سارکوزی شکست نخورده است

ایرج ادیب‌زاده

یکشنبه‌، روز انتخابات بود، در فرانسه و اسپانیا. نزدیک به ۴۴ میلیون نفر در فرانسه به پای صندوق‌های رای رفتند برای انتخاب شهرداران، اعضای شوراهای شهر و در اسپانیا برای انتخاب نمایندگان مجلس. بطور طبیعی روزنامه‌های سراسری فرانسه به همین دو انتخابات، بویژه شهرداری‌ها در فرانسه نگاه کردند که اگرچه به نوشته لیبراسیون، سونامی روی نداد، اما احزاب چپ فرانسه موفقیت به دست آوردند. به ویژه در چند شهر بزرگ مثل لیون و روان، سوسیالیست‌ها در همین دور نخست پیروز شدند. در این میان روزنامه‌های طرفدار چپ و احزاب مخالف دولت، موفقیت یکشنبه را اخطاری به آقای سارکوزی، رییس جمهوری و حزب او توصیف کردند. از آقای دکتر سیروس آموزگار، نویسنده و روزنامه نگار ساکن پاریس می‌پرسم این می‌تواند واقعیت داشته باشد؟

چپ‌ها، چپ‌ها که نه؛ سوسیالیست‌ها ۴۷ درصد آرا را آوردند و حزب آقای سارکوزی یا حزب اکثریت، ۴۵ درصد آرا را آوردند. ولی اگر کل آرا راست را در نظر بگیریم، روی هم بیش از ۵۲ درصد است. یعنی در کل بیشتر از چپ، سوسیالیست‌ها و چپ‌های افراطی است.

ولی از نظر کلی باید به این نکته هم توجه کرد که انتخاب رییس جمهور و با انتخاب وکلا یا انتخاب بخشدار و یا انتخاب شهردار، اینها با هم فرق دارند. فرق ذاتی دارند. وقتی شما یک نفری را به عنوان رییس جمهور انتخاب می‌کنید، برای این است که سیاست کلی فرانسه را در جهان و در کل فرانسه راهبری کند. وقتی شما مجلس را انتخاب می‌کنید، کسانی را انتخاب می‌کنید که قانون شناس باشند و وضعیت کلی فرانسوی‌ها را بهبود ببخشند. ولی در انتخاب بخشدار و شهردار و شورای شهر، چنین مساله‌ای اصلاً مطرح نیست. آنها کسی را به عنوان انتخاب می‌کنند که برای مدارس غذای خوب تامین بکند تا مدارس خوب داشته باشند، سطح شهر را تمیز نگه دارد و از این قبیل خواسته‌ها. بنابراین ممکن است که شما یک آدم کاملاً راست باشید به دلیل اینکه مشاهده کردید که شهردار قبلی، از این نظرها خیلی خوب کار می‌کند، بازهم به او رای بدهید.

ولی همانطور که خودتان هم گفتید، نتیجه کلی آرا هفته آینده مشخص خواهد شد که چه کسانی پیروز می‌شوند و چه کسانی خواهند باخت. ولی به هر حال آدم‌های مهمی که قرار بود انتخاب بشوند، انتخاب شده‌اند. مثلا آقای ژوپه، قبلاً انتخاب شده است. تمام وزرایی که خودشان را کاندیدا کرده بودند، موفق شده‌اند؛ البته رییس حزب سوسیالیست هم برنده شده است. همانطور که گفتید، چپ برده است. ولی ا بطور کلی به نظر بنده نباید مساله را قاطی کرد. این انتخابات مربوط است به مسایل داخلی شهرها، ده‌ها، قصبه‌ها، شهرهای کوچک که مسایل خودشان را می‌خواهند در آنجا حل و فصل بکنند. فقط همین. ولی در کل به نظر بنده هنوز سیاست آقای سارکوزی در کشور برنده است. شما یادتان باشد که در نظرخواهی‌هایی که اخیراً انجام شد، آقای سارکوزی به نحو عجیبی محبوبیتش افت پیدا کرده است. ولی این افت محبوبیت او به دلیل مسایل شخصی اوست. وگرنه سیاست کلی رییس جمهور که آقای نخست‌وزیر آن را اداره می‌کند و آن را رهبری می‌کند، با وجود تمام این مسایل هنوز ۵۵ درصد فرانسوی‌ها نخست وزیر فعلی را به عنوان یک نخست وزیر محبوب تلقی می‌کنند که همان سیاست‌های کلی آقای سارکوزی را که در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود، پیش می‌برد.

در اسپانیا هم حزب سوسیالیست در انتخابات پارلمانی موفق شد. اما به نظر شما این دو انتخابات را می‌توان با آنچه روز جمعه در ایران برگزار می‌شود، مقایسه کرد؟ درحالیکه بسیاری از شخصیت‌ها و سازمان‌ها در ایران گفته‌اند که این انتخابات با انتخابات آزاد و عادلانه فاصله دارد.
در کشور اسپانیا، حزب سوسیالیست برنده شد، برای دومین بار. ولی جالب این نکته است که در انتخابات قانونگذاران اسپانیا، هم در این دوره و هم در دوره قبلی یک حادثه تروریستی بود که نتیجه انتخابات را تعیین کرد. در دوره قبل، پس از آنکه القاعده به آن ترن حمله کرده بودند و عده بسیار زیادی را کشتند و به دلیل اینکه دولت قبل این را بدون هیچ مطالعه قبلی به ETA نسبت داد؛ تمام محبوبیت خود را از دست داد. با وجودی که بیلان خیلی خوبی داشت ولی انتخابات قانونگذاری را به حزب سوسیالیست باخت.

این بار که همه معتقد بودند حزب راست پیشرفت خواهد کرد، باز به علت اینکه یکی از منتخبین سوسیالیست را تروریست‌ها کشتند، به علت همین ماجرا، افکار عمومی و نظر عامه به طرف سوسیالیست‌ها برگشت و حزب راست نتوانست برنده بشود. این نکته خیلی جالبی است برای کشوری مثل اسپانیا که از نظر دموکراسی بسیار بسیار جوان است و کمتر از ۵۰ سال و یا کمتر از ۴۰ سال از دوران‌ شروع دموکراسی در آن کشور می‌گذرد. ولی مقایسه آن با انتخاباتی که در ایران انجام می‌شود، به نظر من یک قیاس کاملاً مع‌الفارق است چون اصلاً شباهتی ندارد. در کشوری مثل اسپانیا و در کشوری مثل فرانسه، واقعاً این مردم هستند که انتخاب می‌کنند. و نتیجه روی نظریات خاص با توجه به بیلانی که دولتی که سر کار بوده است؛ با توجه به بیلان کاری که نمایندگان داشته‌اند، بالا و پایین کردن و ارزش دادن و بعد رای دادن است.

در جمهوری اسلامی اصلاً این مسائل مطرح نیست. اولاً به قول آیت‌الله شجاع کیاسری گفته است که مردم آنقدر گرفتار نان شب و زندگی خودشان هستند و آنقدر این دولت برای انها گرفتاری ایجاد کرده است که اصلاً کوچک‌ترین توجهی هیچکس به انتخابات ندارد. حالا چه انتخاباتی؟ وقتی تمام نمایندگان از فیلتر شورای نگهبان می‌گذرد و بعد می‌توانند خودشان را عرضه بکنند، معذالک آنقدر قضیه شور است که بسیاری از اصلاح‌طلبان که بالاخره هیچ فرقی هم با اصول‌گرایان ندارند، معذالک چون برای آنها مسلم شده بود که با وجود احراز صلاحیت‌شان، قطعاً در انتخابات برنده نخواهند شد؛ ۱۰۵۲نفر از آنها انصراف دادند، بیرون آمدند و حاضر نشدند در انتخابات شرکت بکنند. در یک مقدار مضحک است که آدم مقایسه بکند، آنچه را که در جمهوری اسلامی می‌گذرد با آنچه در کشورهای دموکراتیک واقعی می‌گذرد.