موسيقی فيلم «رفقای خوب»

پرويز جاهد

رفقای خوب(Goodfellas) نام فيلمی است که مارتين اسکورسيزی در سال 1999 بر اساس داستان زندگی واقعی هنری ميل گانگستر معروف آمريکايی ساخته و يکی از بهترين آثار ژانر گانگستری و مافيايی مدرن به حساب می آيد.

رفقاي خوب ساخته مارتين اسکورسيزي

رفقای خوب آهنگساز واحدی ندارد و ساوندترک آن مجموعه ای از ترانه ها و آهنگ هايی است که اسکورسيزی آن را بر اساس حال و هوای فيلم انتخاب کرده. آهنگ هايی که غالبا مربوط به همان دوره ای اند که داستان فيلم در آن اتفاق می افتد، از تونی بنت گرفته تا اريک کلپتون و مادی واترز.
فيلم بر اساس سناريوی مشترک اسکورسيزی و نيکلاس پيله گی خبرنگار جنايی نيويورک نوشته شده و مقطعی از زندگی هنری هيل از 1951 تا 1981 يعنی سقوط امپراتوری مافيايی پل سی سرو پدرخوانده گروه را دربر می گيرد.

در آغاز فيلم هنری کودکی است که دلش می خواهد گانگستر شود و برايش گانگستر شدن مهم تر از رئيس جمهور آمريکا شدن است. او عاشق زندگی پر زرق و برق، اتومبيل های شيک و گران قيمت و قدرت و نفوذ گانگسترهاست و می بيند که مردم چگونه از آنها می‌ترسند و به آنها احترام می‌گذارند.

هنری کارش را به عنوان پادو در دستگاه سی سرو شروع می‌کند اما عليرغم ريشه ايرلندی اش به تدريج پلکان قدرت را در خانواده مافيايی ايتاليايی تبار نيويورک طی می‌کند. او به همراه جيمی(رابرت دونيرو) و تامی(جو پشی)، دوستان ديگر گانگسترش، حلقه کوچک صميمانه ای تشکيل می‌دهند که هيچ غريبه ای اجازه ورود به آن را ندارد. آنها در رستوران ها و کافه ها دور هم می‌نشينند و به خوش‌مزگی ها و حرکات جنون آميز تامی می خندند و از احترامی که ديگران از روی ترس به آنها می‌گذارند، سرمست اند.

رابرت دونيرو، ري ليوتار و پل سوروينو در نمايي از فيلم رفقاي خوب

آنها دست به سرقت می زنند، مخالفان خود را مثل آب خوردن از سر راه برمی دارند و مخفيانه چال می کنند.
سناريوی فيلم بسيار دقيق و منسجم نوشته شده. شخصيت ها واقعی و باورپذيرند و ديالوگ ها هوشمندانه، پرانرژی و بسيار دراماتيک به نظر می رسند.

تامی شخصيتی بامزه، شوخ طبع و درعين حال تندخو، عصبی و بسيار بی رحم است اما جيمی از نظر شخصيتی در مقابل تامی قرار دارد و برخلاف او آدمی آرام، خونسرد و تا حد زيادی منطقی است اگرچه در خشونت و بی رحمی دست کمی از تامی ندارد.

ری ليوتار در نقش هنری، جوپشی در نقش تامی و رابرت دونيرو در نقش جيمی بازی های فراموش نشدنی ای ارائه می کنند.

رابرت دونيرو، جو پشي و ري ليوتار در نمايي از فيلم رفقاي خوب

مجموعه اين عناصر، رفقای خوب را به نمونه ديگری از آثار موفق ژانر گانگستری تبديل کرده است؛ مطالعه ای عميق و قابل تامل در باره زندگی گانگسترها و فرهنگ آنها. اسکورسيزی با دقت تمام جزئيات زندگی گانگسترها و روابط درونی آنها را ترسيم می کند. گانگسترهای اين فيلم بيش از هر فيلم ديگری در اين ژانر، واقعی و باورپذير تصوير شده اند.
با اينکه رفقای خوب تجليلی از زندگی گانگسترهاست و اين زندگی را جذاب، خواستنی و غبطه برانگيز تصوير می‌کند اما رويکرد اسکورسيزی در مواجهه با ژانر، در تضاد با رويکرد حماسی و رمانتيک کاپولا در فيلم پدرخوانده قرار دارد.

راجر ابرت منتقد سرشناس آمريکايی آن را بهترين فيلم گانگستری تاريخ سينما و مهم ترين فيلم دهه نود ارزيابی کرده و منتقدان بسياری آن را ستوده و يکی از بهترين فيلم‌های اسکورسيزی دانسته اند.

برخی از مهم ترين قطعاتی که در ساوند ترک فيلم رفقای خوب قرار گرفته را برای شما درنظر گرفته ام که در اين برنامه می شنويد:

1- آهنگ Rags to Riches از ساخته های جری راس و ريچارد آدلر با صدای تونی بنت خواننده 80 ساله نيويورکی و از خوانندگان مشهور موسيقی جاز و عامه پسند. بنت ابتدا تحت تاثير بينگ کرازبی، جودی گارلند و لويی آرمسترانگ بود اما به تدريج توانست سبک و هويت مشخصی برای خود دست و پا کند. وی علاوه بر خوانندگی، نقاش و بازيگر نيز هست و در فيلم های اين را تحليل کن و خداوندگار بروس نيز ظاهر شده است.

2- آهنگ Remember يا Walking in the Sand ساخته گروه شنگری لاس که از گروه های معروف پاپ دختران دردهه شصت است.

3- آهنگ Baby I Love You ساخته رونی شنون و با صدای آرتا فرانکلين خواننده و نوازنده سياه پوست آمريکايی. آرتا را به عنوان ملکه موسيقی سول می شناسند اما خواننده ای است که تقريبا در همه سبک ها و ژانرها از جاز گرفته تا پاپ، بلوز، گاسپل و حتی اپرا ترانه خوانده است. وی 17 بار برنده جايزه موسيقی گرمی شده است.

آرتا فرانکلين ملکه موسيقي سول

4- آهنگ Beyond the Sea ساخته جک لارنس و چارلز ترنت که بابی دارن آن را اجرا کرده است. بابی از خوانندگان محبوب موسيقی جاز و کانتری در اواخر دهه پنجاه بود که در جوانی و در سن 36 سالگی درگذشت.

5- آهنگ Layla ساخته اريک کلپتون و با اجرای درک و دمينوس. آهنگی بی کلام که کلپتون آن را به خاطر عشق اش به پتی بويد هريسون همسر جرج هريسون دوست فقيدش نوشت.

مادي واترز چهره افسانه اي موسيقي بلوز

6- آهنگ Manish Boy با صدای مادی واترز، آهنگساز، خواننده و نوازنده و از چهره های افسانه ای موسيقی بلوز که در سال 1983 درگذشت. مادی واترز خود تحت تاثير رابرت جانسن خواننده بزرگ موسيقی بلوز بود و کسی است که موسيقی بلوز می سی سی پی دلتا را در دهه چهل به شيکاگو برد. موسيقی او تاثير عميقی بر آهنگسازان و خوانندگان راک و بلوز مدرن گذاشت و الهام بخش گروه ها و آهنگسازانی چون رولينگ استونز، اريک کلپتون، پل باترفيلد و جانی وينترز بوده است.