آغاز شصت و دومين فستيوال فيلم ادينبرا با «کرانه عشق»

پرویز جاهد

شصت و دومين دوره فستیوال فیلم ادینبرا (ادينبورگ) روز چهارشنبه ۱۸ ژوئن با نمایش فیلم «کرانه عشق» (The Edge of Love) ساخته جان میبری افتتاح شد. فیلم کرانه عشق را شارمن مک دانلد، فیلمنامه نویس مطرح انگلیسی براساس زندگی و عشق‌های دیلن تامس، شاعر معروف ولزی نوشته و در آن کيرا نايتلی (دخترش) و سی ينا میلر نقش همسر ومعشوقه تامس را بازی می‌کنند.

امسال فستیوال فیلم ادینبرا خود را از فستیوال بزرگ هنری ادينبرا که همه ساله در ماه آگوست در این پایتخت زیبا و تاریخی اسکاتلند برگزار می‌شود جدا کرده، و به‌ این گونه هویت مستقلی برای خود پیدا کرده است و از این پس تحت‌الشعاع رویدادهای هنری دیگری چون موسیقی، اپرا، باله، رقص، تاتر و نمایش‌های خیابانی نخواهد بود.

فستیوال فیلم ادینبرا همانند فستیوال فیلم لندن یک فستیوال غیر رقابتی و از پرسابقه‌ترین فستیوال‌های فیلم جهان است که از سال ۱۹۴۷ تاکنون همه ساله بی‌وقفه برگزار شده است. سینمای بریتانیا جایگاه ویژه‌ای در این فستیوال دارد و هر ساله تعداد زیادی فیلم‌های انگلیسی و اسکاتلندی از فیلمسازان صاحب نام گرفته تا فیلم سازان نوظهور در این فستیوال به نمایش درمی‌آید.

امسال شین میدوز فیلمساز انگلیسی و سازنده فیلم خوب «این است انگلستان» (This is England) با آخرین ساخته‌اش «شهر سامرز» (Somers Town) در فستیوال ادینبرا شرکت دارد. فیلمی که در آن شین، نگاهی طنز آمیز به دنیای زیرزمینی لندن و زندگی نوجوانان این شهر دارد. علاوه بر این شین میدوز یک کارگاه آموزش فیلمسازی یک روزه نیز برگزار خواهد کرد.

ترنس دیویس، فیلمساز برجسته انگلیسی و از نسل فیلمسازان کهنه‌کار سینمای انگلستان، با فیلم مستند «از شهر و از زمان» (Of Time and the City)، که درباره زادگاهش یعنی شهر لیورپول ساخته، در فستیوال حضور دارد. در این فیلم دیویس خاطرات دوران کودکی خود را در این شهر با نگاهی شاعرانه تصویر کرده است.

نمایی از فیلم از شهر و از زمان

یکی دیگر از فیلم‌های مطرح انگلیسی فستیوال ادینبرای امسال فیلمی است به نام «ده فرمان جدید» (The New Ten Commandments)، که ده فیلمساز جوان انگلیسی به مناسبت شصتمین سال اعلامیه جهانی حقوق بشر ساخته‌اند. بخش‌های مختلف این فیلم عنوان‌های جالبی دارد از جمله حق زندگی، حق آزادی اجتماعات و حق پرورش یک خانواده.

فیلم دیگری که زیاد از آن صحبت می‌شود فیلم «هلن» (Helen) ساخته مشترک کریستین مالوی و جو لاولور است. درامی روانشناسانه درباره زنی که نقش یک دختر گمشده را در ویدئو بازسازی شده پلیس ایفا می‌کند و به تدریج احساس می‌کند خود همان دختر گمشده است.

نمایی از فیلم هلن

یکی از ویژگی‌های فستیوال ادینبرا این است که آثار برگزیده فستیوال‌های دیگر مثل برلین و ساندنس را می‌توان در این فستیوال تماشا کرد. یکی از این فیلم‌ها فیلم «یگان ویژه» (Elite Squad) ساخته خوزه پديل ها فیلمساز برزیلی است. این فیلم درباره عملیات دسته‌ای از پلیس‌های شهر ریودوژانیرو به مناسبت ورود پاپ ژان پل دوم به این شهر است و امسال برنده جایزه خرس طلایی فستیوال برلین شده است.

از سینمای زنده و پرجوش اسپانیا، مکزیک و پرتقال نیز آثار جالب و قابل توجهی در فستیوال ادینبرای امسال شرکت دارد.

«در شهر سیلویا» (In the City of Sylvia) یک فیلم شاعرانه و معماگونه به سبک فیلم «سال گذشته در مارین باد» (Last Year at Marienbad) آلن رانه است که فیلمساز جوان اسپانیایی به نام خوزه لوییس گوئرین آن را ساخته. فیلمسازی که رد پا و تاثیر فیلمسازان بزرگی چون کیشلوفسکی، آلن روب گریه و روبر برسون را در کار او می‌توان جستجو کرد.

نمای از فیلم در شهر سیلویا

از سینمای امریکا نیز فیلم «مرثیه» (Elegy) ساخته ایزابل کوشت در فستیوال امسال به نمایش درمی‌آید. فیلمی که براساس رمانی از فیلیپ راث نویسنده مطرح امریکایی ساخته شده و بازیگرانی چون دنیس هاپر، بن کینگزلی و پنه لوپه کروز در آن بازی می‌کنند.

در بخش سینمای مستند نیز فیلم‌های جالبی نشان داده می‌شود از جمله فیلم «روند عملیاتی استاندارد» (Standard Operating Procedure)، آخرین ساخته ارول موریس مستند ساز صاحب سبک امریکایی و سازنده مستندهای درخشانی چون «خط باریک آبی و مه جنگ» که درباره زندان ابوغریب عراق ساخته است. ارول موریس خود نیز در فستیوال حضور دارد و در برنامه ویژه‌ای درباره سبک و رویکرد مستندسازی خود حرف می‌زند.

«برخورد در انتهای جهان» (Encounters at the Endo of the World)، نام مستندی است از ورنر هرتزوگ فیلمساز برجسته آلمانی که برای نخستين بار در اين فستیوال به نمایش درمی‌آید. این فیلم نیز همانند آثار مستند دیگر هرتزوگ سفر به قلمروی ناشناخته و پر رمز و راز است.

راجر ديکينز، فیلمبردار چیره دست آمریکایی از میهمانان ویژه فستیوال فیلم ادینبراست. کسی که بیشتر آثار برادران کوئن را فیلمبرداری کرده و آثار درخشانی چون «ترور جسی جیمز بوسیله رابرت فورد بزدل»، «سرزمینی برای پیرمردها نیست»، «آه برادر کجایی»، «رستگاری شوشنگ»، «فارگو»، «ساعت‌ها» و «کاندون» را در کارنامه سینمایی خود دارد. دیکینز نیز در جلسه ویژه‌ای درباره شیوه کار و فیلم‌هایش بحث و گفتگو خواهد کرد.

مرور بر آثار ژان مورو، هنرپیشه برجسته فرانسوی و شرلی کلارک فیلمساز و بازیگر غیرمتعارف امریکایی از برنامه‌های دیگر شصت و دومين فستیوال فیلم ادینبرای امسال است.

از سینمای ایران نیز دو فیلم «آواز گنجشک‌ها» ساخته مجید مجیدی برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم فجر و «سه زن» ساخته منیژه حکمت در این فستیوال شرکت دارند که در شب‌های آینده بیشتر درباره آنها صحبت خواهم کرد.

فستیوال فیلم ادینبرا روز ۲۹ ژوئن با فیلم کمدی «بزدل» (Faintheart) ساخته ویتو روکو از انگلستان به پایان می‌رسد.