صدمین سالروز تولد بانوی شورشی فرانسه

امروز نهم ژانویه ۲۰۰۸، صدمین سالروز تولد سیمون دوبوار، نویسنده مشهور فرانسوی است. به همین مناسبت چند روز گاردین مطلبی به قلم آنجلیک کریزافیز منتشر کرد. نویسنده در این مقاله به نگاه فرانسه به سیمون دوبوار، ۲۲ سال پس از مرگش می‌پردازد:

سیمون دوبوار

قهرمان آزادی‌های جنسی
سیمون دوبوار یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های اندیشه‌ی فرانسه در قرن بیستم بود. او را مادر فیمینیسم مدرن و قهرمان آزادی جنسی نامیده‌اند. دوبوار با رابطه‌های سه‌نفره و آتشین‌اش، هم با هم‌جنس و هم با جنس مخالف، پاریس را تکان داد. اما هم‌چنان که فرانسه صدمین سالروز تولد سیمون دوبوار را جشن می‌گیرد، بعضی از اساتید دانشگاه نسبت به بحث‌های عجولانه و حمله‌ی متعصبانه به زندگی جنسی نامتعارف، اما حساب شده‌ی او در قالب انتشار مقالات هشدار دادند.

ارتباط دوبوار با ژان پل سارتر «بدیع‌ترین ارتباط باز» نام گرفت. این دو نفر یکی از مشهورترین و نامتعارف‌ترین زوج‌های روشنفکر فرانسوی بودند. آن‌ها در سال ۱۹۲۹ با هم آشنا شدند و زندگی در کنار یکدیگر را آغاز کردند؛ اما تن به ازدواج ندادند. آن‌ها خود را وقف هم‌دیگر کردند و در عین حال پذیرفتند که آزادانه به تمایلات جنسی و عاطفی با دیگران بپردازند؛ به شرطی که با هم در میان بگذارند.

فهرست طولانی معشوق‌های مشترک آن‌ها، عده‌ای از روشنفکران شناخته شده و بعضی از شاگردان زن دوبوار را شامل می‌شد. یکی از آن‌ها به نام بینسا لمبلین بعدها کتاب خاطرات دردمندانه‌ای را به نام «عشق‌بازی رسوایی‌آور» منتشر کرد. او در این کتاب توضیح می‌دهد که سارتر پیش از این‌که اولین‌بار او را در پاریس اغوا کند، گفت: «خدمتکار هتل حتماًً تعجب خواهد کرد؛ چون تازه دیروز بکارت دختری را برداشتم.»

سیمون دوبوار در کنار ژان پل سارتر

کانون توجه
جنجال‌ها و انتشار مطالب هیجان‌انگیز درباره‌ی صدمین سالروز تولد سیمون دوبوار، باعث توجه زیاد به رابطه‌ی زوجی شده است که مجله‌ای فرانسوی آن‌ها را «فرد و جینجر اگزیستانسیالیسم فرانسوی» نامیده است.

به همین مناسبت ده‌ها کتاب منتشر شده و فیلم‌های تلویزیونی و بسته‌های دی.وی.دی متعددی مهیا گردیده، یک پل روی رودخانه سن «دوبوار» نام گرفته و قرار است یک جلسه هم‌اندیشی با مشارکت دانشگاه‌های بزرگ و معتبر جهان در پاریس برگزار شود. حتی فیدلا امرا، یکی از مسؤولان دولتی از یکی از جمله‌های این نویسنده مشهور در کارت پستال‌های تبریک سال نو اداره متبوع‌اش استفاده کرد.

اما اگر چه دکه‌های مطبوعاتی در هفته‌ی گذشته پر بود از روزنامه‌ها و مجلاتی که ویژه‌نامه‌هایی که برای دوبوار منتشر کرده‌اند، اما بدیهی است که عشق نامتعارف و زندگی جنسی‌اش در کانون توجه قرار گیرد.

نشریه نوول ابزرواتور با تیتر «احیای مجدد دوبوار» عکس برهنه‌ای از او را روی جلد چاپ کرد. اکسپرس این سؤال را مطرح کرده که آیا فرانسه آماده است تا یکی از نمادها را به پرسش بکشد. لوپوئن از زندگی‌نامه‌ای جدید ابراز تعجب کرده است که در آن ادعا شده سارتر، «مردسالار، از نظر جنسی سرد، سلطه‌جو و حسود بود.»

در این زندگی‌نامه، نشانه‌هایی از «اقتدارگرایی، عقده‌ی پیگالیمون و بی‌بند و باری جنسی حساب‌گرانه‌»ی دوبوار نشان داده می‌شود که او از آن‌ها برای تسلیم و مطیع کردن اطرافیان خود و تاثیر گذاشتن بر آنان استفاده می‌کرد.

پل سیمون دوبوار بر روی رود سن

دانیلی ساینویو، نویسنده‌ی زندگی‌نامه‌ی سیمون دو بوار به گاردین گفت: «بیایید امسال همه‌ی کارهای دوبوار را در کنار هم بررسی کنیم؛ نه فقط عشق‌باری‌هایش را.»

او گفت: «در این مورد، بازی اصلی تلاش دوبوار برای خارج شدن از زیر سایه سارتر است. فکر می‌کنم سارتر مردی، سلطه‌جو و سنتی و مردسالار بود. دوبوار می‌خواست در برخورد با همه‌ی مسایل عمومی و خصوصی زندگی‌اش، یک شورشی باشد. سارتر مایل بود بدون او، روابط موازی و پنهانی داشته باشد. دوبوار با این شرایط کنار نمی‌آمد. او رادیکال‌تر از این حرف‌ها بود.»

هیزل راولی، نویسنده‌‌ای استرالیایی - انگلیسی در کتابی با عنوان «تنها در کنار هم» که اخیراً منتشر شد، توضیح‌ می‌دهد که رابطه‌ی آزاد دوبوار و سارتر، نظرات عموم مردم را در دو قطب مخالف قرار داد. او گفت نگران است نکند انبوه بحث‌ها در صدمین سالروز تولد دوبوار، باعث شود این زوج به شکل دو هیولا دیده شوند. به عقیده‌ی هیزل ممکن است عده‌ای در توصیف زندگی دوبوار از کلماتی مثل «بی‌رحم، سادیست، فریب‌کار، دروغ‌گو و این جور کلمات احمقانه» استفاده کنند.

راولی گفت: «فکر می‌کنم ما نباید با تمرکز روی سکس شهوانی، این چهره‌ی بزرگ را بی‌اهمیت کنیم. چرا باید این کار را بکنیم؟ آیا ما خشکه‌مقدس هستیم؟ فکر می‌کنیم که ما بهتریم؟ چرا؟» او گفت امیدوار است صدمین سالروز دوبوار باعث پایان یافتن استهزا و تحقیر او شود.

سیمون دوبوار در کنار ژان پل سارتر

مطرح‌تر از همیشه
وقتی پرزیدنت نیکولا سارکوزی در آغاز سال ۲۰۰۸، فهرست کسانی را که القاب اعطایی دریافت می‌کنند، به خاطر این‌که این فهرست بیش از اندازه محافظه‌کارانه و مردسالار است، رد کرد، سیاستمداران و بازیگران و روشنفکران گفتند که حالا فیمینیسم سیمون دوبوار بیش از همیشه مطرح است.

اوریلی فیلیپتی، رمان‌نویس و نماینده‌ی سوسیالیست مجلس گفت: «سیمون دوبوار گواه درخشانی بر این مسأله بود که فیمینیسم برابر با سردمزاجی نیست ... او الهام‌بخش نسل من است.»

سیمون دوبوار

درباره‌ی سیمون دوبوار
سیمون دوبوار در سال ۱۹۰۸ در پاریس به دنیا آمد. عمده شهرت او به خاطر کتاب «جنس دوم» است. کتابی تکان‌دهنده که در آن نویسنده توضیح می‌دهد زن بودن یعنی چه. این کتاب به مانیفست فیمینیسم تبدیل شد.

او زمانی که در دانشگاه سوربن در دوره فوق‌لیسانس فلسفه تحصیل می‌کرد با سارتر هم‌کلاس بود و رقابت شدیدی بین این دو جریان داشت که در نهایت سارتر، شاگرد اول شد و دوبوار، شاگرد دوم.

او علاوه بر نوشتن رمان از مدافعان استقلال الجزایر هم بود. مهمان، زن وانهاده، مراسم وداع و خاطرات یک دختر مطیع تعدادی از کتاب‌های او هستند. سیمون دوبوار ۱۴ آوریل سال ۱۹۸۶ در گذشت.