لیونل مسی؛ مرد سال فوتبال جهان

فرنگیس محبی

لیونل مِسی (Lionel Messi) ستاره‏ی باشگاه بارسلونای اسپانیا، در مراسمی که هفته‏ی گذشته در زوریخ برگزار گردید، مرد سال فوتبال جهان شد. این افتخار با رأی مربیان و کاپیتان‏های تیم‏های ملی سراسر جهان به‏دست می‏آید و این‏بار ستاره‏ی آرژانتینی فوتبال جهان، که برای سومین سال متوالی نامزد دریافت این جایزه شده بود، موفق به کسب این افتخار شد.

هم‏چنین این اولین‌بار است که یک آرژانتینی این مقام را به ‏خود اختصاص می‏دهد. در سال ۲۰۰۷ «کاکا» ستاره‏ی برزیلی و در سال ۲۰۰۸ «کریستینا رونالدو» جادوگر پرتقالی فوتبال، از او پیشی‏ گرفتند. اما امسال درخشش مسی در تیم بارسلونا و تیم ملی فوتبال آرژانتین به حدی بود که توانست با اختلاف چشم‏گیری با رونالدو، مرد سال فوتبال جهان شود. مسی چندماه پیش به‌عنوان بهترین بازیگر اروپا، صاحب توپ طلایی فوتبال اروپا نیز شده بود.

اما کدام خصوصیات و خلاقیت‏های مسی او را به اوج رساند. بنیامین صدر، روزنامه‏نگار در این‌باره می‏گوید:

با توجه به عمل‏کرد تیم بارسلونا در یک سال گذشته و کسب تمامی عناوین قهرمانی در اروپا که آخرین آن در جام باشگاه‏های جهان به دست آمد، نکته‏ی مهم این است حضور لیونل مسی در این تیم، همواره حتی زمان اُفت بازی این بازی‏کن، حضور پررنگی بوده است و حرکت‏های سرنوشت‏سازی را انجام داده است. هرچند ممکن است این حرکت‏ها همیشه یک‏نواخت و دارای انسجام کامل نبوده باشد. اما حضور او همواره سرنوشت‌ساز بوده است و بازی‏کنان بزرگ معمولا این خاصیت را دارند.

لیونل مِسی

از سوی دیگر، سیستم بازی مسی، بر خلاف سیستم بازی کلاسیک بازی‏کنان اروپایی، مبتنی بر تکنیک فردی است تا تاکتیک تیمی. این همان‌چیزی که بازی‏کنان امریکای جنوبی بسیار بر آن اشراف دارند و موفق هستند؛ یعنی حرکت‏های انفجاری و حرکت‏های سرنوشت‏ساز در بازی که سرآمد همه‏ی آن‏ها دیه گو مارادونا، ستاره‏ی سابق فوتبال آرژانتین، است.

اما آن‏چه لیونل مسی را دقیقا از رقبای خود متمایز می‏کند، این است که در یک سال گذشته مسی توانسته با به‏کارگیری این خلاقیت‏ها در رقم‌زدن سرنوشت بارسلونا بسیار مؤثر باشد.

لیونل مسی ۲۲ سال پیش در شهر کوچک روساریو (Rosario) در آرژانتین به دنیا آمد. اجداد پدری او از ایتالیا به آرژانتین مهاجرت کرده بودند و از این رو او خود را آرژانتینی− ایتالیایی می‏داند. مسی در پنج‌سالگی فوتبال را در یک باشگاه محلی که پدرش سرمربی آن بود، آغاز کرد و از همان آغاز مهارت و استعداد فوق‏العاده‏اش، خبر از آینده‏ای درخشان برای او می‏داد.

لیونل مسی و مارادونا

اما شش سال بعد، دست تقدیر سرنوشت او را برای همیشه تغییر داد. پزشکان تشخیص دادند که مسی دچار کم‌بود هورمونی است که برای رشد بدن ضروری است. خانواده‏ی او قادر به پرداخت هزینه‏ی معالجه‏ی او نبودند و باشگاه ریور پلاته، از باشگاه‏های دسته‏ی اول فوتبال آرژانتین نیز که علاقه‏مند به به‏خدمت‌گرفتن مسی بود، نمی‏توانست ماهیانه ۹۰۰ دلار برای تأمین هورمون مورد نیاز او بپردازد.

در همین حال مدیر فنی بارسلونا که از طریق آرژانتینی‏ها مقیم اسپانیا از استعداد و مشکل مسی باخبر شده بود، ترتیب سفر مسی و پدرش به بارسلونا را داد تا از نزدیک هنر او را مشاهده کند. بلافاصله پس از آن، باشگاه بارسلونا به مسی پیش‌نهاد داد که با خانواده‏اش به اسپانیا منتقل شود و تعهد کرد که تمام مخارج معالجه‏ی او را بپردازد. بدین ترتیب، مسی عضو تیم نوجوانان بارسلونا شد.

شاید اگر باشگاه بارسلونا این موقعیت را به این مارادونای جوان آرژانتین نمی‏داد، جهان فوتبال از حضور او بی‏بهره می‏ماند. در چه زمان، دنیای فوتبال به استعدادهای مسی پی برد؟

بنیامین صدر می‌گوید:

به نظر من، مسی خیلی زود توانست استعداد خود را ثابت کند. البته در دو سال گذشته که مسی موفق نشد عنوان مرد سال فوتبال اروپا را به دست بیاورد، یک مشکل بزرگ داشت و آن این بود که مسی به لحاظ بدنی، توانایی رقابت با رونالدو را نداشت. اگر بخواهیم این دو ستاره را با هم مقایسه کنیم، خیلی‏ وقت‏ها در طول بازی، رونالدو از لحاظ بدنی و آمادگی جسمانی، سرآمد بود.

لیونل مِسی

اما در ماه‏های گذشته که رونالدو اُفت چشم‏گیری داشته، مسی توانست این فاصله را جبران کند و خود را نشان دهد. به همین دلیل هم دیگر رقیبی برای‌اش متصور نبود. اگر بازی‏کنانی را که برای دریافت این عنوان کاندیدا بودند در نظر بگیرید، مسی در حال حاضر کاملا شایسته‏ی این عنوان بود و همگان نیز این را حس می‏کردند.

چیزی که شاید در دو سه سال گذشته، به دلیل درخشش فوق‏العاده‏ی کریستیانو رونالدو یا بازی خوب این بازیکن، کم‏تر به آن توجه می‏شد. اما خلاقیت‏های فردی مسی توانست خلاء نسبی آمادگی جسمانی او را جبران کند و به او کمک کرد تا دیده شود.

پیش‌رفت مسی در بارسلونا سریع بود. او در ۱۶ سالگی در یک بازی دوستانه با تیم پورتوی پرتقال برای اولین‌بار در تیم بزرگ‌سالان بارسلونا بازی کرد. کم‌تر از یک سال بعد، اولین بازی لیگ خود را در مقابل اسپانیول انجام داد و هنگامی که اولین گل خود را برای بارسلونا در ماه مه ۲۰۰۵ به ثمر رساند، جوان‌ترین گل‌زن لیگ سرتاسری اسپانیا شد.

از آن پس لیونل مسی توقف‌ناپذیر بود که نتیجه‌ی آن دو بار نامزدی مرد سال فوتبال جهان و سه‌بار عنوان بهترین بازیکن جوان سال بود. او هم‏چنین سه‌بار به‌عنوان عضو تیم منتخب جهان، از سوی فیفا برگزیده شد. اما درخشش فوق‏العاده‏ی مسی که سرانجام او را صاحب عنوان بهترین بازیکن جهان کرد، در فصل گذشته پیش آمد که بارسلونا صاحب تمام جام‏های ملی، اروپایی و بین‏المللی شد.

حضور مسی در بارسلونا و گل‏های او که پس از رفتن رونالدینیو، اعجوبه‏ی فوتبال برزیل به میلان، صاحب پیراهن شماره‏ی ۱۰ او شد، عامل مهمی بود تا بارسلونا بتواند قهرمان لیگ، جام حذفی و سوپرکاپ اسپانیا شود؛ در اروپا به مقام قهرمانی لیگ قهرمانان و سوپرکاپ یوفا برسد و دست آخر نیز هفته‏ی گذشته جام فوتبال باشگاه‏های جهان را از آن خود کند.

لیونل مسی

اما چه خصوصیاتی در لیونل مسی، او را از بازیکنانی چون کریستیانو رونالدو و کاکا متمایز می‏کند. بنیامین صدر در این‌باره می‌گوید:

به نظر من، سبک بازی مسی خیلی شبیه دیه‌گو مارادونا است و همین‏طور سن و سال درخشش این بازیکن. مارادونا نیز در همین سن و سال بود که توانست خود را به‌عنوان یک ستاره‏ی بزرگ به جهان معرفی کند. در واقع، خلاقیت تکنیکی مسی از همه‏ی بازیکنانی که به آن اشاره کردید، بیش‌تر است.

آرژانتینی‏ها نشان دادند که با برزیل تفاوت‏هایی دارند. آن‏ها بیش‌تر بر حرکت‏های انفرادی تکیه می‏کنند و حتی سبب‏ساز ناکامی‏شان در برخی بازی‏های بین‏المللی نیز شاید همین تکیه‏ی بیش از حد به خلاقیت انفرادی تا شرکت در کار گروهی و منسجم باشد. مسی این خلاقیت را به‌خوبی در اختیار دارد و توانسته است با تکیه بر آن، خود را از دیگر رقبای خود متمایز کند.

لیونل مسی در این مدت ستاره‏ی تیم ملی فوتبال آرژانتین هم بوده است. او در سال ۲۰۰۵، به‌هم‌راه آرژانتین قهرمان جام جوانان فیفا شد و کفش و توپ طلایی مسابقات را نیز به‏دست آورد. مسی در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان عضو تیم ملی آرژانتین بود و هم‏چنین نقش بسیار مهمی در راه‏یابی آرژانتین به جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی داشت. علاوه بر این‏ها، مسی در المپیک ۲۰۰۸ پکن، هم‌راه آرژانتین صاحب مدال طلای فوتبال المپیک شد.

در مجموع، لیونل مسی صاحب سه عنوان قهرمانی لیگ اسپانیا، یک جام حذفی و سه سوپر کاپ آن کشور، دو جام لیگ قهرمانان اروپا، سوپر کاپ اروپا و جام باشگاه‏های جهان است. او به‌هم‌راه تیم‏های ملی آرژانتین، جام جوانان فیفا و قهرمانی المپیک پکن را نیز در کارنامه‏ی خود دارد.

تنها مقامی که در میان افتخارات مسی جای‌اش خالی است، مقام قهرمانی جهان به‌هم‌راه آرژآنتین است که اگر آرژانتین بتواند در تابستان ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، به این مهم دست یابد، مسی ظرف یک سال صاحب تمام افتخارات فوتبال باشگاهی، اروپایی و جهان شده است.

اما شانس مسی و تیم ملی آرژانتین برای دست‏یابی به قهرمانی جهان تا چه حد است؟ بنیامین صدر می‌گوید:

به نظر من، قهرمانی آرژانتین در جام جهانی، اصلا دور از ذهن نیست و چیز کاملا در دست‏رسی است. مشکلی که آرژانتین در این سال‏ها با آن درگیر بوده است، این است که تیم ملی آرژانتین از ثبات رهبری لازم در کادر فنی خود برخوردار نبوده و شاید تغییر مداوم بازیکنان و ترکیب تیم، به این تیم کمی ضربه زد.

اما با توجه به آمدن جوان‏ها و تیم جدید آرژآنتین که حتی با انتقاداتی نیز از سوی منتقدین روبرو بود، این اتفاق برای آرژآنتین دور از ذهن نیست و این کشور می‏توان قهرمان جهان شود. مسی نیز بدون شک، جزو سرنوشت‏سازترین بازی‏کنان جام جهانی ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی خواهد بود.