بم، سه سال پس از زلزله

در سومين سالروز زلزله بم، دو تن از نوجوانان بازمانده، يک معلم و نيز مدير اجرائی يک نهاد غير دولتی، در مورد اين فاجعه و نيز بازسازی بم، با راديو زمانه سخن می گويند.

سه شنبه 5 دی ماه، سومين سالگرد زلزله بم است. مدارس و آموزشگاه‌های اين شهر روز دوشنبه مراسم يادبود جان باختگان اين فاجعه را برگزار کردند.

اکرم کی مشکی 17 ساله و سال دوم هنرستان مهر که از بازماندگان يکی از خانواده‌هاست می‌گويد:

"...سال 82 من 15 ساله و سال دوم راهنمائی بودم. شب زلزله همه خواب بوديم. ساعت پنج و نيم صبح بود که زلزله شد. من حدود 150 نفر از اقوام از جمله خاله و پدر بزرگ و مادربزرگ را از دست دادم...".

شهره افغانی‌زاده 15 ساله می‌گويد:

"...من دختر خاله، و عمه و بچه‌های آنها و پدر بزرگم را از دست دادم. شب زلزله پدرم از نمايشگاه آمد. اول ساعت 10 شب زلزله شد، ولی ساعت پنج و نيم بالاترين ريشتر زلزله بود که من دیگر زياد چيزی نفهميدم و مادرم مرا بيرون آورد...کوچه بالايی ما 16 کشته داد. طرف ارگ و بلوار معلم کشته زياد بود..."

خانم معقول، مدير هنرستان کشاورزی مهر، درباره ساختمان اين هنرستان و نيز خانه سازی در بم می‌گويد:

"...هنرستان را از پارسال شروع به ساختن کردند و امسال تحويل گرفتند. اول مهرماه بچه‌هاثبت نام کردند و کلاس‌هايشان باز شده است. 21 نفر بچه‌های سال دوم رشته توليد فرآورده‌های لبنی و 25 نفر رشته کشت گياهان داروئی هستند...در بم به طور کل يک سوم خانه‌ها را ساخته‌اند. دانشآموزان هم از خود شهر بم و هم از حومه آن هستند و حدود 12 نفر دانش‌آموز در اين هنرستان داريم که کل خانواده خودشان را از دست داده‌اند و تحت سرپرستی دائی، عمو يا خاله خودشان هستند و 25 نفر هم از حومه شهر می‌آيند...".

خانم نسرين آل آقا مدير اجرائی انجمن علمی- فرهنگی ياری، که از ابتدا در کمک های فوری و بازسازی بم شرکت داشته، درباره فعاليت انجمن های غير دولتی (NGO) در بم می‌گويد:

"...نهادهای غير دولتی از اوايل زلزله زياد بودند. مخصوصا از کشورهای خارج آمده بودند. از آمريکا، اسپانيا، ايتاليا، فرانسه و...ولی کم کم اين‌ها کارشان را جمع کردند و رفتند. ان. جی. او. های ايرانی هم بودند که خوب آن‌ها هم فعاليت‌هايشان کم شد. دقيق نمی‌توانم بگويم ولی شايد بيش از سه يا چهار تا از آنها را که می‌شناسم و فعالند بيشتر نمانده باشند در اينجا... اکثر اين نهادها سعی کرده‌اند که خودشان فعاليت کنند. بعضی از خيرين هم هستند که 40 تا 60 درصد هزينه برای ساختن مدرسه داده‌اند و بقيه را هم نوسازی مدارس شرکت کرده است. اکنون کانون نويسندگان دارد اينجا دانشکده معماری می‌سازد...عده‌ای فرهنگ سرا می‌سازند...ان.جی.او. هائی مثل ما شروع کرديم به هنرستان کشاورزی دختران و يک کارگاه مواد لبنی و ساختمان خوابگاه که "بنياد بم هلند" بخشی از آن را در دست دارد..."

نسرين آل آقا درباره عمده‌ترين کمبودها و مشکلات در بازسازی بم می‌گويد:
"...مسکن در درجه اول است. خيلی‌ها هنوز نتوانسته‌اند خانه‌شان را بازسازی کنند. نبود مسکن پی‌آمد روان بهداشتی دارد...بيکاری هم هست يک مقدار که جوانان با آن دست به گريبانند...اما در حال حاضر فکر نمی کنم که بچه‌های زيادی باشند که از سرپرستی محروم باشند... حدود 150 نفر از بچه ها هم تحت سرپرستی بازماندگان خانواده‌هايشان هستند کلی ماهانه به آنها کمک هم می‌شود...ولی خوب مشکلات هم فراوان است و کار سخت پيش می‌رود..."

گزارش و گفتگوی حسين علوی را اينجا بشنويد.