| خانه > ایرج ادیب زاده > گفتگو > «آمریکا می‌خواهد عراق را از دوش خود بردارد» | |||
«آمریکا می‌خواهد عراق را از دوش خود بردارد»ایرج ادیب‌زادهadibzadeh@radiozamaneh.comاکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس مجلس خبرگان جمهوری اسلامی، روز دوشنبه به همراه هیأتی وارد بغداد شد. این نخستین سفر آقای رفسنجانی به عراق از هنگام تأسیس جمهوری اسلامی ایران است. به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا این سفر به دعوت جلال طالبانی، رییس جمهوری عراق صورت گرفته است که هفته پیش در تهران بود. اکبر هاشمی رفسنجانی در این سفر به جز دیدار با مسئولان دولتی عراق با مراجع دینی، مسئولان و رو‌سای قبایل و احزاب شیعه و سنی و کرد عراق هم دیدارهایی خواهد داشت. برای بررسی بیشتر در مورد این سفر با آقای دکتر حسن هاشمیان، استاد دانشگاه در تهران و تحلیل‌گر مسایل خاورمیانه گفت و گو کرده‌ام.
آقای دکتر هاشمیان، هدفهای اصلی این سفر را در چه می‌‌دانید؟ مهم‌‌ترین هدف این سفر بحث بررسی پیمان منطقهای است. طی هفته‌های گذشته دیدیم که سفرهای زیادی چه از سوی ایران و چه از سوی عراق و همینطور در ترکیه و سوریه صورت گرفته است. ایران امیدوار است یک پیمان منطقهای میان ایران، ترکیه، سوریه و عراق ایجاد کند که این پیمان منطقهای بتواند خلاء خروج نیروهای آمریکایی از عراق را پر کند و در واقع نیروهای عراقی به‌جای تکیه بر آمریکا بتوانند بر این پیمان منطقهای تکیه کنند و این خلاء را به‌شکلی پر کنند. البته در کنار این هدف اولیه، اهداف دیگری هست باید این مسأله را مطرح کرد که ایران به چه نوع عراقی نگاه می‌کند؟ آن هم جزو اهداف سفر آقای هاشمی رفسنجانی است چرا که ایران مایل است عراقی را نبیند که تحت سیطره آمریکا باشد همچنین عراقی نبیند که بعثی‌ها در آن بتوانند دوباره قدرت بگیرند. به همین‌خاطر آقای رفسنجانی با توجه به جایگاه خودش در ایران و همینطور جایگاه خودش در میان نیروهای وابسته به ایران و نیروهایی که سابقاً در ایران فعالیت می‌کردند به آنجا رفته و با توجه به نفوذ گستردهای که ایشان در میان این نیروها دارد تلاش می‌کند ضمن بررسی هدف اول، مسایل مربوط به مدل عراق برای ایران را به شکل بهتری با این گروه‌ها و نیروها مورد بحث قرار دهند. آقای دکتر هاشمیان از این پیمان منطقهای گفتید. آیا آمریکا موافق این پیمان منطقهای است؟ فکر می‌کنم آمریکا الان موافق هر چیزی است که باری را از دوش آن بردارد و به اعتقاد من با توجه به حرص و علاقه خود عراقی‌ها، البته بخش اعظم عراقی‌ها یک‌سری‌گروه‌ها مثل گروه‌های سنی زیاد به این پیمان منطقهای با ایران علاقه‌مند نیستند ولی بخش وسیعی از گروه‌های شیعه، همینطور کردها علاقه‌مند هستند که این پیمان صورت گیرد. باتوجه به علاقه‌مندی عراقی‌ها معتقد هستم که آمریکایی‌ها فکر می‌کنند ایران دارای موضع‌گیری مسئولانه است و در حال حاضر تلاش می‌کند بخشی از باری را که بر دوش آمریکا است و به این شکل عراق را به حالت امروزی درآورده است، ایران متحمل شود. و این را به‌عنوان یک گام مثبت در نظر می‌گیرند به همین خاطر الان بحث بر سر آزادی یک‌سری از دیپلمات‌های ایرانی که توسط نیروهای آمریکایی زندانی شدند، است. معنایش این است که آمریکا دارد به این حرکت ایران یعنی توسعه و قدرت دادن به این پیمان منطقهای پاسخ مثبت می‌دهد.
چند روزنامه صبح امروز در تهران با اشاره به دیدار جلال طالبانی، رییس جمهوری عراق با آیت‌الله خامنه‌ای از تلاش جمهوری اسلامی برای اخراج سازمان مجاهدین خلق ایران از عراق نوشته‌اند و نیز خروج نیروهای آمریکایی از آن کشور که به گفته آقای اوباما تا سال ۲۰۱۱ قسمتی از آن در عراق می‌مانند در این مورد چه نظری دارید؟ معتقد هستم که بحث مجاهدین خلق جزو اولویت‌های ایران است و ایران فشار خیلی گستردهای را آورده که این نیروها از عراق خارج شوند منتها خروج این‌ها با مشکلاتی مواجه شده است. به خصوص با یک‌سری از کشورهای اروپایی که این‌ها بایستی به آنجا منتقل شوند هنوز به شکل کامل پذیرفته نشدند و یک‌سری هم در داخل عراق معتقد هستند که دولت عراق نبایستی به راحتی این برگه مجاهدین خلق را بدون این‌که هیچ‌گونه امتیازی از ایران بگیرد از دست دهد ولی گروه‌های شیعه و کردها علاقه‌مند هستند که مجاهدین خلق از عراق خارج شوند. می‌توان سفر هاشمی رفسنجانی را نقطه عطف تازه‌ای به حساب آورد که عراق به نوعی حیاط خلوت سران جمهوری اسلامی باشد با توجه به این‌که در انتخابات اخیری که در عراق انجام شد عراقی‌ها استقلال خودشان را نشان دادند و نشان دادند که می‌خواهند عراق دوباره عراق مستقل باشد. معتقد هستم ایران مایل است که آمریکا با آن گروه‌هایی که به شکلی برای ایران در عراق مضر هستند، نباشند. ولی ایران به همه این اهداف نمی‌رسد. چون این انتخابات نشان داد که ملی‌گرایی عراقی و همینطور بعثی‌هایی که دست آن‌ها به خون ملت عراق آلوده نیست دارند قدرت می‌گیرند. می‌بینیم که دولت نوری مالکی در تمام کشورهای عربی که این بعثی‌ها و به خصوص آن‌هایی که در ارتش سابق صدام خدمت می‌کردند، دفاتری را باز کردند که از طریق این دفاتر به کشور خودشان برگردند یا بازنشسته شوند، یا دوباره به خدمت گرفته شوند. بنابراین معتقد هستم که عراق کاملاً زیر نفوذ ایران قرار نخواهد گرفت منتها ایران تلاش می‌کند آن آثار سوئی را که ممکن است متوجه آن شود کم کند. آقای دکتر هاشمیان یکی از هدفهای سفر آقای رفسنجانی کمک به بازسازی عراق توصیف شده است. جمهوری اسلامی در این سال‌ها هم کمک‌های زیادی کرده است که البته در برخی اوقات از سوی آمریکا دخالت و کمک به شورشیان هم توصیف شده است. در آن سال‌ها درآمد ایران هفتاد میلیارد دلار در سال از نفت بود. از امسال بیست میلیارد دلار می‌شود، فکر می‌کنید جمهوری اسلامی بازهم بتواند کمک‌هایش را با دست باز ادامه دهد؟ کمک‌های ایران به عراق دو نوع است. یک‌سری کمک‌ها به شکل کالا و به شکل خدمات فنی به خصوص در زمینه نفت و الکتریسیته است و نوع دیگر کمک‌های ایران، پرداخت پول مستقیم است که قرار بود یک میلیارد دلار به طرف عراقی‌ها برای بازسازی پرداخت شود. این وضعیت بحران مالی که اخیراً در جهان رخ داد و همینطور به ایران سرایت کرده و همان‌طور که حضرت‌عالی گفتید در مورد وضعیت بازار نفت و در نهایت کم شدن درآمدهای ایران، بر آن بخش پرداخت‌های مستقیم ایران به عراق تأثیر خواهد گذاشت. بنابراین معتقد هستم که ایرانی‌ها این پرداخت‌ها را انجام نخواهند داد و به زمانی موکول می‌کنند که وضع مالی آن‌ها بهتر شود. اما خدمات فنی و خدمات مربوط به الکتریسیته و نفت را ادامه خواهند داد. ضمن این‌که ایران و عراق پیمان‌های تجاری خیلی گستردهای با هم دارند. امروزه عراق به‌عنوان بازار خیلی مهمی برای کالا‌های ایرانی درآمده و این حالت‌ها چه از لحاظ تجاری و چه از لحاظ خدمات فنی باقی خواهد ماند.
شما به خوبی به قدرت گرفتن بعثی‌ها و نفوذ بعثی‌ها در عراق اشاره کردید. سایت نیمه دولتی تابناک هم امروز از تلاش بعثی‌ها برای زندگی کردن خاطرات صدام نوشته است، بازسازی ارتش عراق و همچنین از قادصیه هم دوباره حرف زده‌اند آیا ورود آقای رفسنجانی به عراق تلاش تازه‌ای برای خنثی کردن این اقدامات است؟ آقای رفسنجانی با گروه‌های زیادی در عراق حتی با گروه‌های اسلامی و به‌خصوص با حزب اسلامی به رهبری طارق هاشمی ارتباط دارد. بنابراین آقای رفسنجانی می‌تواند تا این حد تأثیرگذار باشد منتها فرایند بازگشت بعثی‌ها و به‌خصوص آن بعثی‌هایی که دستشان آلوده به خون نیست، فرایندی نیست که ایران بتواند جلویش را بگیرد. در انتخابات تکریت یا استان صلاحدین به مرکز تکریت دیدیم که بیشترین مشارکت انتخابات اخیر شوراهای استانی، توسط بعثی‌ها صورت گرفته است. در استان نینوا بخش عظیمی از بازگشت نیروهایی که آمدند و رأی دادند و کردها را از منطقه موصل بیرون کردند، مربوط به بعثی‌های سابق می‌شود. یک بعثی خیلی قوی و خیلی قدرتمند در کربلا توانست نوری مالکی را شکست دهد. در بصره هم نیروهای بعثی بودند که به آن گروه‌های مربوط به آقای نوری مالکی پیوسته بودند و توانستند عبدالله عزیز حکیم و مقتدا صدر را شکست دهند. در شهرهای دیگر هم همینطور. بنابراین این ساختی که الان در رابطه با بعثی‌ها وجود دارد ساختی نیست که ایران بتواند تأثیرگذار باشد. در صحبت‌های آقای خامنه‌ای با جلال طالبانی هم دیدیم که به وضوح آقای خامنه‌ای اشاره کرد که بعثی‌ها دارند به عراق برمی‌گردند و مواظب آن‌ها باشید این اشاره‌ای خیلی مستقیم بود از بالاترین قدرت ایران به پیروزی‌هایی که این‌ها در شوراهای استانی به‌دست آورده‌اند و همینطور احتمال می‌رود که در انتخابات پارلمانی امسال یعنی انتهای سال میلادی ۲۰۰۹ به دست آورند. بنابراین فکر می‌کنم این فرآیند در داخل عراق وجود دارد و ایران نمی‌تواند آن را از بین ببرد ولی شخصیت‌هایی مثل آقای رفسنجانی با توجه به این‌که حتی در میان نیروهای سنی هم طرفدار یا روابط دارد می‌تواند تا اندکی اثر گذارد.  در همین رابطه: • هاشمی رفسنجانی وارد عراق شد • هشدار آیت‌الله خامنه‌ای به مقام‌های عراق
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.
|
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
||
 |
