«صدای دانشگاه هرگز خاموش نمی‌شود»

گفتگو با شیوا نظرآهاری را از این‌جا بشنوید.

‌ ‌

روز جهانی حقوق بشر در ایران چگونه گذشت؟ آیا فعالان حقوق بشر امکان برپایی مراسمی در بزرگداشت این روز پیدا کردند؟ شیوا نظرآهاری عضو کمیته‌ی دانشجویی «گزارشگران حقوق بشر» و از فعالان جنبش زنان به این سؤال پاسخ می‌دهد.

شیوا نظرآهاری

همان طور که می‌دانید، ما روز جهانی حقوق بشر را امسال در حالی گذراندیم که فشار بر فعالان حقوق بشر هر لحظه بیشتر می‌شود و بازجویی، احضار، دستگیری و (اخذ تصمیمات) هر روزه در رابطه با فعالان حقوق بشر ما شاهد آن هستیم و البته متأسفانه در یک سال گذشته، روند نقض حقوق بشر در ایران هم روندی صعودی داشته؛ چه در مورد زن‌ها، چه در مورد صدور و اجرای احکام اعدام کودکان و فشار بر فعالین اجتماعی و موارد دیگر، متأسفانه در ایران شاهد بودیم که روند آن روندی صعودی داشته است.

اما حرکت مستقلی به منظور گرامیداشت این روز، با توجه به شرایطی که در ایران وجود دارد، امکانش نیست که انجام شود. چه برگزاری تجمع، چه حرکت‌هایی که به نقض حقوق بشر در ایران اعتراض بشود، با توجه به شرایط فشار و سرکوبی که هست، امکانش نیست در ایران که برپا شود. اما خب تشکل‌های حقوق بشری که در ایران وجود داشتند، هر کدامشان با صدور بیانیه و برشمردن موارد نقض حقوق بشر در ایران در طی یک سال گذشته، این روز را گرامی داشتند.

همان طور که اطلاع دارید، در زمینه‌ی دانشگاه طی یک سال گذشته در رابطه با فعالین دانشجویی، ما شاهد بازداشت‌ها و دستگیری‌ها و سرکوب بسیاری بودیم و در حال حاضر ما در تهران ۴۰ فعال دانشجویی و ۴۰ دانشجو در زندان داریم. پارسال در اردیبهشت ماه گذشته این سرکوب‌ها و بازداشت‌ها از دانشگاه امیرکبیر آغاز شد که هنوز چند نفر از دانشجویان این دانشگاه، مجید توکلی و احسان منصوری، هنوز در بازداشت به سر می‌برند.

این روند در طی یک سال گذشته ادامه پیدا کرده است و هفته‌ی پیش هم شاهد بودیم که در حمله‌ای گسترده‌ای و در یک سیر بسیار عجیب و طی سه روز، در تهران حدود ۲۵ دانشجو بازداشت شدند و هنوز هم در بازداشت هستند و اطلاعی از وضعیت آن‌ها ما نداریم. خب در شهرستان‌ها هم که این مسأله همواره وجود داشته و فکر می‌کنم حداقل در یک سال گذشته شاید جنبش دانشجویی و دانشگاه بیشترین هزینه را در راه بیان مطالبات خودشان داده‌اند. البته به جنبش دانشجویی باید جنبش زنان را هم اضافه کنیم.

و یک دانشجو و فعال حقوق بشر در ایران چه چشم‌اندازی در مورد قوانین حقوق انسانی در این کشور دارد؟

قضیه مربوط به امسال یا سال گذشته و یا مثلاً چند سال گذشته نیست. این در تاریخ جنبش دانشجویی وجود داشته. همواره حکومت‌ها با دانشجویان به دلیل آرمان‌خواهی‌شان، به دلیل اعتراض به حاکمیت، برخورد کرده‌اند. اما آن‌چه در حال حاضر شاهدش هستیم، این است که این مسأله با وجود اعتراض‌های بسیار شدیدی که انجام شده، اما روندی صعودی داشته و متأسفانه محکومیت‌های (جامعه) بین‌المللی هیچ تأثیری در وضعیت دانشجویان نداشته است.

اما خب فکر می‌کنم جواب به این سوال بسیار ساده است. اگر قرار بود این سرکوب‌ها، این فشارها، این بازداشت‌ها و این پرونده‌سازی‌ها علیه جنبش دانشجویان و یا سایر فعالین جامعه مدنی تأثیری داشته باشد، ما تا کنون شاهد هیچ‌گونه اعتراض و انتقادی از حاکمیت در ایران نبودیم. اما شما می‌دانید که با وجود این‌که دانشجویان بازداشت می‌شوند و (اتهام‌ها و محکومیت‌ها) سنگین‌تر می‌شوند، اما باز اعتراض‌ها وجود دارند و در واقع صدای دانشگاه هرگز خاموش نمی‌شود.

چشم‌انداز فعالیت حقوق بشری را در ایران من مثبت می‌بینم. هر چند که (تحمل) حاکمیت حتی برای این نوع فعالیت‌ها بسیار پایین‌تر (است.) هر چند که فشارها در حال حاضر بسیار زیاد شده است، اما من فکر می‌کنم ما آینده‌ی روشنی را در این زمینه خواهیم داشت و به هر حال تلاش‌ها برای این‌که به خط اول استانداردهایی از حقوق بشر در ایران برسیم و در واقع حاکمیت را وادار کنیم که این (مسایل) را رعایت کند، نتیجه می‌دهد.