بیگانه، کسی منتظر تو نیست

سید ابراهیم نبوی

در شهر گم شده است، شاید، بیگانه. در شهر گم شده است، شاید، مردی که گریخته است از سرنوشت خویش، از خویش. از آنچه او را نام داده است. حتی از نام خویش نیز گریخته است.

بیگانه، غریبه، چهره‌ای گم شده در شهری بزرگ، این داستانی آشنا برای جهان ماست. بیگانه در تهران، در استانبول، در نیویورک، در پاریس، در توکیو، در لندن...

هر جا که شهری بزرگ و دنیایی مدرن است، غربت مثل هوا در شهر حضوری دائمی دارد. در شهرهای جهانی که آدم‌ها در آن همدیگر را گم می‌کنند و آشنایی‌ها را وامی گذارند و به میان آدم‌هایی می‌روند که هیچ‌کدام‌شان را نمی‌شناسند. چشم‌ها همدیگر را می‌بینند، اما گویی در پس هیچ نگاهی نشانی از آشنایی نیست.

کسی منتظر تو نیست

دنیای امروز دنیای انسان بیگانه است. انسان‌هایی که بی‌آن‌که تصمیم گرفته باشند، از آشنایی‌های معصومانه و ساده‌دلانه زندگی ساده پیشین به غربت و بیگانگی دنیای مدرن پرتاب می‌شوند، پرتاب می‌‌شوند به خیابان‌های شلوغ شهر بیگانه.

خانه‌های گرم و کوچک را از دست می‌دهند و چشم را که باز می‌کنند در محاصره همهمه‌ی آدم‌ها و صدای دیوانه‌وار ماشین‌هایی هستند که می‌گذرند.

می‌گذرند و می‌روند و باز هم آدم‌هایی تازه می‌آیند و می‌روند، بیگانه‌هایی تازه، با چشم‌هایی که تو را نمی‌شناسد، که نمی‌شناسی‌شان.

هر چه خیره می‌‌شوی گویی در دنیایی دیگر رها شده‌‌ای. و تو از دل انبوه بیگانگان شاید بگریزی تا به خانه گرم گذشته‌ات بازگردی، بی‌فایده است.

وقتی به شهر کودکی‌ات رسیدی آنجا نیز هیچ‌کسی منتظر تو نیست، غربت بیماری زمینی خاص نیست، غربت بیماری زمان ماست.

دنیای امروز، دنیای شهرهای بزرگ و انبوه جمعیت و زندگی شبانه‌روزی و ساختمان‌های بلند و ماشین‌هایی است که به سرعت می‌گذرند، عقربه‌های ساعت‌ها به تندی می‌چرخد و آدم‌ها لابلای سرعت زمان و انبوه آدم‌ها می‌گذرند و له می‌شوند و می‌روند.

غریبه تویی، بیگانه تویی و بیگانگی سهم تو از زندگی امروز است. غریبه‌ای که معصومیت دنیای کوچک خود را رها کرد تا به آرزوهای بزرگ خود برسد، اما کسی در دنیای ما منتظر او نیست.

آدم‌ها از کنارش می‌گذرند، تنه‌ای به او می‌زنند و می‌روند. این را به خاطر بسپار، اگر دچار این توهم شدی که چشمانی آشنا یافته‌ای، مطمئن باش اشتباه از توست.

چشمانی آشنا می‌بینی و پا سست می‌کنی و می‌دوی و با دست بر شانه‌اش می‌زنی و سر برمی‌گرداند و می‌بینی که او نیز بیگانه‌ای دیگر است، یکی از میلیون‌ها بیگانه.

جیم موریسون

جیم موریسون و مردمی که غریبه‌اند

غربت، تنهایی و بیگانگی، داستانی است که در موسیقی امروز بارها و از طریق ترانه‌سازان و خوانندگان و توسط گروه‌های مختلف موسیقی راک و پاپ روایت شده است.

در فهرست ترانه‌های هر خواننده بزرگ و هر گروه شناخته شده‌ای روایتی متفاوت در مورد غربت و بیگانگی می‌توانی پیدا کنی.

شاید یکی از زیباترین ترانه‌ها درباره غربت، ترانه جیم موریسون به نام «مردم غریبه‌اند» است. جیم موریسون، خواننده گروه دورز که در اوج محبوبیت خود دنیای بیگانه را ترک کرد و مرگ را انتخاب کرد، روایت خود را از غربت و بیگانگی چنین گفته است.

فرانک سیناترا

غریبه‌هایی در شب، فرانک سیناترا

شاید جیم موریسون نومید برای گواهی دادن به غربت امروز زندگی ما کفایت نکند، بیا و روایتی دیگر از غریبه را از فرانک سیناترا بشنو.

صدای جادویی و پر انرژی و قدرتمند فرانک سیناترا روایتی کهنه‌تر را درباره غریبه‌هایی در شب می‌گوید. در ترانه «غریبه‌ها در شب» چنین می‌شنویم:

لئونارد کوهن /عکس: لازلو مونتریل

غریبه، ترانه بیگانگی الوی

شاید دوست داشته باشی روایتی دیگر از غربت را برایت بگویم، گروه الوی در ترانه «‌غریبه» چنین می‌گوید:

می‌خواهم روایت غربت و بیگانگی را با ترانه‌ای از «لئونارد کوهن» پایان دهم. او داستان تنهایی همه ما را با آرام‌ترین لحن و ماندگارترین شکل می‌گوید.

صدایش گویی به نوشیدن شرابی کهنه می‌ماند، نرم و گس و گرم، با کمی گیجی در چشمانت و سرخوشی ملایمی در ذهنت. چنان‌که غریبه‌ای در تاریکی شب گام می‌زند.

غربت گویی داستان همه نسل‌های زندگی مدرن است. برای پدران ما، برای ما، برای فرزندان ما و شاید برای فرزندان فرزندان ما.