جانی کش اسطوره موسيقی کانتری

پرويز جاهد

شنیدن فایل صوتی

روی خط گام بزن(Walk the Line) ساخته جيمز منگولد فيلمی است در باره جانی کش خواننده بزرگ موسيقی کانتری و راک اندرول و چهره اسطوره‌ای فرهنگ آمريکاست. خواننده‌ای که هميشه لباس سياه برتن می‌کرد و به مرد سياه پوش(Man in Black) معروف بود. او کنسرت‌هايش را با اين جمله آغاز می‌کرد: سلام من جانی کش‌ام.

جاني کش

جانی کش خواننده‌ای بود با صدايی گرم، پرطنين و باشکوه و در عين حال بسيار غمناک و محزون.
فيلم دربردارنده بخش‌های مهمی از زندگی جانی کش است، از مرگ برادر در سن کودکی، اعتياد به مواد مخدر، فروپاشی زندگی زناشويي و عشق‌اش به جون کارتر گرفته تا شهرت تدريجی اش به عنوان يکی از بزرگ‌ترين خوانندگان موسيقی کانتری. با اين حال فيلم اساسا بر زندگی خانوادگی کش و رابطه عاشقانه بين او و جون کارتر متمرکز شده است.

جانی کش در خانواده‌ای مذهبی رشد کرد. محيطی که کليسا و تعاليم انجيل در آن نقش مهمی داشت. برادر کوچکش جک تمايلات شديد مذهبی داشت و می‌خواست کشيش شود اما مرگ به او اجازه نداد. مرگ برادر تاثير عميقی بر ذهن جانی گذاشت. پدرش او را در مرگ او مقصر می‌دانست و هميشه او را سرزنش می‌کرد.

تفاوت فيلمWalk the Line با فيلم‌های ديگر ژانر بيوگرافيکال خصوصا فيلم‌هايی که در باره زندگی آهنگسازان و خوانندگان مشهور مثل ری چارلز ساخته شده در اين است که در اين فيلم ما اصلا صدای خود جانی کش را نمی‌شنويم بلکه همه آهنگ‌های او را بازيگر نقش جانی کش يعنی ژاکوئين فينيکس خوانده است.

پوستر فيلم

جيمز منگولد کارگردان فيلم هم نمی‌خواست فينيکس در اين فيلم ادای جانی کش را دربياورد و به جای او لب بزند بلکه از او خواست که با صدای خود آنها را دوباره اجرا کند. او به فينيکس گفت: اگر مردم بخواهند صدای جانی کش را بشنوند می‌توانند سراغ صفحه‌های او بروند. هدف ما اين است که اين مرد و درون او را بشناسيم نه يک شمايل موسيقی را.

به اعتقاد منگولد کسی می‌تواند در نقش يک آهنگساز يا خواننده بازی کند که خودش خواننده يا نوازنده باشد. ژاکوئين فينيکس(Joaquin Phoenix) و ريس ويترسپون(Reese Witherspoon) در نقش جون کارتر خواننده مشهور کانتری و همسر جانی کش، هيچکدام قبلا خواننده نبودند اما آنها نه تنها در نقش اين دو خواننده بزرگ و زوج مشهور خوب ظاهر شدند بلکه آهنگ‌های آنها را به بهترين شکل اجرا کردند.

صدای باريتون فينيکس شباهت زيادی به صدای جانی کش دارد، خصوصا از نظر خش دار و دورگه بودن و گاهی تماشاگر را در تمايز صدای اين دو از هم دچار اشتباه می‌کند. تنظيم آهنگ‌های فيلم کار آهنگساز توانا و خوش ذوق آمريکايی تی. بون. برنت(T.Bone.Burnett) است. کسی که تنظيم آهنگ‌های فيلم‌های آه برادر کجايی و کوهستان سرد را به عهده داشته است.

بخش مهمی از فيلم مربوط به دوران کودکی جانی کش است، زمانی که او به همراه برادرش در مزرعه پنبه پدر کار می‌کنند و به صدای جون کارتر ده ساله که از راديو پخش می‌شود گوش می‌دهند. جانی از همان زمان عاشق صدای جون کارتر شد و چند سال بعد که در يکی از تورهای موسيقی اش او را از نزديک ديد، عاشق خود او شد. اما وقتی جون کارتر به عشق او جواب منفی می‌دهد از ناراحتی به الکل و مواد مخدر پناه می‌برد.

رابطه اين دو بسيار جالب و ديدنی است. در طول فيلم کشمکش دراماتيکی بين آنها جريان دارد که نيروی محرکه اصلی فيلم است. جون عشق جانی را رد می‌کند چرا که نمی‌خواهد زندگی خانوادگی او از هم بپاشد اما جانی پروايی ندارد و مجنون‌تر از آن است که به خانواده بينديشد. جانی شخصيت سمج و سخت کوشی است.

هيچ چيز برای او آسان به دست نمی‌آيد. در فيلم می‌بينيم که او چگونه برای رسيدن به خواسته‌هايش اعم از عشق، شهرت و مکنت تلاش می‌کند و از پا درنمی‌آيد. صحنه‌ای که تراکتور او در گل گير کرده و او می‌خواهد آن را از گل درآورد، صحنه‌ای تمثيلی است. او می‌خواهد به پدرش ثابت کند که برخلاف تصور او درمانده و ناتوان نيست اما آنقدر مست است که نمی‌تواند تراکتور را مهار کند و به درون آب می‌افتد. وقتی جون به کمکش می‌آيد و او را از آب بيرون می‌کشد مثل گناهکاری است که عسل تعميد يافته و تمام گناهانش شسته شده‌اند. بعد از آن است که تصميم می‌گيرد خود را از شر اعتياد خلاص کند.

ژاکوئين فينيکس در نقش جاني کش

ژاکوئين فينيکس 9 ترانه از ترانه‌های جانی کش را در اين فيلم اجرا می‌کند. Falsom Prison Blues يکی از اين آهنگ‌هاست و جانی کش آن را زمانی که در نيروی هوايی خدمت می‌کرد و تحت تاثير فيلم بی مووی در ميان ديوارهای زندان فالسوم (Inside the walls of Falsom Prison) نوشت. آهنگی با ريتمی آرام و لحنی غمناک که ضرباهنگ آن حرکت قطار باری را تداعی می‌کند. اين آهنگ، دومين آهنگی بود که جانی کش آن را به همراه لوتر پرکينز و مارشال گرنت(که به Tennessee Two معروف بودند) در استوديوی سان رکوردز(Sun Records) ممفيس ضبط کرد.

آهنگthe Line Walk I که عنوان فيلم از آن گرفته شده را جانی کش زمانی ساخت که در حسرت عشق جون کارتر می‌سوخت و می‌خواست توانايی‌هايش را به او اثبات کند. يک روز جون کارتر به جانی می‌گويد که تو نمی‌توانی روی خط راه بروی. همين حرف الهام بخش او می‌شود تا اين ترانه را بسازد.

جون و جانی، کنسرت‌ها و تورهای متعددی در شهرهای مختلف آمريکا برگزار می‌کنند و ترانه‌های دوصدايی زيبايی می‌خوانند از جمله ترانه‌های جکسن(Jakson) و It Ain’t Me Babe.
جکسن آهنگی بود که جانی کش آن را در سال 1968 به همراه جون کارتر اجرا کرد و برنده جايزه گرمی بهترين آهنگ سال شد. در فيلم می‌بينيم که جانی کش هنگام اجرای آن بر روی صحنه، آن را قطع می‌کند و در مقابل 5000 تماشاگر به جون می‌گويد اگر با او ازدواج نکند برنامه را ادامه نمی‌دهد. جون اين بار نمی‌تواند به او جواب منفی بدهد و با چشمانی اشک بار پيشنهاد او را می‌پذيرد. اجرای ژاکوئين فينيکس و ريس ويترسپون از اين آهنگ نيز بسيار زيبا و شنيدنی است.

جاني کش براي زندانيان برنامه اجرا مي کند

اما اين تنها زاکوئين فينيکس و ريس ويترسپون نيستند که در فيلم آواز می‌خوانند بلکه صدای ويلن پين، تايلر هيلتن و شوتر جنينگز را نيز در فيلم می‌شنويم. شوتر جنينگز که در نقش پدر خود ويلن جنينگز دوست نزديک و همکار جانی کش در فيلم ظاهر شده، يکی از آهنگ‌های ساخته پدرش يعنی I,m a long way from home را می‌خواند که ترانه‌ای در مايه‌های بلوز است.

Walk the Line با صحنه‌ای از يک زندان شروع می‌شود که جانی کش در آنجا می‌خواهد برای زندانيان برنامه زنده اجرا کند. ديدن يک اره نجاری، خاطرات کودکی و مرگ تلخ برادر را بر اثر اره نجاری در ذهن او زنده می‌کند. به اين ترتيب فيلم وارد يک فلاش بک طولانی می‌شود و پس از نمايش مهمترين رويدادهای زندگی جانی کش، دوباره به صحنه زندان برمی‌گردد. جايی که او آهنگ Cocaine blues را برای زندانيان اجرا می‌کند.