بنی صدر: نه استقلال داریم نه آزادی

ایرج ادیب‌زاده

۲۹سال پس از رویداد انقلاب اسلامی در ایران، نخستین رییس جمهوری اسلامی می‌گوید، از شعارها و هدف‌های نخست انقلاب، چیزی باقی نمانده است، از آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی.

با آقای ابوالحسن بنی‌صدر، که در تبعید در حومه‌ی پاریس بسر می‌برد، در همین مورد، گفتگویی داریم. آیا از شعارهای ۲۹ سال پیش انقلاب اسلامی، چیزی باقی مانده است؟

پذیرش ریاست جمهوری برای این بود که بلکه بتوانیم با نگاه داشتن مردم در صحنه‌ی سیاسی کشور، هم مانع از استقرار استبداد بشویم و هم به آن اهداف سه‌گانه‌ای دست بیابیم که موضوع سوال شما است. و از آن هدف‌ها، نه، هیچ کدام برجا نیست.

یعنی تنها این نیست که الان ایران استقلال ندارد، آزادی ندارد، رشد و ترقی ندارد، بلکه ضد اینها را دارد. برای اینکه ایران بهترین فرصت‌هایی رت که تاریخ به خود دیده، اینک در اختیار دارد. یعنی اینکه از بیرون، یک قدرت تهدید کننده‌ای که مزاحم رشد جامعه‌ی ما باشد، نیست. جز این بحران‌هایی که رژیم می‌سازد و می‌توانسته نسازد و این وقت را صرف رشد کشور کند. اما استقلال نیست. به لحاظ آنکه هیچ وقت دولت ایران، مثل امروز در بودجه‌ی خود وابسته به درآمدهای خارجی نبوده است که خلاصه می‌شود در فروش ثروت نفت و امتیاز فروشی که یادگار دوران قاجار است و گرفتن قرضه از نظام بانکی داخلی و خارجی.

بنابراین الان کشوری داریم که برخلاف کشورهایی که دارای اقتصاد نسبتاً سالمی هستند یا دارای اقتصادی هستند که مال خود مردم است، بودجه دولت وابسته است. بودجه‌ی دولت برداشت از تولید داخلی نیست، به عکس، این مردم هستند که در زندگی روزانه‌شان محتاج توزیع درآمدهایی هستند که بودجه‌ی دولت را تشکیل می‌دهد.

اما آزادی هم نیست، شما توجه کنید در روزهای پیش از انتخابات، فرمانده کل سپاه می‌گوید اینکه اصول‌گرایان بر قوه‌ی مجریه و قوه‌ی مقننه مسلط هستند، این انقلاب در انقلاب است و ما موظفیم و تکلیف الهی داریم که این وضع را حفظ کنیم، خیلی صریح و روشن. ما هم اکنون فهرستی در اختیار داریم که نمایندگان دوره‌ی هشتم، چه کسانی خواهند بود و اینکه نایب رییس کنونی مجلس می‌گوید، اصلاح طلبان، فضول نشوند. آنها همین مقدار جان خود را مدیون رافت نظام هستند. اصلاح طلبان، کسانی هستند که در خود این رژیم هستند و افرادی غیر از اصلاح‌طلبان حتی از امکان نالیدن از نبودن آزادی و نامزد شدن و غیره، محروم هستند.

در ارتباط با رشد و ترقی، انرژی، باوجود اینکه درباره انرژی اتمی داد و قال می‌اندازند، واقعیت امر این است که کشور ما با توجه به وابستگی روز‌افزونش به امتیاز‌فروشی درآمد نفت و افزایش جمعیت و کاهش تولید ملی و درآمد سرانه‌ی مردم ایران، بنا بر قیمت واقعی، روشن است که جامعه‌ی ایرانی، رشد نمی‌کند بلکه عقب می‌رود.

به خصوص که یکی از مهمترین زیان‌های این رژیم برای ایران این شد که با وجود سرمایه‌ای که از دوره‌ی قاجار به بعد خرج شد برای تحصیل دانش و فن مجموعه‌ای از افراد؛ نه تنها آنها به جرم مکتبی‌ها از کشور رانده شدند، بلکه یکی از مهمترین صادرات کشور ما، صادرات استعدادهای انسانی است. می‌دانید که رییس مجلس در این باره گفت، بروند ما مشکل نداریم برای اینکه نیروی انسانی آزموده، فراوان داریم. اینهم در زمینه رشد. بنابراین جواب ما به شما روشن و واضح است که در هر سه هدف، این رژیم ضدِانقلاب است.

در همین راستا ۳۷۰ شخصیت سیاسی داخل کشور، با انتشار بیانیه‌ای، نگرانی خود را از فعل و انفعالات و تصمیم‌های پشت پرده‌ای اعلام کردند ،تصمیماتی که به توصیف آنان دور از چشم ملت ایران، تنها به خاطر ضعف اقتدار حاکمیت ملی و به زیان کشور است.
همیشه نسبت مستقیمی بین قوت ملت و ضعف استبداد وجود دارد. هر وقت ملت ضعیف است، در صحنه نیست، استبداد کارش می‌شود امتیاز فروشی و این هشدارها، موضوعیت پیدا می‌کند. چون جامعه‌ای که این امکان را الان ندارد بگوید، چه کسی را من صلاح می‌دانم، نماینده‌ام باشد؛ این طبیعتاً نمی‌تواند به رژیم بگوید، آقا تو در قضیه‌ی اتمی چه می‌کنی، در فروش امتیازها چه می‌کنی، به روس چه باجی می‌دهی، به چین چه باجی می‌دهی. به عکس، هر وقت که مردم قوی باشند و استبداد ضعیف باشد، توان امتیاز فروشی آن کم می‌شود، توان باج‌دهی آن کم می‌شود. قدرت‌های خارجی هم جرات نمی‌کنند باج بستانند. برای اینکه می‌دانند با یک ملت روبرو هستند، ملتی قوی. این است که در شرایط کنونی تحریم انتخابات، محوری می‌شود برای اینکه همبستگی ملی بروز کند و ملت توانایی خودش را بدست بیاورد و بتواند به دنیا بگوید اجازه نمی‌دهد که دنیا این ملت را صغیر تلقی کنند و خود را هم قیمی که باید بخورند و ببرند.

و سرانجام نخستین رییس جمهوری اسلامی ایران که سال‌ها در تبعید به سر برده و مسایل کشور را از دور دنبال می‌کند، چه راه حلی برای خروج از وضعیت کنونی، پیشنهاد می‌کند.
دو تا راه حل که بیشتر نیست. یا باید از طریق قدرت خارجی عمل کرد که این دو تا تجربه در شرق و غرب ایران، تجربه‌های بسیار اسفباری هستند. نتیجه‌ی خوب که ندادند، هیچ؛ نتیجه‌ی بسیار بد دادند. می‌ماند راه‌حل دوم که جنبش خود مردم است، عمل از طریق خود مردم. این راه حل از طریق خود مردم، حداقلش استفاده از فرصت‌هایی مثل انتخابات است که با شرکت در یک تحریم عمومی وسیع، برای جنبش همگانی زمینه‌سازی شود. البته این جنبش نیاز دارد آنهایی که در طول تاریخ ایران، از جنبش تنباکو تا حالا در خط آزادی و استقلال عمل کرده‌اند، محوری بشوند برای جنبش همگانی تا اینکه ایران از این رژیم رها شود.