گفت‌وگو


مستندسازی که می‌خواست درباره کودتا فیلم بسازد

تقریباً یک سال ‌و نیم پیش بود؛ از قبل تلاش کرده بودم، مازیار بهاری را که میهمان ویژه‏ جشنواره‏ «ایدفا» در سال ۲۰۰۷ بود، پیدا کنم که وقتی در آمستردام است، با هم گپی بزنیم. آن روز، مازیار بهاری فیلمساز و روزنامه‌نگار گفت که می‏خواهد درباره روزهای نخست‏وزیری مصدق، مستندی بسازد: «‌روی فیلمی در‌باره‏ کودتای بیست و هشت مرداد کار می‏کنم که بخش‌هایی از آن در ایران انجام می‏شود و با کسانی هم که خارج از ایران هستند، مصاحبه می‏کنم.» با او درباره فیلمسازی و عشقش‌اش به سینمای مستند صحبت کردم که تا امروز پخش نشده بود.



گفت و گو با علی صمدی احدی و نوید اخوان، کارگردان و بازیگر فیلم «سالامی علیکم»
فیلمی درباره کلیشه‌های ایرانی و آلمانی

این روزها یک فیلم ایرانی ـ آلمانی در هفتاد سینمای آلمان در حال اکران است که به زندگی ایرانیان در خارج‏ از کشور مربوط است. مهاجرت، مسایل زبانی و عاطفی و تفاوت‏های فرهنگی محورهای مختلف فیلم «سالامی علیکم» هستند که علی صمدی احدی، فیلم‏‏نامه‏ آن را نوشته و کارگردانی کرده است. این کارگردان ایرانی در این فیلم، مشکلات زندگی یک خانواده‏ی ایرانی را در آلمان نشان می‏دهد. نوید اخوان بازیگر نقش اول این فیلم کمدی معتقد است با اینکه این روزها به خاطر شرایط اخیر ایران، زمان خندیدن نیست، اما عوامل فیلم در مصاحبه‏‌های مختلف با رسانه‏های آلمانی در‌باره اوضاع ایران هم صحبت می‏کنند.



عکاسان خبری برگزیده ۲۰۰۸ در آمستردام

بهترین عکس‏های خبری سال ۲۰۰۸ چند روزی است که در نمایشگاه سالانه‏ «بنیاد جهانی عکس خبری» در آمستردام به نمایش گذاشته شده است. بنیاد مشهور «ورلد پرس فوتو» هر سال عکس‏های منتخب خبری دنیا را در چندین کشور به‏نمایش می‏گذارد که آغاز آن، از محل بنیاد، یعنی آمستردام و هلند است. عکاس‏های خبری، برای رقابت در این مسابقه سالانه و شرکت در نمایشگاه، بهترین عکس‏های خود را در طول یک سال انتخاب می‏کنند و به این مسابقه می‏فرستند. در حاشیه‏ نمایشگاه با چند نفر از عکاسان از جمله یک ایرانی که به آمستردام آمده بودند و جایزه خود را از دست "پرنس کنستانتین" پسر ملکه هلند دریافت کردند، گفت‏ و گو کردم.



گفت و گو با دلفین مینویی، خبرنگار ایرانی ـ فرانسوی فیگارو
«طنز یا شعر، سلاح زنان ایرانی»

دلفین مینویی، خبرنگار ایرانی ـ فرانسوی فیگارو و رادیو فرانسه که دست‌کم یک دهه در تهران زندگی و کار رسانه‌ای کرده با انتشار کتاب «کبوتران در تهران» نام آشناتری بین مردم فرانسه ‌زبان پیدا کرده است. دلفین مینویی می‌گوید: «زنان در ایران از دید من خیلی شجاع هستند. اگر در را روی آن‌ها ببندند از پنجره وارد می‌شوند. من متوجه شدم سلاح‌‌‌شان یا طنز است یا شعر.» در کتاب فرانسوی‌ زبان «کبوتران در تهران» تجربیات دلفین مینویی را در مورد حجاب زنان می‌خوانیم که به نظر محدودیت می‌آید ولی وسیله‌ای است برای نمایش زنانگی و زیبایی که در مقابل سخت‌گیری‌ها با همین میزان حجاب ایستادگی می‌کنند.



«اسرائیل است که باید جنگ را تمام کند»

نه روز از درگیری در نوار غزه و حملات اسرائیل می‌گذرد. در حالی که در بسیاری از کشورها تظاهرات اعتراض‌آمیزی علیه این وضعیت و حملات اسرائیل برپا می‌شود و مردم از مجامع بین‌المللی درخواست می‌کنند که این جنگ را به پایان برسانند، شنبه‌شب نیروی زمینی ارتش اسرائیل با ورود به نوار غزه به شدت با حماس درگیر شد. برای بررسی وضعیت موجود، با یوسف احمد، روزنامه‌نگار و فعال حقوق ‌بشر که دو نفر از دوستانش را در درگیری‌ها در غزه از دست داده، و همچنین با یکی از ساکنان غزه، گفت و گو کرده‌ام.



گفت‌وگو با نویسنده کتاب" آیت‏الله موافق نیست، تناقض ایران مدرن"
صدای خاتمی و احمدی‌نژاد در آمریکا

هومان مجد سال‏هاست که در مطبوعات آمریکایی مثل نیویورک تایمز، نیویورک آبزرور و نیویورکر، در مورد ایران و تجربیاتش از زندگی شخصی و اجتماعی یک ایرانی در تهران و شهرهای دیگر می‏نویسد. هومان مجد که مترجم و مشاور محمد خاتمی، رییس جمهور پیشین ایران، در آمریکا بوده، حالا همین کار را برای محمود احمدی‏نژاد انجام می‌دهد. مترجم سخنرانی احمدی‏نژاد در سازمان ملل، به تازگی کتاب پرفروشی را به نام «آیت‏الله موافق نیست، تناقض ایران مدرن» منتشر کرده است.



گفت و گو با نوال سعداوی، نویسنده و فعال حقوق زنان:
«‌جراحی پلاستیک، حجاب پسامدرن است»

نوال سعداوی پزشک، روان‌پزشک، فعال حقوق زنان، فعال اجتماعی و نویسنده‌ای است که فقط در جهان عرب شهرت ندارد. خانم سعداوی در غرب و شرق، به دلیل مبارزات سیاسی‌ـ اجتماعی‌ در مقابل حکومت مصر و همین‌طور کتاب‌ها و رمان‌هایش در مورد مشکلات اجتماعی و سنتی زنان، چهره‌ شناخته شده‌ای است. او در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «من اسم آرایش و جراحی پلاستیک را حجاب پسامدرن می‌گذارم؛ چون زنان گاهی اوقات از این حجاب ناآگاهند.»



گفت و گو با سلمان جریری، نویسنده اولین وبلاگ فارسی
«وبلاگ‌نویسی دوی استقامت است، نه دوی سرعت»

۱۶ شهریور ماه هفت سال پیش، وبلاگ‌نویسی فارسی شروع شد. سلمان جریری نخستین پست وبلاگ ایرانی را نوشت. در این پست او درباره‌ی وبلاگ توضیح داد. با جریری؛ متخصص IT و مدیر پروژه در یک شرکت کامپیوتری و اینترنتی در دوبی، به مناسبت هفتمین سالگرد شروع وبلاگ‌نویسی فارسی گفت و گو کردم. جریری به زمانه می‌گوید: «راستش من برای یکی از بچه‌هایی که برای سالگرد وبلاگ‌نویسی نوشته‌ها را جمع می‌کرد، نوشتم که نویسنده اولین وبلاگ فارسی بودن آنقدر مهم نیست. من دوست دارم نویسنده‌ی آخرین وبلاگ فارسی باشم.»



گفت و گو با امیر نادری، فیلم‌ساز مقیم آمریکا:
تنها دویدن از «وگاس» تا «ماه»

در روزهای برگزاری فستیوال فیلم ونیز، هر روز می‌شد امیر نادری را دید که یا در حال کار با کامپیوترش است، یا تنهایی قدم می‌زند و یا در حال جستجو در اطراف فستیوال است. ‌اولین بار که او را دیدم خوشحال شد که یک ایرانی در جشنواره است. ولی وقتی متوجه شد با خبرنگار حرف می‌زند، خداحافظی کرد و رفت. در این روزها بارها تاکید کرد: حرف هایم را ضبط نکن! بگذار یک وقت دیگر... آخرین بار هم همین را گفت ولی آه از نهادم برآمد و گفتم ما در ایران به این روش می‌گوییم "پیچاندن"! آن‌قدر از این اصطلاح خوشش آمد، که آن‌را یادداشت کرد. بعد هم قبول کرد که حرف بزنیم و من ضبط کنم.



نوال سعداوی‌، نویسنده ، فعال سیاسی و فمینیست معروف مصری:
«یوسف شاهین، پدر سینمای مدرن در مصر بود»

"نوال سعداوی" دوست و همراه مبارز یوسف شاهین، کارگردان مصری بود. فیلمسازی که دو شب پیش درگذشت. خانم سعداوی، نویسنده و شاعر معروف مصری است که به خاطر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی‌، چهره شناخته شده‌ای در مصر و حتی خارج از مرز جهان عرب محسوب می‌شود. نوال سعداوی به زمانه می‌گوید: «شاهین فقط یک هنرمند صرف برج عاج‌نشین نبود. او عضو فعالی در تظاهرات و مبارزات خیابانی در کنار مردم بود.»



گفت و گو با نوید مجاهد، وبلاگ‌نویس و پایه‌گذار سایت Special.ir
می‌خواهند باور شوند

سایت Special.ir محلی‌ست که تعداد زیادی از معلولان از طریق آن، وبلاگ‌های شخصی‌شان را راه‌اندازی کرده‌اند. نوید مجاهد، جوان ۲۶ ساله یزدی که راه‌اندازی این سایت را به عهده داشته است، مبتلا به بیماری ژنتیکی دوشن است که باعث ضعف عضلات می‌شود و باعث شده روی ویلچر بنشیند. او درباره راه‌اندازی سایت می‌گوید: «قبل از این‌که وبلاگ‌نویسی را شروع کنم، به علت این‌که در اجتماع نبودم، احساس تنهایی و افسردگی می‌کردم. تا این‌که شش سال پیش وبلاگم را شروع کردم. از طریق اینترنت با افراد زیادی آشنا شدم که باعث شد کمتر احساس تنهایی کنم.»



گفت و گو با حوری سدلر، بنیان‌گذار بنیاد ایرانی آمریکایی مبارزه با سرطان
زنان ایرانی بیش از آمریکایی‌ها قربانی سرطان می‌شوند

از عمر بنیاد ایرانی - آمریکایی مبارزه با سرطان در آمریکا یک سال می‌گذرد. بعد از تحقیقاتی که مشخص کرد زنان خاورمیانه‌ای به اندازه زنان آمریکایی سرطان نمی‌گیرند؛ ولی میزان مرگ و میر خاورمیانه‌ای‌ها بیشتر است، این مرکز راه‌اندازی شد. دکتر حوری سدلر، بنیان‌گذار این مؤسسه که خود یک نجات‌یافته از سرطان است، می‌گوید در دوران شیمی‌درمانی خودش این مؤسسه راه‌اندازی شد.



گفت‌وگو با طراح مد ایرانی در آمریکا
آقای طراح با لباس‌های نستعلیقی

نیما بهنود همان طراح لباس ایرانی مقیم نیویورک است که با طرح‌هایی از خطوط نستعلیق و شکسته‌ فارسی تی‌شرت‌های خاصی را روانه بازار کرد و با گذشت مدت کوتاهی از شروع کارش این نوع تی‌شرت بین آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها به شدت محبوب شد. او این روزها با ‫لـُنگ‌هایی با خطوط شکسته فارسی همرا با مارک «NIMA NY » تجربه جدیدی را در زمینه مد شروع کرده است. نیما قصد دارد خطوط فارسی را به لباس شب زنانه، کمربند و دامن هم برساند. با نیما بهنود درباره سختی‌های فعالیت یک مارک کوچک در صنعت مد و راهی که در پیش گرفته، صحبت کردم.



با پایه‌گذارسازمان آزادی سقط جنین در کشورهای ممنوع
«من سقط جنین کرده‌ام»

ربکا خومپرتس پزشک پایه‌گذار سازمان «ویمن آن وب» (زنان در اینترنت) است؛ یک سازمان غیردولتی (NGO) که برای آزادی سقط جنین در کشورهای ممنوع، به زنان کمک می‌کند. با او در مورد تاریخچه ممنوعیت سقط جنین صحبت کردیم تا به ایران رسیدیم و شرایطی که سازمان غیرانتفاعی او می تواند به زنان ایرانی کمک کند. سایت آن‌ها از ایران بازدیدکننده فراوانی دارد. ربکا در مورد اسلام و احکام مربوط به سقط جنین مطالعه کرده و می‌گوید: «همه چیز بستگی به نظر مرجع تقلید یا روحانی دارد که سقط، ممنوع یا آزاد شود.» با این وجود او تأکید دارد: «بدن، بدن زن است و فقط او حق دارد در مورد جسم خود تصمیم بگیرد؛ نه مذهب، نه پدر جنین و نه دکتر.»



به ایران برمی‌گردید؟

گروه مطالعات ایرانی دانشگاه «ام‌آی‌تی» در آمریکا تا به‌حال چندین تحقیق در مورد ایرانیان خارج از کشور، به‌خصوص ایرانیان مقیم آمریکا انجام داده است. موضوع تحقیق جدید این گروه بررسی و تحلیل میزان تمایل بازگشت به ایران بین دانشجویان و متخصصان ایرانی خارج از کشور است؛ مهاجرت متخصصین یا «فرار مغزها». محمد حافظی یکی از اعضای گروه اجرایی این تحقیق دانشجوی رشته " نورشناخت کوانتومی" در مقطع دکترا در دانشگاه هاروارد است. او می‌گوید:" شخصی که خارج از کشور تخصص گرفته، می‌تواند به این فکر کند که چه کارهایی می‌تواند "خودش" در ایران انجام دهد."



گزارشی به مناسبت روز جهانی آگاه‌سازی درباره بیماری اوتیسم
ساکنان جزیره اوتیسم

دوم آوریل روز جهانی آگاهی رسانی درباره بیماری اوتیسم است. اوتیسم، نوعی بیماری روانی‌ست که ارتباط افراد با دنیای خارج را دشوار می‌کند. آنچه که درمورد این بیماری بیشتر غیرعادی است این است که بسیاری از مبتلایان، توانایی استفاده از مغزشان را در راه و روش‌های گوناگونی دارند که تقریبا فوق‌العاده یا فوق بشری خوانده می‌شود. یک مددکار ایرانی در هلند که با این نوع بیماران سروکار دارد، درباره نحوه برخورد و آموزش موارد ساده زندگی به بیماران اوتیست با زمانه صحبت می‌کند.



با مدیر انتشارات باران در سوئد درباره مشکلات نشر خارج از ایران
"باران" برای نه گفتن به سانسور متولد شد

نشر «باران» برای بسیاری از نویسندگان خارج از ایران نام آشنایی‌ست. برای نویسندگان مقیم ایران هم البته ناآشنا نیست. نشر باران 17 سال پیش در استکهلم تاسیس شد. مسعود مافان چند وقتی‌ست به تنهایی باران را اداره می‌کند و به دلیل مشکلات مختلف مالی بارها تصمیم گرفته آن را تعطیل کند، ولی هنوز نتوانسته دل از این کار بکند. مافان درباره مشکلات نشر خارج از ایران با زمانه صحبت می‌کند.



آقای مجسمه‌ساز و کتاب یازده کیلویی‌اش

رضا یحیایی، نقاش و مجسمه سازی است که مجموعه کارهای خودش را از سالهای 1339 تا 1383، در کتابی با عنوانReza by Reza یا "رضا در معیت رضا"، جمع کرده است. این کتاب ویژه چندی پیش با فرم یک مجسمه در پاریس منتشر شده؛ با وزنی یازده کیلو و درهشتصد صفحه به چهار زبان، که علاوه بر استقبال هنرمندان در فرانسه و بقیه‌ کشورها، حتی نظر رییس جمهور فرانسه را هم به خود جلب کرده است.
رضا یحیایی، در کنار صحبت هایش درباره 44 سال کار هنری، از جامعه هنری ایران هم می‌گوید:" در ایران، فقر فرهنگی، آزار دهنده است. مهم نیست که یک کار هنری بخرید یا نخرید، مهم این است که بتوانید" نگاه" کنید."



در گفت‌وگو با هایده درآگاهی:
جنبش زنان ایران، شرایط سیاسی منطقه را تغییر می‌دهد

هایده درآگاهی، استاد سابق دانشگاه تهران که بیش از ۲۴ سال است در سوئد زندگی می‌کند، هیچ‌وقت دست از فعالیت فمینیستی برنداشته است. او یکی از کسانی است که برای ارائه جایزه‌ بنیاد اولاف پالمه به پروین اردلان، فعال حقوق زنان در ایران، تلاش کرده است. به گفته او مقاله پروین اردلان که سال‌ها پیش در یک نشریه سوئدی چاپ شده بود و سفرش به این کشور، از دلایل اصلی انتخاب و شناخت او در بنیاد اولاف پالمه محسوب می‌شود.



توقیف ماهنامه "عصر پنجشنبه" در گفت و گو با شهریار مندنی‌پور:
بعد از زنان، منتظر توقیف عصرپنجشنبه بودم

شهریار مندنی‌پور درگفت و گو با رادیو زمانه در مورد اتهام توهین به انبیای الهی که باعث لغو امتیاز این نشریه شد می‌گوید: «‌یکی از داستان‌های رابرت کوور در باره کسی‌ست که به یک جزیره می‌رود و زندگی می‌کند. نویسنده در یک جمله به نوعی این فرد را به حضرت آدم تشبیه می‌کند‌. درحالیکه این داستان در زمان حال اتفاق می‌افتد و اصلاً ربطی به انبیا ندارد.»