تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۸۶ • چاپ کنید    
نگاهی به فیلم «خاکسترهای ناچیز»

رابطه همجنس‌خواهانه دالی و لورکا

پرویز جاهد


سالوادور دالی و فدریکو گارسیا لورکا

«خاکسترهای ناچیز» (Little Ashes) نام فیلم تازه‌ای است که به رابطه همجنس‌گرایانه سالوادور دالی نقاش سوررئالیست و فدریکو گارسیا لورکا شاعر و نمایش‌نامه‌نویس اسپانیایی می‌پردازد. نام فیلم برگرفته از نام یکی از نقاشی‌های دالی است و پل موریسون کارگردان تازه‌کار انگلیسی آن را کارگردانی کرده و در آن رابرت پتینسون بازیگر ۲۱ ساله انگلیسی در نقش دالی و خاویر بلتران بازیگر اسپانیایی در نقش لورکا ظاهر شده‌اند.

این فیلم که بیشتر صحنه‌های آن در بارسلون فیلم‌برداری شده، در فضای فرهنگی و سیاسی دهه ۲۰ مادرید می‌گذرد و بر محور دوستی سه هنرمند جوان و آوانگارد انقلابی اسپانیا یعنی دالی، لورکا و بونوئل بنا شده است. نقش بونوئل را در این فیلم متئو مک‌نالتی بازی می‌کند.


سالوادور دالی، نقاش سوررئالیست اسپانیایی

فیلم با صحنه ورود دالی ۱۸ ساله به مادرید برای تحصیل و زندگی در خوابگاه دانشجویی شروع می‌شود. در یک نمایشگاه نقاشی مربوط به آثار کوبیسم او با بونوئل و لورکا آشنا می‌شود و دوستی نزدیک و ثمربخشی بین آن‌ها بوجود می‌آید که پایه و اساس شکل‌گیری هنر سوررئالیستی در اسپانیاست.

دالی همواره لورکا را یک پدیده شعری مجسم توصیف می‌کرد و می‌گفت لورکا تنها کسی است که وی به او حسادت می‌کند. وی در باره لورکا گفته است: «احساس درونی من این بود که او شاعر بزرگی است و من اندکی از دالی الهی الدنگ خودم را به او مدیونم.»

با این که همیشه شایعاتی در باره رابطه همجنس‌گرایانه دالی و لورکا بر سر زبان‌ها بوده اما دالی در مصاحبه‌های مکرر خود آن را انکار کرده بود. وی در گفتگوی مشهور خود با آلن بوسکه که در سال ۱۹۶۹ انجام شد، در این باره گفت: «لورکا دو بار سعی کرد به من نزدیک شود؛ اما من به شدت ناراحت شدم. به خاطر این که من هموسکسوال نبودم. به علاوه این کار برای من آزاردهنده بود. بنابراین هیچ اتفاقی نیفتاد.»


فدریکو گارسیا لورکا، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس اسپانیایی

اما فیلیپا گوسلت فیلم‌نامه‌نویس انگلیسی فیلم «خاکسترهای ناچیز» با رد کردن نظرات همه مورخان هنر و بیوگرافی‌نویسان دالی و لورکا، به شدت از وجود این رابطه دفاع می‌کند:

«من تحقیق زیادی در این باره کردم. برای من روشن است که چیزی بین آن‌ها وجود داشته. دالی مدام در باره لورکا حرف می‌زد؛ حتی بیشتر از زنش گالا. وقتی به نامه‌های آن‌ها نگاه می‌کنید، به رابطه آن‌ها پی می‌برید. رابطه آن‌ها ابتدا دوستانه بود؛ اما به تدریج صمیمی‌تر شد و جنبه جنسی پیدا کرد. اما دالی با این رابطه مشکل داشت و ادامه نداد.

دالی گفت که آن‌ها سعی کرده‌اند با هم سکس داشته باشند؛ اما این کار برایش عذاب‌آور بود. از این رو نتوانستند آن را به پایان برسانند.»

گوسلت می‌گوید آن‌ها به جای عشق‌بازی با یکدیگر، ترجیح دادند پای یک زن را به میان بکشند: «لورکا با یک زن که دوستشان بود، می‌خوابد و دالی ناظر عشق‌بازی آن‌ها می‌شود. کاری که دالی آن را یک ایثار غایی خواند و این آغاز گرایش و نگاه شهوت‌گرایانه دزدکی (vouerism) دالی بود.»


پرتره لوییس بونوئل، کارگردان اسپانیایی، اثر سالوادور دالی

اما یان گیبسون بیوگرافی‌نویس لورکا و دالی که اکنون سرگرم نوشتن بیوگرافی بونوئل است، در باره حرف‌های خانم گوسلت می‌گوید:

«بستگی دارد شما داشتن رابطه را چگونه تعریف کنید. دالی از این که یکی او را لمس کند، هراس داشت. بنابراین بعید می‌دانم لورکا به او نزدیک شده باشد.»

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

مرسي آقاي جاهد عزيز از اين مطلب زيبا. من از عاشقان نقاشي و راه دالي هستم. من هم باور ندارم که ميان دالي و لورکا رابطه جنسي بوده اما نوعي عشق همواروتيک بوده. البته لورکا از دالي نسبتا مسن تر بوده است و اين موضوع را در نوع رابطه ميان اين دو بايستي در نظر گرفت. زيبايي بزرگ دالي در اين است که قادر است فانتزيهاي جنسي مختلف و باصطلاح فانتزيهاي منحرف جنسي را به انواع و اشکال فانتزيهاي سمبوليک و سوررئاليستي و خلاقيت قدرتمند تبديل سازد. از تابلوي «استمناکننده شکوهمند» تا «سودومي»، از تابلوي «دگرديسي نارسيسم» تا تابلوهاي تقريبا فتيشيستي از همسرش گالا و بويژه از کمر همسرش. حالات وويريستي و اکسهيبسيونيستي در کارهاي دالي و شخصيت او بسيار شديد است و او اين حالات خويش را به قدرت هنري و خلاقيت خويش تبديل مي سازد. نوع رابطه ميان او و گالا خود يک حکايت پيچيده و جالب و مالامال از حالات عشق دگرجنس خواهانه، همجنس خواهانه و فانتريهاي مختلف است. دالي بهترين سند براي اين موضوع است که ميان ديوانگي و نبوغ، ميان ناآگاهي قدرتمند و خلاقيت هنري، ميان فانتزيهاي پرشور جنسي نااگاهانه و آگاهانه و توليد هنر پيوند تنگاتنگ است. به قول کسي خلاقيت هنري در واقع بر پايه نفي ده فرمان موسي خلق شده است. يا به قول دالي تنها تفاوت ميان او و ديوانه اين است که او ديوانه نيست.

-- داريوش برادري ، Nov 7, 2007

آقای جاهد سلام
من در لندن سینما می خوانم،خواستم ببینم می تونم شما رو ببینم و از تون راهنمایی یگیرم؟مرسی از مقاله های آموزنده اتون.همه اشو این چند روز مرور کردم.بخصوص در مورد موسیقی فیلم نوار!

-- arash ، Nov 7, 2007

برادري عزيز

مثل هميشه جالب بود و استفاده کردم.

آرش عزيز

لطفا شماره تماس يا اي ميل خود را برايم بگذار.

پرويز جاهد

-- بدون نام ، Nov 8, 2007

دالی به اعتراف دوستان دوره داشنجویی اش فردی بدون تمایلات جنسی بود.چطور چنین چیزی ممکن است

-- برنا ، Nov 8, 2007

با هم رفاقت نزدیک و هم فکری روشنفکرانه داشته اند. همین!

-- جمالباز ، Nov 9, 2007

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)