| خانه > ایرج ادیب زاده > گفتگو > «پرونده هسته‌ای، سرپوشی بر اختلاف‌های ۳۰ ساله» | |||
«پرونده هسته‌ای، سرپوشی بر اختلاف‌های ۳۰ ساله»ایرج ادیب‌زدهadibzadeh@radiozamaneh.com۳۰ سال از زمانی که ایالات متحده آمریکا و ایران از مناسبات کامل برخوردار بودند می‌گذرد. رابطه‌ی دیپلماتیک بین دو کشور پس از آن قطع شد که گروهی از دانشجویان موسوم به خط امام سفارت آمریکا را اشغال کردند و ۵۲ آمریکایی را به مدت ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند. حالا رییس جمهوری جدید آمریکا، باراک اوباما می‌گوید: زمان آن است که ایالات متحده آمریکا فعالانه‌تر به ایران و مردم ایران نزدیک شود و افزوده است: «وقتی ایرانی‌ها مشت خود را باز کنند دستی را که در انتظار خوش‌آمدگویی به آن‌ها است خواهند دید.» با این همه نگرانی‌های عمیق آمریکا دربرخورد با ایران کنونی در سخنان چند روز پیش باراک اوباما نیز دیده می‌شود: «ایران بفهمد ما دادن پول به سازمان‌های تروریستی را غیرقابل قبول می‌دانیم ما درباره این واقعیت که ایران اتمی می‌تواند یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه راه بیاندازد که بی‌ثبات‌کننده خواهد بود بسیار روشن هستیم.» از سویی دیگر اظهارات برخی مقام‌های جمهوری اسلامی آمادگی مشروط آن‌ها را برای مذاکره با آمریکا نشان می‌دهد. جلسه مشترک منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و هاشمی ثمره، مشاور محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری اسلامی با زالمای خلیل‌زاد، سفیر آمریکا در سازمان ملل در جریان کنفرانس داووس در سوییس اتفاق افتاده است. چشم‌انداز و مشکلات استراتژی جغرافیایی رابطه بین ایالات متحده و ایران موضوع کنفرانسی بود که روز جمعه دوم اسفند‌ماه، ۲۷ فوریه در یکی از سالن‌های مجلس سنای فرانسه تشکیل شد و در آن گروهی از دانشگاهیان، متخصصین مسایل ایران و آمریکا سخن گفتند. در میان حاضران دعوت شده به این کنفرانس ۱۲ هیأت نمایندگی از سفارتخانه‌های مختلف از جمله آمریکا و کانادا در غیبت سفارت جمهوری اسلامی حاضر بودند. در پایان این کنفرانس از دکتر علی راستبین، رییس انستیتو مطالعات استراتژیک، هدف‌های برپایی این کنفرانس را می‌پرسم.
همان‌طور که ملاحظه می‌فرمایید بی‌اقرار جهان ما دست‌خوش بزرگ‌ترین بحران مالی و اقتصادی در طول تاریخ نظام سرمایه‌داری است. اما خطر یک جنگ جهانی و ویرانگر که نسخه ضد بحران آن را نو‌محافظه‌کاران کاخ سفید تدارک دیده بودند با تغییر ساکنان کاخ سفید پشت سر گذاشته شده بی‌آن‌که از تهدید کانون‌های آماده‌ی اشتعال روابط بین‌المللی کاسته شده باشد. همان طور که همگان اطلاع دارند رییس جمهور جدید آمریکا و تیم ایشان در برنامه‌ای که اعلام کرده‌اند خواستار همکاری بین‌المللی برای مبارزه با بحران اقتصادی و تلاش برای مهار کردن کانون‌های آماده‌ی آتش‌فشانی هستند، کانون‌هایی در شرق اروپا، خاور دور و خاورمیانه. می‌توانید یکی از کانون‌ها را ایران قلمداد کنید؟ در خاورمیانه، فلسطین عقده‌‌ی ۶۰ ساله ملت‌های عربی است و ایران عقده ۳۰ ساله آمریکا و غرب است. ایجاد فضای تفاهم بین‌المللی و گشودن عقده‌های کور به مهار بحران اقتصادی نیز کمک می‌کند. کنفرانس ما با هدف روشن ساختن فضای تاریک و مشوش اختلاف ایران و آمریکا و باز کردن گوشه‌های مبهم آن به استقبال افق جدید سیاست جهانی می‌رود.
آیا آمدن آقای اوباما به کاخ سفید که البته شما هم به آن اشاره کردید در برپایی این کنفرانس امسال شما تأثیر دارد؟ آن‌چه روابط ایران و ایالت متحده آمریکا را به بن‌بست کشانده است به ظاهر فعالیت‌های برنامه هسته‌ای ایران است، اما در واقع پرونده هسته‌ای ایران سرپوشی روی اختلاف‌های دوجانبه‌ای است که از سال اول استقرار حکومت دینی در ایران طی ۳۰ سال روی هم انباشته شده است. طی این ۳۰ سال هم حکومت مذهبی ایران از سیاست ضد آمریکایی خود بهره برده است و هم دیپلماسی آمریکا در منطقه وسیع جهان برای منزوی ساختن ایران فعال بوده است و در سراسر همسایگی ایران فضای بی‌اعتمادی و نا‌امنی ایجاد کرده است. در عرصه بین‌المللی ۱۰ سال است که آمریکا صحنه‌گردان تحریکاتی است که درباره‌ی فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌شود. آقای دکتر راستبین کنفرانس شما چه پیامی دارد؟ اساسا‍ً پیام خاصی نداریم. تلاش می‌کنیم در کنفرانس‌های سالیانه پروهش‌گران، دانشمندان، دیپلمات‌ها و صاحب‌نظرها با توجه به فضای سیاسی که وجود دارد، در این جلسه‌ات آزادانه به بحث و گفت و گو بنشینند و آزادانه به صورت دموکراتیک مسایل را مطرح کنند. در بین کسانی که دعوت شده‌اند وزیر خارجه پیشین فرانسه، چندین استاد دانشگاه، چند استاد دانشگاه ایرانی در خارج از کشور و تماشاگرانی حضور دارند که چهره‌های متخصص سیاسی هم در بین آن‌ها بودند، چه نکته تازه‌ای در همین سخنرانی‌ها به عنوان برگزارکننده این کنفرانس توجه شما را جلب کرد؟ در بین شرکت‌کنند‌گانی که در جلسه حضور داشته‌اند در حدود ۱۲ هیأت سیاسی از سفارتخانه‌های مختلف حضور داشتند و می‌شود ایالات متحده آمریکا، کانادا، روسیه سوییس، پرتغال، برزیل، شیلی، سوریه، کره و حتی از مالزی و کامرون نام برد. البته تعدادی از هیأت‌های فرهنگی وابسته به یونسکو و همین‌طور سازمان‌های بین‌المللی حضور داشتند. آقای دکتر راستبین اسامی خیلی از هیأت‌های سفارت‌های مختلف را در ذکر کردید که در این کنفرانس حاضر هستند ولی اسمی از جمهوری اسلامی نبردید. آیا از جمهوری اسلامی هم هیأتی در این کنفرانس شرکت کرده؟ با توجه به این‌که از نظر پرستیژ کار خودمان موظف هستیم که تمام هیأت‌های سیاسی مقیم فرانسه را دعوت کنیم طبیعتاً هیأت ایران هم جزو دعوت‌کننده‌ها بودند ولی متأسفانه احتمالاً بنا به لایلی شرکت نکردند. به عنوان یک پژوهشگر فکر می‌کنید اگر ایران و آمریکا رابطه برقرار کنند این به سود ملت ایران است؟ طبیعتاً، بحث این است که اگر این رابطه ایجاد شود چه کسی از منافع این رابطه بهره می‌برد؟ طبیعتاً ملت ایران به هر اندازه که دوست داشته باشیم، بهرمند خواهند شد. هر چقدر روابط داشته باشیم به همان اندازه می‌توانیم فعالیت‌های فرهنگی، پزشکی، آموزشی، صنعتی را گسترش دهیم. زمانی که در محرومیت و محدودیت باشیم به خودی خود نمی‌توانیم از این امکانات بهره‌مند شویم. فکر می‌کنید این مسأله روی وضعیت حقوق بشری ایران هم اثر‌گذار است؟ آن‌چه مسلم است این است که اگر چنان‌چه رابطه ایران و آمریکا به شرایط عادی برگردد. یکی از مسایل اساسی که مطرح خواهد شد مسأله‌ی حقوق بشر خواهد بود. تصور نمی‌کنم هیچ کشور غربی بتواند پایه‌های اساسی حقوق بشر را در کشورهایی که مورد نظر آن‌ها است زیر سوال نبرد.  در همین رابطه: • تمایل آلمان برای وساطت بین ایران و آمریکا • آمریکا: ایران فرصتی دیگر را از دست داد
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.
|
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
||
 |
