«وزیر اقتصاد و احمدی‌نژاد، اختلاف نظر دارند»

حسین علوی

مجلس هشتم روز سه‌شنبه، علی‌رغم طرح برخی انتقادات نسبت به سه وزیر پیشنهادی رییس جمهوری اسلامی ایران، به هر سه آن‌ها رای اعتماد داد.

در گفت و گویی با دکتر سعید شیرکوند، معاون وزارت اقتصاد در دولت محمد خاتمی، ابتدا این پرسش را مطرح کردم که در حالی که بسیاری از تحلیل‌گران، اختلاف‌نظرها در مجلس بر سر سه وزیر پیشنهادی را بسیار جدی‌تر ارزیابی می‌کردند، دلایل تفاهم نسبتاً سریع مجلس در این زمینه را چگونه ارزیابی می‌کند؟

در مورد وزیر اقتصاد، به نظرم آمد که آقای دکتر حسینی را آقای احمدی‌نژاد به گونه‌ای انتخاب کرده بود‌ که بتواند رای اعتماد را از مجلس بگیرد.

گزینه‌ی اصلی آقای احمدی‌نژاد، آقای صمصامی بود و با توجه به بازخوردی که از مجلس دریافت کرده بود و انتقاداتی که به آقای صمصامی بود و نگاه منفی مجلسی‌ها به وضعیت اقتصادی و سیاست‌های اقتصادی دولت، موجب شد که خود آقای احمدی‌نژاد با ارزیابی‌هایی که می‌کنند، گزینه‌ای را انتخاب بکنند که با مشکل جدی روبه‌رو نشود.

از قبل هم پیش‌بینی می‌شد و همین‌طور هم که مشاهده شد‌ مجلس، حتی مخالفی هم برای آقای حسینی اعلام نکرده بود که صحبت بکند. ‌لذا به نظرم بود که تفاهمی صورت گرفته بود.

در مورد آن دو وزیر دیگر هم ‌‌اعتراضات و سخن‌ها بر سر اختلاف سلیقه‌های فردی نمایندگان بود. ولی از قبل مشخص بود که مجلس هشتم بالاخره در استراتژی و حتی در برخی از تاکتیک‌های بزرگ، با دولت همراهی خواهد کرد و شرایطی را ایجاد نمی‌کند که دولت، مجلس را به عنوان یک مخالف جدی ‌تلقی بکند و آزردگی برای دولت به‌وجود بیاید.

انگیزه‌ی آقای احمدی‌نژاد برای تغییر آقای دانش جعفری از وزارت اقتصاد، انتخاب وزیری بود که با سیاست‌های ایشان، به خصوص در مورد طرح تحول اقتصادی همراهی داشته باشد. آیا اکنون با انتخاب آقای حسینی، چنین هماهنگی به‌وجود آمده است؟

من فکر می‌کنم آن هماهنگی ایده‌آل آقای احمدی‌نژاد، با انتخاب آقای حسینی اتفاق نمی‌افتد. چون آقای حسینی هم بالاخره سابقه‌ی کار اجرایی دارد و برای خودش یک‌سری چارچوب‌های فکری و ذهنی دارد که بایستی او را بیشتر به آقای دانش جعفری نزدیک بدانیم تا به آقای دکتر داوودی و طبیعتاً آقای احمدی‌نژاد.

دکتر سعید شیرکوند، معاون وزیر اقتصاد در دولت محمد خاتمی

ولی خب بالاخره آقای دانش جعفری آدم باسابقه‌تر و شناخته شده‌تر و وزین‌تری در اقتصاد کشور بود؛ این بود که خیلی آقای احمدی‌نژاد نمی‌توانست آن‌چه را که می‌خواهد، به آقای دانش جعفری دیکته بکند.

به همین دلیل بود که در خیلی از موارد همه مشاهده می‌کردند که اختلاف نظرهای جدی بین آقای دانش جعفری و آقای احمدی‌نژاد وجود داشت.

ایشان هم نه به اندازه‌ی آقای دانش جعفری، ولی بالاخره مواضع و اصولی دارند و در دفاع از اصول خودشان، حتماً به آن شدتی که آقای احمدی‌نژاد انتظار دارد، با سیاست‌های او همراهی نخواهد کرد.

ولی بالاخره آقای احمدی‌نژاد چاره‌ای نداشت و اگر قرار بود که رای اعتماد از مجلس بگیرد، طبیعی بود که باید یک مقداری کوتاه بیاید و این کوتاه آمدن را هم در معرفی آقای حسینی مشاهده کردید.

کمترین رای اعتماد را آقای علی کردان به عنوان وزیر کشور آوردند.‌ اکنون با انتخاب ایشان به عنوان وزیر کشور، چه تغییراتی ایجاد خواهد شد؟ چون برخی تحلیل‌گران بر این نظر بودند که تغییر وزیر کشور برای انطباق این وزارت‌خانه با اهداف آقای احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری آینده است.

در مورد وزیر کشور هم تا آن‌جایی که من اطلاع دارم، آقای احمدی‌نژاد وقتی آقای پورمحمدی را کنار گذاشت، دنبال یک گزینه‌ی ایده‌آل بود‌. ولی بالاخره سهم قدرت در جمهوری اسلامی، به گونه‌ای نیست که یک کسی بتواند به‌طور کامل تیم خود را ایجاد بکند.

این بود که به نظرم در مورد وزارت کشور هم، شبیه همین وزارت اقتصاد اتفاق افتاد. یعنی ایده‌آل آقای احمدی‌نژاد، قطعاً آقای کردان نبود. ولی بالاخره مجبور بودند که تفاهمی ایجاد بکنند.

لذا این بحث‌هایی که در مجلس مطرح شد خیلی من آن‌ها را عمیق و جدی ندیدم که نشان دهنده‌ی یک اختلاف استراتژیک بین افراد باشد.

همین انتقادات و گله‌هایی بود که داشتند از افراد یا مسایل شخصی که بین بعضی از این افراد ایجاد شده بود. و‌الا این‌که تفکر سازمان یافته‌ی منسجمی وجود داشته باشد، من چنین وضعیتی را در مجلس هشتم نمی‌بینم.

آن سازمان منسجمی که در همه‌ی پارلمان‌های دنیا وجود دارد من خیلی در مجلس هشتم مشاهده نکردم و لذا مخالفت‌ها را هم خیلی جدی ندیدم و در نهایت هم بدیهی بود که هر سه نفر هم رای بیاورند و به عنوان عضو کابینه شناخته بشوند.

در بحث‌ها و انتقادها و اختلاف‌نظرهایی که در جلسه‌ی رای اعتماد مطرح شد، بیشتر نمایندگان منتسب به گرایش‌های مختلف اصول‌گرا و محافظه‌کار نقش داشتند. نقش اقلیت اصلاح‌طلب مجلس فعلاً چگونه هست و اساساً چه تاثیری در هدایت مسایل مجلس دارند‌؟

من فکر نمی‌کنم اقلیت موجود در مجلس هم دارای آن انسجام جبهه‌ای و انسجام در خط مشی باشد که بتواند ‌در لابی‌های پارلمان، موثر بوده باشد.

طبیعتاً تعدادی از افرادی هستند که گرایش‌های اصول‌گرایی به معنی رایج مجلس را ندارند و یا مستقل هستند یا گرایش‌های اصلاح‌طلبانه‌ای دارند. اما هنوز این به عنوان یک فراکسیون منسجم که از یک خط فکری مشخص استفاده کنند و تصمیم داشته باشند که در تصمیمات مجلس وزن خودشان را نشان بدهند و این وزن را در مقاطع مختلف به کار بگیرند؛ هنوز چنین وضعیتی نیست.

چون در خبری هم که منتشر شد، در جلسه‌ای که همین مجموعه‌ی اصلاح‌طلبان داشتند، در نهایت به این نتیجه رسیده بودند که هر کس به اجتهاد فردی خودش عمل بکند و این نشان می‌دهد که خیلی آن مفهوم اقلیتی را که در پارلمان‌های کشورهای مختلف دنیا مشاهده می‌کنیم، نمی‌توانیم در مورد ایران تعمیم بدهیم.

چون این اقلیت از دل یک تشکل حزبی بیرون نیامده که آن‌جا بتواند نقش ایفا کند. مجموعه‌ای پراکنده از افراد است که گرایشات اصلاح‌طلبانه دارند.