«لابی اسراییل علاقه‌ای به بایدن ندارد»

حسین علوی

از رسول نفیسی، تحلیل‌گر مسایل سیاسی که در واشنگتن اقامت دارد، درباره‌ی روند همایش حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا و محتوای سخنرانی‌های نخستین شب این گردهمایی پرسیدم:

این کنوانسیون با تمام کنوانسیون‌های قبلی که من دیدم از چند جهت متفاوت بود. اول این‌که همسر کاندیدای مورد نظر، خانم میشل اوباما سخنرانی کرد. پیش از این من ندیده بودم که همسر کاندیدا در این کنوانسیون‌ها سخنرانی کند که در این‌جا دیدیم.

دیگر آن‌که جیم دمینت از حزب مخالف، یعنی حزب جمهوری‌خواه در این همایش شرکت داشت. او که از کارکرد جورج بوش ناراحت و یکی از نمایندگان مجلس قبلی بود، یکی از سخنرانان بسیار موثر این کنوانسیون بود. او نماینده‌ی جمهوری‌خواه اهل آیوا است.

نهایتاً این‌که تم مذهبی که این کنوانسیون داشت، کاملاً با کنوانسیون‌های دموکرات‌ها متفاوت بود. چون اصولاً در آمریکا یک نحوی جمهوری‌خواه‌ها مساله‌ی مذهب را انحصاری خودشان کردند. ما می‌دانیم که ۶۳ درصد این گروه‌های به اصطلاح بنیادگرایی که به آنها اونجلیکال می‌گویند؛ این‌ها به آقای جورج بوش رای دادند.

در این همایش برای اولین بار دموکرات‌ها سعی کردند که یک تم مذهبی به کارشان و به خصوص به این کنوانسیون بدهند. دیدیم که در آخر کنوانسیون دعا خوانده شد که این موضوع کاملاً بی‌سابقه بود؛ به خصوص بردن نام عیسی مسیح. با توجه به این‌که یک تعداد زیادی از اعضای حزب یا لاییک هستند، یا یهودی یا ادیان دیگر. بنابراین تم مذهبی به کلی متفاوت بود با کنوانسیون‌های دیگر و به خصوص کنوانسیون‌های حزب دموکرات.

آقای نفیسی، یکی از کنجکاوی‌هایی که درمورد سخنرانی‌های امروز این گردهمایی ملی حزب دموکرات بود، محتوای سخنرانی خانم میشل اوباما بود. چه مسائلی مطرح شد و چه واکنشی گردهمایی نسبت به این صحبت‌ها داشت؟

تا امشب، خانم میشل اوباما پاشنه‌ی آشیل این انتخابات به حساب می‌آمد. به لحاظ این‌که ایشان در یک سخنرانی که کرده بود به یک نحو تندی حرف زد و گفت برای اولین بار من از آمریکا، احساس افتخار می‌کنم. آمریکایی‌ها از این حرف خوش‌شان نیامد. به همین دلیل ایشان تقریباً خانه‌نشین شد و سخنرانی نمی‌کرد و در مراسم‌ها شرکت نمی‌کرد.

ولی امشب ما دیدیم که ایشان یک شخص بسیار برازنده، سخنران بسیار بسیار خوب و با افکار منسجم و به کلی تصویری که از ایشان ایجاد شده بود را در آمریکا عوض کرد و تصویر یک خانواده زحمت‌کش را از خود و شوهرش ارائه داد.

موضوعاتی که خانم اوباما به آنها اشاره کرد، به خصوص با تاکید بسیار زیاد در عشق و علاقه‌اش به آمریکا و این‌که آمریکا است که می‌تواند یک خانواده‌ی سیاه‌پوست را به این مرحله برساند و تنها در آمریکا است که یک خانواده‌ی سیاه فقیر می‌تواند تا مرحله‌ی ریاست جمهوری هم برسد...

من تصور می‌کنم که آن تصویر نامطلوبی که از ایشان ایجاد شده بود، امشب به کلی مرتفع شد و ما دیدیم که اصلاً این خانم یکی از افراد بسیار موثری خواهد بود که در این انتخابات نقش اساسی اجرا خواهد کرد.

یکی از نگرانی‌هایی که در بین دموکرات‌ها مطرح است، میزان توانایی باراک اوباما برای جذب آرایی است که خانم کلینتون به هرحال نمایندگی می‌کند. حال و هوای گردهمایی امروز در این ارتباط چگونه بود و واکنش حزب جمهوری‌خواه در این زمینه چه بود؟

خانم هیلاری کلینتون دیروز صبح، در مراسم صبحانه‌ی نمایندگان نیویورک سخنرانی کرد و حمایت مطلق خودش را دوباره از اوباما عنوان و خطر تقسیم شدن حزب را باز گوشزد کرد.

من مطمئن هستم که در سخنرانی دو شب آینده هم، وقتی که خود ایشان صحبت خواهد کرد این موضوع را باز تاکید خواهد کرد. به خصوص سخنرانی فوق‌العاده خوب خانم اوباما و اشاره‌ی او به این‌که امسال هشتادمین سال این است که زنان آمریکا اجازه‌ی رای دادن پیدا کردند و از این مسائل؛ تا حد زیادی نظر خانم‌ها را جلب خواهد کرد.

ولی در همین کنوانسیون هم دیدیم وقتی که خانم اوباما صحبت می‌کرد، یک تعدادی از خانم‌های حاضر در جلسه، ابراز احساسات نمی‌کردند و من تصور می‌کنم که این‌ها عمدتا کسانی بودند که از این‌که خانم کلینتون در جریان سیاسی شرکت نکرده و به خصوص برای انتخاب معاونت هم از وی استفاده نشده، هنوز حالت دلخوری داشتند و تصور من این است که تا آخر این کنوانسیون این مساله حل خواهد شد.

در سخنرانی‌های مربوط به این گردهمایی، مساله‌ی سیاست خارجی ایالات متحده و به‌ویژه مساله‌ی مناقشه‌ی هسته‌ای ایران چقدر مطرح است؟ چون دیروز آقای اوباما یک بار دیگر بر ضرورت تشدید فشار دیپلماتیک بر ایران تاکید کرد و گفت قبل از این‌که اسراییل احساس بکند که به تنهایی باید اقدام کند، باید در این زمینه سیاست درستی را پیش برد. این بحث‌ها الان در گردهمایی چقدر درجریان است؟

در این گردهمایی شاید به این موضوع کم‌تر اشاره شود. شاید وقتی که خود آقای اوباما صحبت می‌کند، مقداری به این موضوع اشاره کند. ولی اشاره‌ی دیروز آقای اوباما به موضوع ایران، من حدس می‌زنم برای این بود که چون ایشان آقای جو بایدن را برای معاونت خودش انتخاب کرده و ما می‌دانیم که جو بایدن از کسانی است که سرسختانه با هرنوع حرکت نظامی علیه ایران مخالفت کرده و اصولاً فردی است که در سیاست خارجی مورد توجه لابی اسراییل نیست.

به این لحاظ من تصور می‌کنم که باراک اوباما در صحبتی که دیروز می‌کرد منظورش این بود که این موضوع را روشن کند که درواقع مساله‌ی خطر ایران را فراموش نکرده و تحت تاثیر جو بایدن، از این لحاظ قرار نخواهد گرفت و کنوانسیون را بیشتر متمایل به خودش بکند. به خصوص آن قسمتی که با لابی ارتباط دارند و آن قسمتی که به خصوص از نیویورک می‌آیند و محققاً طرفدار خانم کلینتون هستند.