولی گروه‌های مختلف حقوق بشری و کسانی که در این زمینه‌ها فعال هستند هم در مورد خانم رکسانا صابری و همین‌طور عشا مومنی بسیار فعالیت می‌کنند. اخیراً با دستگیری تازه این بانوی ارمنی ـ ایرانی، خانم هاراتونیان بار دیگر توجه‌ها برای جمع‌آوری بیانیه‌‌ها و امضا‌های اعتراضی برای او جلب شده است.

واقعیت امر این است که در تمام مواردی که چنین اتفاقی در داخل کشور ایران و توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود، فعالین و کوشندگان حقوق بشر و حقوق زنان ساکت نمی‌نشینند و صدای اعتراض خودشان را به گوش جهانیان می‌رسانند.

این بار هم با دفعات دیگر فرقی نمی‌کند. همچنان داریم صدای اعتراض را از جاهای مختلف می‌شنویم. در تازه‌ترین خبری که اعلام شد قرار است خانم نازنین افشین‌جم، بانوی فعال ایرانی که در مورد حقوق بشر بسیار فعالیت می‌کند، جزو سخنرانان نشستی که در ژنو برای دموکراسی و حقوق بشر انجام می‌شود، باشد و این مشکلات و مسایل را مطرح بکند.

منظور من این است که بسیاری از فعالین ایرانی خارج از کشور از این موقعیت‌های مختلف استفاده می‌کنند تا صدای اعتراض خودشان را و همین‌طور خبر این نوع بازداشت‌های غیر قانونی و غیر انسانی را به گوش دیگران برسانند.

خانم سرشار، سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیه‌ی مطبوعاتی‌اش در مورد رکسانا صابری می‌گوید جمهوری اسلامی از اتهام جاسوسی سوء استفاده می‌کند تا روزنامه‌نگاران را زندانی و آزادی بیان را محدودتر کند. به نظر شما این مسأله درست است؟

این برای همه‌ی کسانی که دست اندر کار چنین فعالیت‌هایی هستند، مشخص است که روزنامه‌نگاران و قلمی که در دست روزنامه‌نگاران است یکی از سلاح‌های پرقدرت جنگیدن با نابرابری، فشارها و نقض حقوق مختلف انسان‌ها است.

در نتیجه همیشه طی این سال‌ها و طی این چندین دهه دیده‌ایم که حضور روزنامه‌نگاران و اهالی قلم برای جمهوری اسلامی و سیاستمداران و حکومت‌گذاران این رژیم یک خطر بالقوه حساب می‌شده و بیشترین فشارشان را همیشه روی روزنامه‌نگاران چه در داخل ایران و چه در خارج ایران گذاشته‌اند.

تعداد کسانی که به خاطر نوشتن یا اعتراض و مخالفت ضمنی فقط از نظر اندیشه دستگیر شده‌اند، کشته شده‌اند و بیشتر قتل‌های زنجیره‌ای در مورد اهالی قلم و روزنامه‌نگاران بوده است. در نتیجه می‌شود گفت ممکن است از این نظر با خطر مواجه شود و از این بابت باعث نگرانی است.

شخصاً خودم را به عنوان یک ناظر سیاسی قبول ندارم بلکه بیشتر به عنوان یک فعال حقوق بشری قبول دارم. هر چند نمی‌توانم پیش‌بینی بکنم، اما امیدواری من این است که هر چه زودتر شاهد آزادی خانم رکسانا صابری باشیم. همچنین این فکر همیشه در ذهنم هست که ممکن است در قبال هر کدام از این آزادی‌ها معامله‌ای در پشت پرده انجام شده باشد.