بهاییان شهروند درجه دو هستند؟

اردوان روزبه

از ابتدای امسال، دستگیری بهایی‌‌ها موجی تازه به خود گرفت است. در طول کمتر از یک هفته، سه نفر دیگر از بهایی‌‌ها به نام‌‌های مسعود عطائیان، سهیلا مطلبی و انور مسلمی در شهر‌های قائم‌شهر و ساری دستگیر شده‌اند.

با پژمان محبوبی، یکی از فعالین جامعه‏ی بهاییان در آمریکا گفت و گو کرده‌‌ام.

به نظر می‌‌رسد خبر‌های تازه‌ای از دستگیری بهایی‌‌ها در ایران شنیده می‌‌شود.

اگر به خاطر داشته باشید در ابتدای امسال شش نفر از بهاییان را در ایران دستگیر کردند. بعد از آن، فشارهای دیگری هم در سطح ایران به بهایی‏‌ها می‏‌آورند.

در مازندران، به خصوص در ساری و قائم‏شهر که بهاییان زیادی زندگی می‌‏کنند. تعداد خیلی زیادی دستگیر شدند. در دور دیگری که شروع شده است از جمله می‌‌توان به مسعود عطاییان که اخیراً دستگیر شده است، اشاره کرد.

قبل از آن، آقای الله‏وردی و خانم مطلبی دستگیر شده بودند. عده‌‏ای هم الان در زندان هستند. عده‌‏ای هم حکم زندان و تبعید گرفته‌‏اند. این روزها، زندان‌‏های یک تا سه ساله و تبعید یک یا تا دو ساله داریم.

آیا فشار‌هایی که بر جامعه بهاییان وارد می‌‌شود، قوی‏‌تر شده است؟

بله، خیلی بیشتر شده است. در همین دو ماه گذشته، در روزنامه‏‌های ایران، حدود ۶۰ مقاله علیه بهاییان نوشته شده است. می‌‏خواهند مردم را علیه بهایی‏‌ها تحریک کنند.

یک نمونه‌‏ی آن جمع‌‏آوری طومار در نماز جمعه بود و مشابه این حرکات که زیاد شده است. روزنامه‌‏ی کیهان در ستون «پاورقی»، هر روز داستانی علیه بهایی‏‌ها می‏نویسد که هیچ ربطی به حقیقت ندارد و بیشتر به یک رمان تخیلی شباهت دارد.

رسانه‌‌های دیگر هم مثل سایت «تابناک» و «فارس‌نیوز» همیشه می‌‏نویسند. یکی از همین رسانه‌‌ها، مقاله‌‏ای تحت عنوان «رابطه‏‌ی بهایی‏‌ها با فاشیسم» نوشت. این‏‌ها مسایلی است که فقط از یک تخیل خیلی قوی می‌‏تواند ناشی شود و ربطی به حقیقت ندارد. اما بنابر هدفی طرح می‌‌شود.

جزئیات بیشتری از دستگیری‌‌ها دارید که به ما بدهید؟

روز ۱۷ نوامبر (۲۷ آبان) آقای مسعود عطاییان در قائم‏شهر دستگیر شد. به خانه‌‏ی او رفتند و بدون نشان دادن هیچ حکمی، چند ساعتی خانه را جست‌‌و‌جو کردند و چند نوشته‌‏ی مذهبی و آقای عطاییان را با خودشان بردند.

تا نه روز کسی از او خبری نداشت. بعد از نه روز تماس کوتاهی گرفت و تلفنی صحبت کرد. چند روز بعد از این دستگیری، سهیلا مطلبی و انور مسلمی دستگیر شدند.

احکامی که در حال حاضر برای بهاییان صادر می‏‌شود، احکام درازمدتی نیست، ولی تعداد آن زیاد است. آیا این یک استراتژی است؟

این‏‌ها می‌‏خواهند احکام تا آن‏جایی که امکان داشته باشد، طولانی مدت باشد. شاید افکار عمومی این اجازه را نمی‏‌دهد یا شاید امکانی برای صدور احکام درازمدت ندارند. بالاخره باید دلیلی داشته باشند.

ضمن این‌‌که این احکام چهار یا پنج ماهه نیستند. دستگیرشدگان چهار تا پنج ماه در بازداشت می‏مانند، برای مدتی آزاد می‏‌شوند و بعد حکمشان ابلاغ می‌‏شود.

مثلاً خانم سمین گرجی، پنج ماه در بازداشت بوده‏ است، الان آزاد شده و منتظر صدور حکم است. احتمال دارد حکم دو تا سه ساله زندان داشته باشد. بقیه هم همین‌‏طور، هم حکم زندان می‏‌گیرند و هم حکم تبعید.

در حال حاضر، وضعیت بهایی‌‏ها از نظر قانونی در ایران چگونه است؟

بهایی‏‌ها نمی‌‏توانند شغل دولتی داشته باشند. دانشگاه هم نمی‏‌توانند بروند. نزدیک به ۳۰ سال است که بهایی‌‏ها نتوانسته‏اند وارد دانشگاه شوند. بنابراین نمی‌‏توانند سطح زندگی بالایی داشته باشند.

هرقدر درس جوان‌‏های بهایی خوب باشد، بعد از این‌‌که از مدرسه فارغ‌‏التحصیل شدند، باید شغل‏هایی در بازار آزاد اختیار کنند. از قبیل خرید و فروش و کارهایی شبیه این‏. امکان خاصی برایشان وجود ندارد.