تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۳۸۶ • چاپ کنید    

شیرین عبادی: «زنان اعتراضشان را ادامه خواهند داد»

اردوان روزبه
ardavan.roozbeh@gmail.com

این گفتگو را از «اینجا» بشنوید.

وزارت علوم طرح سهمیه‌بندی جنسیتی دانشگاه را بدون تصویب مجلس اجرا کرد. این طرح در مجلس مطرح شده؛ اما هنوز به تصویب نرسیده بود. ظاهر امر این گونه است که طرح سهمیه‌بندی جنسیتی دانشگاه، پیش از تصویب اجرا شده است.

گفته می‌شود در کنکور پزشکی سال جاری، سهمیه‌بندی جنسیتی اعمال شده است و تعداد زیادی از دختران، با وجود کسب رتبه‌های برتر، از ورود به این رشته منع شده‌اند.

شیرین عبادی عضو کانون مدافعان حقوق بشر است. او در مورد تأثیر این طرح در جایگاه حقوقی و موقعیت اجتماعی صحبت زنان می‌کند:


شیرین عبادی

همان طوری که اطلاع دارید، در حال حاضر بیش از ۶۵ درصد از دانشجویان دانشگاه‌های ایران، دختر هستند و این باعث شده که فرصتی برای زنان فرهیخته و آگاه ایرانی در پی احقاق مطالبات خودشان بر‌ آیند و صحبت از «حق تضییع شده» بکنند. چنان چه در همین راستا کمپین «یک میلیون امضا برای اعتراض به قوانین تبعیض‌آمیز زنان» از یک ‌سال قبل شروع شد.

حکومت جمهوری اسلامی ایران، به جای این که پاسخی به مطالبات بر حق زنان بدهد، سعی کرد که صورت مسأله را پاک کند. اگر استدلال زنان آگاه بر این بود که نمی‌شود جامعه‌ای را که زنان‌اش، تحصیل‌کرده‌تر از مردان هستند، با قوانین تبعیض‌آمیز اداره کرد، آن‌ها هم درصدد بر آمدند که تعداد زنان تحصیل‌کرده را کاهش دهند تا دیگر چنین استدلال‌هایی در آینده موجه نباشد.

برهمین اساس تعدادی از نمایندگان مجلس هفتم که اکثریت آنان را بنیادگراها تشکیل می‌دهند، ترجیح دادند طرحی به مجلس بدهند که سهمیه جنسیتی دانشگاه‌ها را در آن پیش‌بینی کنند و طبق این طرح حداکثر ظرفیت هر دانشگاه تا ۵۰ درصد می‌توانست به دختران اختصاص پیدا کند. به عبارتی اگر پسری، حتی نمره‌اش هم کم‌تر بود، بایستی وارد دانشگاه می‌شد؛ زیرا تعداد پسران نمی‌بایست کمتر از ۵۰ درصد هر دانشگاهی می‌شد.

این طرح سر و صدای زیادی به پا کرد؛ مخالفت‌های زیادی را بر انگیخت و پای‌مردی زنان و مخالفت‌ها و هوشیاری آنان، باعث شد که این طرح به صحن علنی مجلس نرسد. یعنی حتی جرأت نکردند این طرح را به صحن علنی مجلس ببرند و بگذارند به رأی‌گیری. برای این که می‌دانستند موجب آشوب‌هایی خواهد شد.

اما چه کردند؟ وزارت علوم بدون این که این طرح غیرمنصفانه به تصویب برسد، خودش در صدد اجرای سهمیه‌بندی برآمد و بعد از این که نتایج کنکور را اعلام کردند، طبق نامه‌های اعتراض‌آمیزی که تعداد کثیری از دختران داوطلب برای ورود به دانشگاه‌های پزشکی سراسر ایران در رسانه‌ها چاپ و منتشر کردند، مشخص شد که تعدادی از قبول‌شدگان، به خاطر این که پسر بوده‌اند، با رتبه‌ها و نمرات کم‌تری وارد دانشگاه شده‌اند. در حقیقت، طرحی را که مجلس به خاطر مخالفت‌های مردمی، جرأت نکرد تصویب کند، وزارت علوم در عمل آن را پیاده کرد.

اگر وضع به همین صورت پیش برود، این یک ستم مضاعف بر زنان است. یعنی دختری که درس خوانده و در امتحان کنکور شرکت کرده و نمره‌ی بیشتر گرفته است، بایستی عقب زده شود و یک پسر جایش بیاید و بنشیند.

جمهوری اسلامی ایران بداند که زنان ایران با این گونه ترفندها از مطالبات بر حق خودشان (که محو تبعیض قانونی از زنان ایران است) دست بر نخواهند داشت. این‌ها اگر فکر می‌کنند صورت مسأله را پاک بکنند، موضوع از یاد همه می‌رود و زنان دنبال حق و حقوق خودشان نیستند، اشتباه می‌کنند. زنان ایران به آن درجه از آگاهی رسیده‌اند که مطالبات خودشان را وصول کنند.

آیا این محرومیت از تحصیل محسوب نخواهد شد؟

یقیناً این محرومیت از تحصیل است. زیرا شما وقتی در شرایط مساوی امتحان می‌دهید، حق ندارند کسی را حق تقدم بدهند، به خاطر این که مرد است. به همین دلیل است که زنان اعتراض فراوانی به نتایج کنکور امسال دارند.

آیا بنا است این اعتراضات ادامه پیدا بکند؟

طبیعتاً اعتراضات ادامه پیدا خواهد کرد. کسی که به او ظلم شده است، نبایستی که برود در منزل و بگوید: «خب این سرنوشت من بوده است» و به ظلم تمکین کند. دختری که ۱۲ سال خوب درس خوانده و نمره آورده است، علتی ندارد صرفاً به خاطر جنسیت از ورود به دانشگاه باز بماند؛ برای این که مبادا در آینده آدم آگاه و فرهیخته‌ای بشود و بخواهد حق و حقوق خودش را مطالبه بکند.

اجرای چنین طرحی بدون گرفتن مصوبه‌ای از مجلس به نظر شما شکل ماهوی و حقوقی‌اش چه خواهد بود؟

این مسأله، اگر در دادگاه به اثبات برسد، قابل تعقیب کیفری است و نامه‌هایی که داوطلبان ورود به دانشگاه‌های پزشکی به روزنامه ها نوشته‌اند، حکایت از همین دارد که در شرایط مساوی، از تحصیل باز مانده‌اند و حق تقدم به پسرها داده شده است.

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

تنگ نظريست اگر به مقتضاي تفكر رايج برخي اقتضائات رشته ها را در نظر نگيريم
وجود زن بسيار لطيفتر است كه بخواهد در
رشته هايي مثل جوشكاري و ماشين سازي و از اين قبيل درس و بعد فعاليت كنه
2. شرايط كشور هم مهمه! اگر بدليل معافيت سربازي زنان اونها شانس بيشتري براي قبولي دارند آينده كشور نميتونه تامين بشه
زنان قراره حافظ خانواده باشند.به هر حال يه تعادلي بايد برقرار باشه.... و اين به حكم منافع ملي قابل برقراريه و تبعيض نيست
همونطور كه يه مرد نميتونه بره مامايي!!! بخونه يه زن هم نميتونه برخي مشاغل رو درست انجام بده
اين حكم عقله

-- ميم نقطه ، Oct 8, 2007

خير عزيز! جناب ميم نقطه! که حتی اسم مبارکتان را ذکر نکرده ايد! اين حکم عقل نيست. حکم شماست! نه مامایی خواندن مردان و نه جوشکاری کردن زنان، هيچ کدام دنيا را وارونه نميکنند و اگر ناراحت نمی شويد، اين عقل ناقص شماست که می پندارد عرف غلط جامعه ی مرد سالار ايرانی قانون است و زن موظف است در خانه بماند و حافظ خانواده ای باشد که طبق قانون فعلی هيچ حقی از آن ندارد. گمانم به امثال شما بايد يادآوری کرد که دوره ی بربريت گذشته!
ضمنن! نظام وظيفه ی اجباری هم جز مواردی مشکل دار از قانون است که بايد مورد تجديد نظر قرار گيرد. اما تا جايی که من می دانم قانون برای داوطلبان کنکور استثنا قائل شده و فرصت دوباره ای در صورت عدم قبولی در سال اول می دهد. واقعيت در اين است که دختران به دليل تبعيض ها و محروميت های ناشی از جنسيت، و تحمل فشار های مداوم اراده بيشتر و دليل و انگيزه ی محکم تری برای ادامه ی تحصيل دارند. در حقيقت عملی ترين راه مبارزه در برابر تبعيض های جنسيتی را دست یابی به تحصيلات دانشگاهی میدانند!
گمان می کنم تعادل جامعه را با بر طرف کردن مشکلات فرهنگی بايد برقرار کرد و نه با پاک کردن صورت مساله!

-- محمد عزيزی ، Oct 9, 2007

مهمل نگو آقای "میم نقطه". چرا زن نمی تونه جوشکاری کنه؟! لطافت رو به چی می دونی؟ می خوای زنهایی رو نشونت بدم که مردانی مثل تو در برابرشون "لطیف"اند؟ البته شاید اکثریت زنها این جور کارها رو نکند (که نمی کنند؛ حتی در غرب) اما این دلیل نمی شه که اگر زنی توانایی این کار رو داشت اجازه نداشته باشه. هکذا برای مامایی مردان.

اما به نظر من تنها نکته ای که در حرفای شما قابل تأمله مسئله سربازیه؛ که باعث میشه دخترها اندکی برتری داشته باشه. در اون صورت باید مسئله سربازی رو حل کرد نه اینکه توی سر دخترها زد.

-- پسر شجاع ، Oct 9, 2007

آقای میم نقطه جان . شما میم ات زیادی است برادر . همان نقطه بس ات است با این استدلال حکم عقل ات!
وجود زن لطیف تر است از آن عبارات بچه گول زنی است که برای ماست مالی و شیره سر زنها مالیدن بکار میرود.
کسی صحبت از جوش کاری و ماشین کاری نکرد . حرف دانشکده پزشکی بود برادر!
ما مردها هم خیلی موجودات جالبی هستیم !

-- Ahmad ، Oct 9, 2007

می خواستم به این خواننده محرم بگم که دوره ی این که فکر کنیم زن ها ناتوان تر از مرد ها هسند گذشته است
در حال حاضر کارها دیگر به نیروی بدنی ، یعنی تنها عاملی که مردان می اندیشند در آن برترند نیاز ندارد و فکر نمی کنم شما هم قبول نداشته باشیدکه از لحاظ قدرت فکری تفاوتی بین زن و مرد نیست
در مورد روحیه لطیف زنها هم باید بگویم این یک ترفند تاریخی برای دور نگه داشتن زنان است
می شود در روند جامعه پذیری آن را تغییر داد

-- وحیده ، Oct 9, 2007

باعث تاسف هست که استدلال خانم عبادی در حد حکم دادن و محکوم کردن در چارچوب باسمه ای تساوی حقوق درجا می زند. ایشان می توانستند به قضیه از دید های مختلفی بپردازند و مٍثلا مطرح کنند که آیا کاهش ورود پسران به دانشگاه علت جامعه شناختی خاصی دارد و آیا اصلا باید با آن همچون یک معضل اجتماعی برخورد شود یا اینکه امری طبیعی است. متاسفانه تکرار طوطی وار گفتمان های حقوقی الزاما بهترین دفاع نیست و استدلال ضعیف خانم عبادی حتی قادر به جوابگویی به اعتراض هایی مانند کامنت قبلی هم نیست چه رسد به باز کردن فضای گفتگو در این زمینه یا زمینه ای مشابه.

-- خشایار ، Oct 9, 2007

علت بالاتر بودن درصد قبولي دختران بالاتر بودن تعداد ثبت نام كنندگان دختر مي باشدو دليلي بر هوش يا تواناييهاي مغزي ايشان نيست

-- علي ، Oct 9, 2007

This is all Part of Islam and the way it looks at men and women in the society. As long as there is an Islamic government in Iran There is going to be these issues and more

-- Mehran ، Oct 10, 2007

Attending University has got nothing to do with sexual gender! If you pass the exam you should be able to continue studies.This is HOKM E AGHL: Equal opportunity for everyone

-- Shirin ، Oct 10, 2007

از خانم عبادى انتظار بيشترى ميرود. ايشان حتى نگفتند اين اعتراضات زنان چه گونه و از چه راهى ادامه پيدا خواهد كرد، نه تنها دراين زمينه كه ديگر اعتراضات حقوقى زنان؟ چرا خانم عبادى اينقدر بسته حرف زدند و بحث را سر هم بندى كردند؟ ايشان كه نوبل را بردند نبايد بيشتر احساس مسئوليت كنند؟!

-- shabnam ، Nov 3, 2007

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)