هفت کوچه

چند تحقیق روانشناسی مفید

ونداد زمانی: بر اساس پژوهش‌های دانیل گیلبرت، روانشناس دانشگاه هاروارد، و سنجشی که او روی ۲۲۵۰ نفر انجام داده، ۴۷ درصد از وقت انسان‌ها صرف « زُل زدن» و افکار پراکنده و بی‌حاصل می‌شود. دانیل گیلبرت اعتقاد دارد که هنگام زُل زدن ذهن انسان روی هیچ موضوع مشخصی متمرکز نیست و ارتباط ذهن او با دنیای بیرون کاملاً قطع شده است. نگاهی داریم به پژوهش‌های مفید روانشناسی در سال ۲۰۱۰ که به‌تدریح به پایان می‌رسد.

گناه اصلی در فلسفه‌ی غرب

محمد تاج‌احمدی: انسان مدرن با جسارت بر سویه‌ی حیوانی خود تأكید می‌کند و از پیامدهای آن هم ابایی ندارد. گناه اصلی، یا ماجرای هبوط انسان چه افسانه باشد چه واقعیت به سویه‌ای از وجود انسان ربط دارد كه بر اساس آموزه‌های مذهبی، او را از رستگاری ابدی باز می‌دارد، و هنوز نیز، این انگیزه ادامه دارد، چون اگر این کشش تا دیروز ظالمانه و غیر ارادی بود، امروز آزادانه و به میل و خواست انسان صورت می‌گیرد.

همیشه بعد از اعتراف بهترم؛ خیلی بهتر

لیلا فروغ: پس آدم‌های دیگه‌ای هم هستن جاهای دیگه‌ی دنیا که زندگی‌هاشون شبیه من و دوست‌های اطراف من هستن. «وودی آلن» که بدتر، با اون فیلم‌هاش و طنز شاهکارش. «بوکوفسکی» دنیا به تخمش بود و از رنج‌ها و شکست‌هاش اینقدر استقبال کرد تا رسید به بیهودگی و پوچی و مسخرگی زندگی. خوب منم دیدم این راهِ بهتریه. می خوام بهت بگم که این آدما هیچ کدومشون بد نبودن .آدمای تاثیر گذاری بودن و خیلی چیزا به من یاد دادن...ولی خوب منِ احمق جز مدل زندگی کردن و فکرهاشون، هیچ تاثیر دیگه‌ای ازشون نگرفتم.

تمام مردانِ من

سروا خجسته در گفت‌وگو با هفت کوچه: موارد منطقی دیگری وجود دارد که اصلاً در مقوله‌ی اخلاق نباید بگنجد. بعضی از زنان و مردان از انرژی جنسی بیشتری برخوردار هستند و دلیل خاص و منفی در رابطه زناشویی، آنها را به سمت یک رابطه دیگر سوق نمی‌دهد. آنها ریسک و خطرات ماجراجویی جنسی‌شان را تقبل می‌کنند. این دسته، خواهان ادامه‌ی پیوند زناشویی هستند ولی برای نیاز بیشترشان، ناچار هستند مخفیانه به خواسته‌های خود دست بابند.

من شهرزاد قصه‌ها را کُشتم

ونداد زمانی: «جمانه حداد» شاعر و روزنامه‌نگار لبنانی همچنان بی‌محابا می‌نویسد. او جایزه‌ی «خبرگزاری عرب» را نصیب خود ساخته است و دبیری بخش فرهنگ روزنامه‌ی «النهار» را به عهده دارد. جسورانه‌ مجله‌ی اروتیک «بدن» را در کشورهای عربی به راه انداخته است. او در کتاب تازه‌اش «من شهرزاد قصه‌ها را کُشتم» با تابوهای شرقی با بی‌پروایی تمام برخورد می‌کند.

به چند دوست در زندگی نیاز داریم؟

مهرانگیز پاشایی: پرندگانی که وزن حجمی مغزشان بیشتر است می‌توانند رابطه‌ی طولانی‌تری با جفت خودشان داشته باشند. زیرا ایجاد شبکه‌ی‌ عاطفی پیچیده‌تر نیاز به تصمیم و تعهد طولانی‌مدت دارد. به عبارتی، تصمیمی که به انتخاب بهتر، تهیه غذای بیشتر و بالا رفتن امکان بقای جوجه‌ها می‌انجامد، به مغز پیچیده‌تر و متکامل‌تری نیاز دارد. بر عکس، پرندگانی که تعهد کمتری برای رابطه‌ی ثابت زناشویی‌ دارند، وزن حجمی مغزشان کمتر است.

نقش مترقی روسپی‌ها در قرن ۱۹ میلادی

ونداد زمانی: به نظر نویسنده‌ی کتاب «تاریخچه‌ی خلافکارانِ آمریکا»، روسپیان پولدار آمریکایی در قرن نوزدهم، از طریق «هفت‌کوچه‌»‌های خلاف شرع و عرف نخستین گام‌ها را برای درخواست حقوق بیشتر برای زنان و حقوق مدنی اقلیت‌های غیرسفید برداشتند و زمینه‌های مخالفت با برده‌داری را برای نخستین بار فراهم کردند و این دستاوردهای مدنی را به درون اقشار اصلی و فقیر جامعه‌ی آمریکا بردند. یکی از جالب‌ترین بخش‌های کتاب «تئودوس راسل» درباره‌ی شکل‌گیری و گسترش شهرهای غرب وحشی است.

چگونه فقط به یک نفر عشق بورزیم؟

ونداد زمانی: تیر عشقی که در قلب عاشقان کاشته است برای آن است تا اولاً با مجنون ساختن فرد، شتاب بی‌صبرانه و پرقدرتی فراهم شود و هر چه سریع‌تر و جدی‌تر شرائط آمیزش و باروری مهیا گردد. دوماً با ایجاد عاطفه‌ی قدرتمندِ فرزنددوستی، زن یا مرد تا به ثمر نشاندن فرزند در کنار همسرش بماند. و بالاخره آتشِ عشق با همان شعله و حرارت سابق، به فرد تازه‌ای ایجاد گردد تا فرصت متنوع‌تری برای تولید مثل فراهم گردد.

موش و گربه

الف – مهرابی: اگر راستش را بخواهید من چندان انسان پرهیزکاری نیستم و اگر قرار باشد مدام با افسونگریش آتش اشتیاق مرا گرم‌تر كند مجبور هستم برای خنك كردن خود به هر وسیله‌ای متوسل شوم. چقدر سخت است وقتی می‌توانی در ییلاق باشی و سرمای مطبوع پاییزی را تجربه كنی، ولی در عوض مجبور شوی در شهر بمانی و برای خنک کردن خودت به یک باد بزن مقوایی بسنده کنی

اُخت شدن با انسان‌ها کم نیست

ونداد زمانی: «خرمگس خاتون» جزو معدود زنانی است که هشت سال پیش، یکی از خصوصی‌ترین وبلاگ‌های ایرانی را به راه انداخت.او در این هشت سال همچنان می‌نویسد و به نظر نمی‌آید در این مدت، لحظه‌ای کوتاه آمده باشد. به همین دلیل گفت‌و‌گویی با او تدارک دیدیم و از او خواستیم درباره‌ی اما و اگرهای ابراز وجودِ زنانه در دنیای اینترنت بگوید. گفت و گو با خرمگس خاتون را در «هفت‌کوچه»‌ی دوشنبه‌ی این هفته می‌خوانیم

جام تهی در شام آخر

الف- مهرابی: بعدش همه چیز را در کاغذی می‌نوشتیم و برای هم می‌گذاشتیم. او می نوشت... من تقاضای طلاق داده‌ام. من می‌نوشتم... خب! او می‌نوشت... فلان روز وقت دادگاه‌مان است. من می‌نوشتم...می‌آیم! او می‌نوشت... من مهریه‌ام را می‌بخشم... من می‌نوشتم... متشکرم! او می‌نوشت... هنوز دوستم دارد اما دیگر نمی‌تواند با من زندگی کند. من می‌نوشتم... هنوز دوستت دارم و هر چه تو بگویی همان می‌کنم.

نویسنده‌ای که ملکه احساسات لقب گرفت

ونداد زمانی: جذابیت رمانِ احساساتی «اسرار خانم آدلی» در آن است که می‌توان بین شرائط اجتماعی که این داستان در آن شکل‌ گرفته و شرائط بسیار سراسیمه‌ی تحولات سه دهه‌ی گذشته ایران شباهت‌هایی یافت. به همین دلیل شاید می‌توان امیدوار بود که داستان سرگرم کننده، جذاب و عامه پسندی در ایران معاصر نوشته شود. داستانی که بتواند به گونه‌ای غیر مستقیم، آینه‌ی تمام‌نمایی باشد از فروپاشی ارزش‌ها، افراط و تفریط‌ها و تمرین‌های اولیه‌ی مدرنیسم واقعی در ایران.

جبر و اختیار

الف. مهرابی: فکر می‌کردم پرونده‌ی این عقدِ نافرجام هفت سال پیش بسته شده، چیزی بوده که ما را مدتی به‌هم جوش داده و ما توانسته‌ایم تغییرش بدهیم. یادم آمد آن سال‌ها، ما از آن چند ماه نامزدی بدون بوس و کنار، که همه تأکید می‌کردند «فقط یک عقد ساده است و حالا کو تا عروسی» به جبر زمانه‌ی خودساخته، حتی یک روز در آغوش هم بودن را تجربه نکردیم. من همه‌ی وجودم غریزه بود و او همه‌ی وجودش تردید. او از من میترسید و من از تعهد.

فحشا در خاورمیانه

محمد رادفر: جان. آ. برادلی این امکان را داشته است که مطالب مستند کتابش را از پشت پرده‌ی بازار بزرگ خرید و فروش سکس در خاورمیانه تهیه کند. از دید او ازدواج موقت که در ایران رواج دارد، ازدواج با دختران کم‌سن در افغانستان، بازار بزرگ روسپی‌ها در بحرین، فاحشه‌خانه‌های رسمی در تونس و خودفروشی در بین همجنس‌گرایان، بر اساس ارزش‌ها و سنت‌های خاورمیانه و به‌ویژه سنت‌های اسلامی شکل گرفته است. به نظر این پژوهشگر و روزنامه‌نگار این شیو‌ها با کمی تغییر در سایر نقاط جهان هم تکرار می‌شود.

گناه چگونه پا به جھان گذاشت؟

سمانه خلیلی: محققان و صاحب‌نظران بسیاری بر اين باورند که ارزشهای ما ناشی از فرایند انتخاب طبیعی ھستند.‌ به عبارتی، مفید یا مضر بودن بودن هر عملی در درازمدت به نیکی و بدی که بشر از آن به عنوان اخلاق نام می‌برد، تبدیل می‌شود. اما عالمان الھیات این نظریه را رد می‌کنند و معتقدند که ایمان را نمی‌شود تنھا به واسطه‌ی نظریه تکامل توضیح داد.

بنیادگرایان مذهبی وارث زمین خواهند شد

ونداد زمانی: به نظر می‌رسد ارزش‌های سکولاریسم نظیر آزادی، ذهن انتقادی، حساسیت‌ها و ارزش‌های فردی و به‌ویژه احترام به خود به « فرزند کمتر، زندگی بهتر» منجر می‌گردد. روندی که با همه‌ی درستی و حقانیت، قادر به ادامه‌ی بقا نخواهد بود. آینده بر طبق آموزه‌های تکامل طبیعی، چاره‌ای ندارد جز در برابر جمعیت اصلی و ارزش‌های مذهبی آن سر تعظیم فرود آورد.

چگونه « پورنوگرافی » به مغز دستبرد می‌زند

ونداد زمانی: از دید خانم رابینسون، با فشردن دکمه ورودِ سریع و آسان به سایت جدید و یا ویدئوی جدید « پورنو»، مهم‌ترین اتفاق در مغز انسان به وقوع می‌پیوندد که او از آن به‌ عنوان «جایگزین کردن سهل و آسان شریک‌های جنسی » نام می‌برد. با این عمل، افراد به برنامه‌های ژنیتیکی لایه‌های قدیمی‌تر و غریزی‌تر مغز پاسخ‌ می‌دهند و لذتی عمیق ولی آنی را دریافت می‌کنند که بشر اولیه آن را برای جفت یابی و غذا خوردن در نظر گرفته بود.

چرا تخیل جنسی می‌ورزیم؟

ونداد زمانی: تخیلات جنسی همیشه با ما بوده است. این آرزوی همیشگی برای رابطه‌ی جنسی با دیگران و به‌ویژه غریبه‌ها اگر در ما وجود نمی‌داشت در همان غارهای اولیه می‌ماندیم و مثل بقیه‌ی جانوران و انسان‌های اولیه، به رابطه‌ی زناشویی با برادران و خواهران و حتی والدین خود ادامه می‌دادیم. به همین دلیل باید با این پدیده که بیشترین خیالات جنسی در رابطه با آدم‌هایی ناآشنا و به عبارتی با غریبه‌ها صورت می‌پذیرد با دقت بیشتری نگریست.

سنت‌گرایان ضریب هوشی پایین‌تری دارند

پژوهش تازه‌ی «ساتوشی کانازاوا»، دست‌کم می‌تواند چپ‌ها و لیبرال‌ها را در باورها‌شان راسخ‌تر کند، برای آنکه آنها واقعاً قدری زیرک‌تر و باهوش‌تر از سنت‌گرایان هستند. به اعتقاد این روانشناس، انسان‌های باهوش تمایل بیشتری به آن دسته از ارزش‌های اجتماعی و عقاید سیاسی‌ دارند که در مسیر رشد و تکامل انسان، تازه به‌شمار می‌رود. در مقابل، حفظ ارزش‌های سنتی دلمشغولی سنت‌گرایان است که گویا از هوش کمتری برخوردارند.

دختری با گردنبند مرواریدی

سهند صاحب‌دیوانی: پیچیدگی این گردن‌بند که به شکل اسپرم پاشیده شده بر سینه‌ی یک زن است در این است که اگر شکل آن از روابط زن و مرد و عشق و تمایلات جنسی در زمان معاصر حرفی دارد، عنوان این جواهر ما را به دورانی که فرمیر در عصر کالوینیست‌ها زندگی می‌کرد، برمی‌گرداند. روزگاری که مردم هلند سخت کار کردن و رعایت اصول مذهبی را با ارزش می‌دانستند؛ زمانی که مردم زیبایی را بیشتر در کمیابی و دست‌نخوردگی می‌دیدند.