قربانیان غیرنظامی‌ مین

لی‌لی اکبری

علی‌رغم تلاش‌‌‌های جهانی انجام شده پیرامون مشکل مین، مناطق بسیاری هم‌چنان آلوده به مین‌‌‌های زمینی هستند به طوری که تخمین زده می‌شود حدود ۴۵ تا ۵۰ میلیون مین در زمین‌‌‌های حداقل ۷۰ کشور دنیا وجود دارد.

روستای قلعه جی، مریوان،۱۳۸۰

گزارش‌‌‌ها نشان می‌دهد که سالیانه مین‌‌‌ها ۱۰ هزار غیر نظامی‌را کشته یا مجروح می‌کنند. از میان قربانیان آن‌هایی که زنده می‌مانند به مشکلات اقتصادی، روانی و جسمی‌مادام العمری گرفتار می‌شوند. مین‌‌‌های زمینی تمایزی میان قدم‌‌‌های یک سرباز و یا یک بچه نمی‌گذارند.

ایران با داشتن حدود ۱۸ میلیون مین، یکی از کشورهای آلوده به مین دنیا محسوب می‌شود. نیروهای عراقی در دهه ۸۰ آزادانه از مین‌‌‌های زمینی در مناطق مرزی غربی و جنوب غربی ایران استفاده کرده اند. تعداد کمی‌از میادین مین علامت گذاری یا نقشه برداری شده است.

سر پل ذهاب،۱۳۸۰.

دکتر سهراب خانی که دوره طرح خود را در منطقه مین‌زده مریوان گذرانده می‌گوید هر ماه با چند مورد قربانی مین برخورد می‌کرده است:

«این میدان‌‌‌های مین‌ حتی اگر از روی نقشه هم پیاده می‌شدند، حالا نمی‌شد به این راحتی جمعشان کرد چون شیب زمین و بارندگی زیاد منطقه باعث جابه‌جایی اغلب آن‌ها شده و همه‌جا پخش شده‌اند. خیلی از مین‌ها را خود مردم با کمک گروه‌های تخریب جمع کردند.

سنندج،۱۳۸۰

اما بعد از آن هم هرچند وقت یک بار یکی قربانی می‌شود. بعضی از قربانیان، زائران قاچاقی هستند که برای ورود به خاک عراق، مرز مهران را غیر قانونی می‌گذرانند و یا سربازانی که از شهرهای دور به مناطق مرزی اعزام می‌شوند و به دلیل نا آشنایی با منطقه به سادگی قربانی مین می‌شوند. سایه جنگ هنوز که هنوز است از سر شهرهای مرزی کم نشده است.»

روستای زرده، کرمانشاه، ۱۳۸۵

فیلیپ جونز گریفیت عکاس مشهور جنگ ویتنام جمله‌ای دارد که بنظر می‌رسد درباره منعم و عکس‌هایش صدق می‌کند. او می‌گوید:

«من روایتگری هستم با ادراکی که حقیقت را نشان می‌دهد، به مانند یک وکیل که مدارکی را برای هیئات ژوری می‌آورد، سعی می‌کنم آن‌چه را که اتفاق افتاده شرح دهم.» این درست کاری است که منعم با عکس‌هایش درباره ۸ سال جنگ تحمیلی و قربانیان آن انجام داده است.

مهدی منعم می‌گوید: «من سال‌ها با صحنه‌های تلخی رو به رو شدم که با دوربین عکاسی آنها را مستند کردم. این عکس‌ها حاصل احساس ناخوشایندی است که از کابوسی به نام جنگ در ذهن دارم.

روستای قلعه جی، مریوان،۱۳۸۰

با همه وجود تلاش کرده‌ام این احساس را به همه منتقل کنم، برای آنکه همه به زندگی همراه با صلح و آرامش فکر کنیم. شک ندارم که تصاویر عکاسی قادر است جهانیان را در راه رسیدن به تفاهم انسانی و زندگی در صلح و آرامش یاری دهد و این یعنی معجزه تاثیر گذاری عکس، که به آن ایمان دارم.»