زندگی در ایران ادامه دارد

ایرج ادیب‌زاده

«... و زندگی ادامه دارد» عنوان برنامه‌ای از رادیو فرانس کلتور، رادیوی فرهنگی و روشنفکری و نیز دولتی فرانسه است که روزنامه‌نگاران این رادیو در مدت سه هفته اقامت در ایران تهیه کرده‌اند و از دوشنبه به مدت پنج روز پیاپی از ساعت ۹ بامداد تا دو بعدازظهر از این رادیو پخش می‌شود.

بهار ماکویی روزنامه‌نگار جوان که در پاریس با یک سایت خبری ویژه روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها کار می‌کند، به عنوان مترجم همراه گروه رادیو فرانس کلتور به این سفر رفته بود. او از هدف‌های این برنامه می‌گوید:

ما در این سفر، سه نفر بودیم. من به عنوان مترجم، خانم کرون لون که تهیه‌کننده برنامه و در ضمن خبرنگار هم هستند و پیر ویلی که هم صدابردار و هم تهیه‌کننده صدا بودند. چون برنامه‌ای که برای فرانس کلتور تهیه شده، یک حالت خیلی هنری دارد که در آن صدا و چگونگی ضبط صدا خیلی مهم است.

شما چه مدت برای ضبط این برنامه‌ها آن‌جا بودید؟

مدت سه هفته ایران بودیم. با افراد مختلفی صحبت کردیم. به شهرهای مختلفی سفر کردیم؛ مثل تهران، قم و شیراز. با جوانان صحبت کردیم؛ با زنان صحبت کردیم؛ با ساکنین جنوب تهران صحبت کردیم.

تا به حال معمولاً در برنامه‌های خارجی بیشتر با مردم شمال شهر تهران صحبت شده بود. ما فکر کردیم این بار جالب باشد که ما برویم در جنوب شهر هم برنامه‌ای تهیه کنیم یا مثلاً در قم هم با دانشجویان روحانی صحبت کردیم یا با بسیج صحبت کردیم. بنابراین با طیف‌های مختلف جامعه ایرانی گفتگو کردیم.

جوان‌ها بیشتر چه می‌گفتند؟ چه مسائلی را مطرح می‌کردند؟

خیلی فرق می‌کند. مثلاً جوانانی که در بسیج هستند، صحبت‌های خاصی می‌کردند. جوانان ساکن شمال شهر، صحبت‌های دیگری؛ و جوانان جنوب هم صحبت‌های دیگری داشتند.

فکر می‌کنم در ایران تفاوت خیلی زیاد است و تمام فکرهای جور واجور در جامعه ایرانی هست.

شما چه چیزی برایتان جالب بود؟

جالب این بود که مردم خیلی خوش‌رو بودند و خیلی گرم با خبرنگاران خارجی رفتار می‌کردند؛ که خیلی با آن‌چه در روزنامه‌های خارجی گفته می‌شود، فرق می‌کند. تازگی‌ها خیلی دیدگاه منفی در مورد ایران هست. چون فقط مسائل سیاسی بین‌المللی مطرح می‌شود و داستان زندگی عادی مردم ایران پشت این مشکلات گم می‌شود.

این برایم جالب بود که بتوانیم برویم با مردم ایران صحبت کنیم و هیچ مشکلی پیش نیامد. همه خوش‌رو بودند. تمام این سفر جالب بود.

فکر می‌کنم که فرانسوی‌ها از این برنامه خوششان بیاید چون به شکل عمیقی درست شده است. چون الان وقتی در روزنامه‌های فرانسوی راجع به ایران می‌نویسند، پنج خط در مورد صحبت‌های آقای احمدی‌نژاد و مشکلات سیاسی بین‌المللی که در این رابطه وجود دارد، می‌نویسند.

اما این برنامه‌ای است که زندگی مردم در آن منعکس است. یعنی می‌توانند چشم‌هایشان را ببندند و احساس کنند ایران هستند.

صدای شهر تهران، صدای جوی‌های آب تهران، صدای زندگی مردم را در این برنامه می‌توان شنید. شنونده می‌تواند چشم‌هایش را ببندد و احساس کند که در بین مردم تهران است و صحبت‌هایشان را گوش می‌کند.

***

خانم آزاده کیان، پژوهشگر و نویسنده ایرانی ساکن پاریس، یکی از کسانی است که در باره موضوعات مختلف، از جمله جوانان و زنان امروز جامعه ایران به این برنامه فرانس کلتور دعوت شده بود. او به رادیو زمانه می‌گوید:

ساعت‌ها برنامه راجع به ایران خواهد بود و جوانب فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نیز روابط خارجی در نظر گرفته خواهد شد.

وقتی که شما به لیست مدعوین این برنامه‌ها نگاه می‌کنید، اکثر آن‌ها کسانی هستند که شناخت خوبی از جامعه ایران دارند. اصولاً تهیه‌کننده این برنامه که خودش هم بارها به ایران سفر کرده است، جزو معدود کسانی است که دید خوبی نسبت به جامعه ایران دارد و به نظر من هدفش مرزبندی با آن تصویر سیاهی است که دوباره وسایل ارتباط جمعی از ایران نشان می‌دهند.

من به برنامه‌ای راجع به جامعه و سیاست در ایران دعوت شدم. در آخر برنامه هم مقداری راجع به مسائل زنان صحبت کردیم؛ ولی اهم برنامه در مورد مسائل نهادهای سیاسی در ایران و این که چه کسی در ایران راجع به مسائل مهم، تصمیم‌گیری می‌کند، بود.

مقدار زیادی هم درباره آینده ایران از سال ۲۰۰۹ به بعد صحبت کردیم. با توجه به این‌که ۲۰۰۹ سال انتخابات ریاست جمهوری هم در امریکا و هم در ایران خواهد بود.

بعد هم در مورد جامعه ایران و این که جامعه ایران چه تغییرات مهمی کرده است و این جامعه چه می‌خواهد. در این بخش از برنامه طبعاْ به مسائل جنبش زنان هم پرداختیم.

برای مجریان برنامه این سؤال مطرح است که چگونه است که علی‌رغم مخالفتی که ظاهراً بخش‌هایی از جامعه ایران دارند، نظام جمهوری اسلامی هنوز پابرجا است. ما تلاش کردیم که به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مسأله را بررسی کنیم و نیز به تأثیرات اتفاقاتی که به خصوص از سال ۲۰۰۱ به این طرف در منطقه افتاده است، و به خصوص تأثیرات حمله نظامی آمریکا به عراق در تحکیم نظام جمهوری اسلامی هم بپردازیم.

***

برنامه فرانس کلتور در مورد ایران با عنوان «... و زندگی ادامه دارد» تا روز جمعه ادامه دارد. آن چه برای تهیه‌کنندگان این برنامه اهمیت داشته، این است که با وجود گذشت ۳۰ سال از جمهوری اسلامی و مشکلات و تحریم‌ها و جنگ و انزوا، زندگی مردم در ایران هم‌چنان ادامه دارد.