قانون را عوض کنید! به حرف نمی‌توان استناد کرد

روز آدینه، ۲۳ شهریور ماه، در شهر خرم‌آباد زمانی که تعدادی از فعالان کارزار موسوم به «کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان» کارگاه آموزشی این کمپین را با شرکت گروهی از علاقه‌مندان برگزار می‌کردند، نیروی انتظامی به این کارگاه یورش برد و ۲۵ نفر را بازداشت کرد. برای آگاهی از جزییات این حادثه، به سراغ نسرین ستوده، یکی از وکلای مدافع کمپین یک میلیون امضا، رفتم. گفت‌وگو با خانم ستوده را از اینجا بشنوید یا در زیر خوانید:

بازداشت فعالان کمپین یک میلیون امضا در شهر خرم‌آباد چگونه و به چه دلیلی بوده؟ چه تعدادی آزاد شده‌اند و چه تعدادی هنوز در بازداشت هستند؟

متأسفانه در جلسه‌ای که در خانه‌ی یکی از هموطنان ما در خرم‌آباد برای توجیه فعالیت‌های کمپین تغییر برای برابری تشکیل شده بود، به ناگهان این جمعیت مورد هجوم و ضرب و شتم شدید نیروهای انتظامی قرار می‌گیرد. طبق اظهارات موکلانم، آنها به بازداشتگاهی منتقل می‌شوند و در کمال تعجب در برگه‌ای که برای بازداشت این هموطنان ما به آنها ارائه می‌شود، ذکر شده بود «برای بازداشت افراد شرکت کننده در جلسه‌ی لهو و لعب»! مایه‌ی تعجب است که این واژه برای فعالان اجتماعی در یک جامعه به کار می‌رود. پس از آن بازداشت، تعدادی از موکلان من با اخذ تعهد به این‌که در تاریخ معینی به ستاد خبری وزارت اطلاعات در تهران مراجعه کنند و تعدادی از آنها با گرفتن تعهد به این‌که دیگر هیچ‌وقت در جلسات غیرقانونی شرکت نکنند آزاد می‌شوند. که البته هر دوی این تعهد گرفتن‌ها غیرقانونی‌ست. چون آن جلسه اساسا قانونی تشکیل شده بود. متأسفانه در حال حاضر از آن افراد شرکت کننده در جلسه هنوز آقای بهمن آزادی و همین‌طور آقای خسرو نسیم‌پور و آقای رضا دولت‌شاه در بازداشت به سر می‌برند و از سرنوشت این سه نفر کاملا بی‌اطلاعیم.

آیا برای پیگیری قضایی مسأله، پرونده‌ای تشکیل خواهد شد؟ و آیا این کار در خرم‌آباد پیگیری خواهد شد یا در تهران؟

طبق اظهارات موکلانم، آنها مورد توهین‌های مکرر و همچنین ضرب و شتم شدید قرار گرفته‌اند. چنان‌چه با بررسی این قضیه به همین نتیجه برسیم، من به همراه دیگر وکلای این پرونده، یعنی سرکار خانم شیرین عبادی و همین‌طور سرکار خانم لیلا علی کرمی، نسبت به اعلام شکایت علیه نیروی انتظامی اقدام خواهیم کرد.

کارگاه آموزشی کمپین یک میلیون امضا قبلا در شهرهای دیگر هم برگزار شده بود. آیا این برخورد در خرم‌آباد برخورد ویژه ای بوده که صورت گرفته یا این‌که اساسا این‌گونه برخورد با کارگاه توسط پلیس و نیروی انتظامی در شهرهای دیگر هم سابقه دارد؟

متأسفانه در همه‌ی شهرها کسانی که در رابطه با کمپین فعالیتی داشتند مورد بازجویی و بازخواست قرار می‌گرفتند. ولی این اولین بار است که نیروی انتظامی چنین واضح به جلسات حمله می‌کند و افراد را مورد ضرب و شتم شدید قرار می‌دهد که البته ما حتما به این عمل اعتراض خواهیم کرد.

خانم ستوده! پیش از این برخی از مراجع مذهبی و همچنین مسئولان بلند پایه‌ی جمهوری اسلامی در مورد مفید بودن کمپین یک میلیون امضا و تأثیر مثبت آن در دفاع از حقوق زنان صحبت‌هایی کرده بودند. تأثیر این صحبت‌ها اصولا چه بوده و آیا این‌گونه برخورد نیروهای انتظامی متناقض نیست با آن صحبت‌ها؟

ما از تمام کسانی که دارای مسئولیت اجرایی، قضایی و تقنینی هستند در رابطه با کمپین انتظار داریم که اقدامی انجام بدهند که برای فعالان کمپین و فعالان حقوق زنان قابل استناد اجرایی باشد. طبیعی‌ست که چنان‌چه مقامات مسئول ارشد یا فقهای عظام اعلام کنند که برای نمونه برابری دیه‌ی زن و مرد هیچ منع شرعی ندارد، من در هیچ دادگاهی نمی‌توانم به این اظهارات استناد کنم؛ تا زمانی‌که قانون ما صریحا می‌گوید دیه‌ی زن و مرد نابرابر است. من به عنوان وکیل و دیگران به عنوان کسانی که آسیب می‌بینند، جایی می‌توانند استناد کنند که قانون تغییر کند. بنابر این خواسته‌ی ما از تمام کسانی که این حسن نیت را دارند و این اظهارات را می‌کنند این است که گام‌های عملی برای اظهارات خودشان بردارند. در غیر این صورت آن اظهارات برای ما هیچ اثر عملی ندارد.