تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
مصاحبه با عبدالکریم لاهیجی به مناسبت سالگرد ترور بختیار

«بختیار به دستور جمهوری اسلامی به قتل رسید»

فرنگیس محبی
mohebbi@radiozamaneh.com

«دشمنان کشور باید بدانند که من با علم و اطلاع از اوضاع اسف‌بار مملکت قبول مسوولیت کردم و با قدرت ایمان و پشتیبانی همه شما دوستان عزیز امیدوارم به آشفتگی کشور سر و سامان داده و کشور را به‌سوی یک کشور سوسیال دموکرات واقعی سوق دهم...»
- بختیار در اولین سخنرانی نخست‌وزیری

دیروز سال‌روز مرگ دکتر شاپور بختیار، آخرین نخست‌وزیر محمد‌رضا شاه پهلوی بود. شاپور بختیار در سال ۱۹۱۵ میلادی متولد شد و در تاریخ ششم ماه اوت ۱۹۹۱ میلادی (۱۵ مرداد سال ۱۳۷۰ شمسی‌) در منزل خود در حومه‌ی پاریس به قتل رسید.

‌بختیار، مشروطه‌خواه، عضو برجسته‌ی جبهه‌ی ملی و مرید دکتر محمد مصدق، تمام دوران زندگی خود را صرف فعالیت‌های سیاسی برای استقرار دموکراسی در ایران کرد. شاپور بختیار در ماه ژانویه ۱۹۷۹ میلادی از سوی محمد‌رضا شاه به سمت نخست‌وزیری رسید.

‌اما با ورود آیت‌الله خمینی به ایران، نخست‌وزیری او ۳۸ روز بیشتر به طول نینجامید و مجبور به ترک سمت و فرار از ایران شد.

دکتر بختیار در ادامه‌ی راه خود ‌جهت دستیابی به آرمان‌هایش پس از استقرار در پاریس، سازمان نهضت مقاومت ملی ایران را تشکیل داد که سال‌ها یکی از سازمان‌های بزرگ و اصلی مخالف جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آمد.

Download it Here!

‌بر اساس گزارش پلیس فرانسه در ۱۵ مرداد ماه سال ۱۳۷۰ به پیشنهاد فریدون بویراحمدی یکی از نزدیکان بختیار، دو ایرانی که خود را از مأموران حکومت ایران معرفی کرده بودندٔ اما ادعا داشتند به قصد همکاری با نهضت مقاومت ملی از ایران به پاریس سفر کرده‌اند، ظاهراً برای گرفتن فرمان از شاپور بختیار برای اجرای عملیات در ایران به همراه بویراحمدی به دیدن بختیار رفتند.

‌بختیار و منشی او - سروش کتیبه‌ - را دور از چشم مأموران پلیس که بیرون منزل بودند، با ضربات چاقو از پای درآوردند. بنا ‌بر گزارش پلیس، قاتلین سپس با خواباندن جسد بختیار روی کاناپه و پوشاندن او با پتو از منزل بیرون آمدند، گذرنامه‌های خود را از گاردهای محافظ گرفتند و خارج شدند.

اما در خروج‌شان از فرانسه به اشکال برخوردند و پس از جدایی از یکدیگر، بویراحمدی و محمد آزادی موفق به فرار شدند؛ اما علی وکیلی‌راد که در کنار دریاچه ژنو سرگردان بود توسط پلیس سوییس شناسایی، دستگیر و به فرانسه مسترد شد.

‌علی وکیلی‌راد در دادگاه ادعا کرد که محمد آزادی و بویراحمدی بختیار را به قتل رسانده‌اند و او تنها ناظر قتل بوده است. بنا‌ بر اسناد و مدارک دادستانی و اظهارات وکیلی‌راد، دادگاه پاریس او را مجرم شناخت و به زندان محکوم کرد.

‌عبدالکریم لاهیجی، حقوق‌دان مقیم پاریس یکی از وکلایی بود که به‌عنوان ناظر، در این دادگاه که نزدیک به یک ماه طول کشید، حضور هر روزه داشت. از او پرسیدم آیا هیچ مسأله‌ای هم در این دادگاه مبهم ماند؟


مسلماً. اولاً من به‌عنوان ناظر فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر شرکت داشتم و در تمام محاکمه‌ حاضر بودم. همان‌طور که می‌دانید چهار نفر متهم به شرکت در این دو جنایت بودند که یک تن از آن‌ها به‌طور تصادفی در سوییس دستگیر شده بود.

بنابراین سه متهم دیگر، چه آن کسی که نقش رابط را داشت به‌نام‌ بویراحمدی که از نزدیکان شاپور بختیار بود و چه آن سه آدم‌کشی که به پاریس آمده بودند و موجبات اجرای این دو جنایت را فراهم آورده بودند، ‌متأسفانه فقط یک تن آنها به نام وکیلی‌راد در دادگاه حضور داشت که فقط او محکومیت پیدا کرد و تا امروز که با شما صحبت می‌کنم، دیگران هم‌چنان از مجازات فرار کرده‌اند و به احتمال قریب به یقین در ایران هستند.

آیا دادگاه رسماً اعلام کرد که چه اشخاصی در پشت توطئه قتل بختیار بودند؟

می‌دانید در جریان بازجویی‌ها چه از وکیلی‌راد و چه از کسانی که به‌عنوان شاهد یا مطلع در این محاکمه شرکت داشتند، مشخص شد که یک گروه لجستیکی در وزارت اطلاعات و به‌طور کلی در تمام نهادهای جمهوری اسلامی از سال‌ها قبل مقدمات این قتل را فراهم آوردند.

‌برای همین کسی به نام هندی که او هم در فرانسه دستگیر شده بود، به اعتبار فراهم آوردن موجبات اجرای این جنایت، به‌خصوص در ارتباط با صدور ویزا برای این‌ها، به ۱۰ سال حبس محکوم شد.

آقای لاهیجی دادگاه از یک عده مقامات ایرانی هم نام برد که در توطئه قتل بختیار دست داشتند. این‌ها چه کسانی بودند و چه نام‌هایی را بردند و چه طور شد که پیگیری نشد؟

دادگاه، دادگاهی بود که بدون هیأت منصفه رسیدگی می‌شد؛ به‌خاطر این‌که جنایات ترور در فرانسه به‌عنوان جنایات ضد‌ امنیتی توسط قضات حرفه‌ای مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

‌نخستین مسأله‌ای که مطرح شد و دادگاه به آن پاسخ مثبت داد، این بود که آیا این جنایات به دستور مقامات عالی‌رتبه‌ی جمهوری اسلامی صورت گرفته است؟

پاسخ بلی بود. ولی با ‌توجه به این‌که متأسفانه همان طور که گفتم، عناصر متعددی از این‌ها در جریان محاکمه حاضر نبودند، شناسایی آن‌ها مورد حکم دادگاه قرار نگرفت.

‌هر ‌چند از یکی از آن‌ها که فکر می‌کنم در آن موقع مدیر ‌کل وزارت پست و تلگراف بود و نمی‌دانم اسم واقعی بود یا مستعار، به‌عنوان کسی که وسایل اداری لجستیکی این جنایت را فراهم کرده، نام بردند.

‌ولی متأسفانه این‌که هویت واقعی‌ دو کماندوی دیگر به همراه وکیلی‌راد و دیگرانی که پشت جبهه بودند و از ایران آمده بودند، در پرونده فاش شده بود یا اسامی که وکیلی‌راد یا هندی در جریان بازجویی‌شان گفته بودند، اسامی مستعار بود؛ جزو رازهای مکتومی است که در این پرونده مثل بسیاری از پرونده‌های قتل‌های سیاسی که جمهوری اسلامی در خارج از ایران مرتکب شده، مکتوم مانده است.

به این ترتیب، دادگاه رسماً در آن زمان جمهوری اسلامی را مسوول این قتل معرفی کرد. پس چه طور این جریان را پیگیری نکرد‌؟

برای متهمان این پرونده و سه جنایتکار دیگری که در اجرای این قتل‌ها دست داشتند و کسانی که موجبات اجرای انجام این جنایات را فراهم آوردند، قرار بازداشت‌های بین‌المللی صادر شد.

تا آن‌جا که من می‌دانم این برگه جلب‌ها همچنان معتبر است؛ ولی بیش از این دیگر اقدامی صورت نگرفته است. به‌‌خاطر این‌که مثل رأی دادگاه میکونوس در رأی دادگاه گفته نشد که از حکومت و رهبری جمهوری اسلامی در چه سطحی دستور این جنایت صادر شده است.

‌فقط گفته شد آن‌چه مسلم است، این است که این جنایات از تهران، یعنی توسط جمهوری اسلامی سازمان داده شده است؛ حالا در چه چهارچوبی، مشخص نشد که در ‌حد وزارت اطلاعات یا پایین‌تر از آن‌ها بوده است.

در صورتی که می‌دانید در جریان محاکمه میکونوس دادگاه بر ‌اثر تحقیقاتش، یک مرحله جلوتر رفت و رسماً اعلام کرد آن چیزی که مسلم است این است که صدور دستور این جنایات از طرف شورای امنیت ملی بوده که می‌دانید به هر حال در ‌حد مقامات عالی رتبه‌ی جمهوری اسلامی است و به‌ همین خاطر هم برگ جلب بین‌المللی فلاحیان به‌عنوان وزیر اطلاعات صادر شد.

علی وکیلی‌راد که در دادگاه به حبس ابد محکوم شد، هم‌اکنون دوران محکومیت خود را در زندانی در فرانسه می‌گذراند.

«من مرغ طوفانم نیندیشم ز طوفان
موجم نه آن موجی که از دریا گریزد»

Share/Save/Bookmark

Farangis Mohebbi
The anniversary of the death of Dr shapour Bakhtiar

نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

6th August 2008 - Shapoor Bakhtayar was not a politician ,an ignorant person will not accept so easy that from Iran came two persons or government agents to help Mr. bakhtayar ,and obey his order. In this case ,can not say , he was careless ,but can say ,he had no mind. He has possibility to change the kingdom to republic ,he does not did because he did not believe in republic and people government ,like other members of Iran National Front/Jabha Milli Iran

-- Kudos Talash ، Aug 6, 2008

Please print my written in my responsibilty
,you want that people certificate your articles ?

-- Kudos Talash ، Aug 6, 2008

جنایتی در فرانسه اتفاق می افتد دادگاههای فرانسه جمهوری اسلامی را مسئول معرفی میکنند اما روابط این مهد دموکراسی همچنان با این رژیم عادی ست رژیمی که در امور داخلی کشور دیگری مداخله میکند و حتی دست به ترور میزند هیچ مجازاتی برایش قائل نمیشوند زیرا قراردادهای چرب میبندد .

-- فرهاد- فریاد ، Aug 6, 2008

درود بر آن بزرگمرد
افسوس
افسوس که سال 57 قدرش را ندانستند
آن ابلهانی که امامشان را در ماه!می دیدند
و به کسی که زندگی خود را در راه میهن در زندان سپری کرده بود چه ها که نگفتند
ایران هرگز آن نسل را نمی بخشد

-- کاوه ی آهنگر-رشت ، Aug 6, 2008

قتل دکتر بختیار نا جوانمردانه و دور از هر اصل اخلاقی بود.. قتلی توام با قساوت بر علیه انسانی تنها بی دفاع و سالمند..
او آنقدر جوانمرد بود که به قاتل آینده خود این اجازه را بدهد که در کمال امنیت در دوازدهم بهمن 57 وارد ایران شود/در فرودگاه برایش سرود بنوازندو در حالیکه امکاناتش را داشت /تلاشی برای کشتن قاتل آتی خود انجام ندهد/فکر می کنم زندگی در زیر سایه حکومت سیاستمداران فرهیخته ای مثل دکتر بختیار برای ما ایرانی ها شاید زود بوده یا باشد.


او انجام ندهد

-- بدون نام ، Aug 7, 2008

رفتار روشنفکران ایرانی در برابر سخنانش در دوران صدارتش و سکوت آنان در زمان قتلش باید تحلیل شود تا جهل آنان رخ نماید

-- Mohsen ، Aug 7, 2008

درود بر دكتر بختيار و تمامي كساني كه در راه ازادي گام بر مي دارند و توسط معاويه زمان پر پر مي شوند

-- YASSER ، Aug 7, 2008

برای آشنائی بیشتر بر یکرنگی دکتر بختیار و چند چهره گی دیگر رهبران سیاسی آن دوره مروری بر کتاب "یگرنگی" نوشته شاپوربختیار، ترجمه از مهشید امیرشاهی و کتاب " در آینۀ سی وهفت روز " از انتشارات نهضت مقاومت ملی ایران مراجعه نمائید.

-- عتی بکائی ، Aug 7, 2008


Dorud be ravan-e Dr Bakhtiar
Afkar va kerdar Dr Bakhtiar hamvareh roshangar rah-e mobarezan azadi khahad bood.
Yad -e vey,Dr Borumand,va hamey hamfekraneshan geramibad.
IRAN HARGEZ NAKHAHAD MORD

-- javad ، Aug 7, 2008

با سلام به زمانه ای ها بی زمان و مکان! و درود به خاطره ی یک انسان دوستدار ایران شاپور بختیار. و اما قتل شاپور بختیار و شش هفت ماه پس از او قتل گی فرزندش نه تنها یکی از ناجونمردانه ترین قتلهای جمهوری اسلامی بلکه یکه لکه ننگ نیز بر دامان پر لکه ی فرانسه ی مهد دموکراسی نیز هست. و البته بر همه ی اینها باید این لکه ی ننگین را بر دامن پر لکه ی جامعه ی چپ ایران نیز اضافه کرد. چپ هایی که انواع و اقسام تهمت ها را به شاپور بختیار زدند. و سد راه تحول ایران شدند. بدبختانه همین چپها خود اولین قربانی تناب داری شدند که با همکاری ملایان خود برای خود تنیده و بافته بودند. بختیار و هویدا دو قربانی رژیم آخوندی و اوصولا دو قربانی برجسته ی حکومت الله و اسلام بودند که تاریخ ایران قضاوت سختی را برایشان خواهد کرد و دارد می کند. !

-- شورانگیز ا ، Aug 7, 2008

در همین صفحه کسی از روشنفکران انتقاد کرده. حق با اوست. متاسفانه روشنفکران ایران در تمامیتشان قربانی ویروس چپ هستند. آنها منافع ملی را در تمام مدت حیات سیاسی اجتماعی خود فدای ایدئولوژی خود کرده اند. ولی بدبختانه سرانجام هم خودشان و هم جامعه قربانی این طرز فکر متعصبانه و ایدئولوژیک آنها شده. و شوربختانه اینکه ما هرگز در مملکتمان یک چپ ملی نداشته ایم تا مصالح ملک و ملت را قبل از مصلحت ایدئولوژی و مکتبش به حساب آورد. و متاسفانه چپ و روشنفکر ایرانی این مرغ طوفان را که دروغ هم نمی گفت و جان بر سر این طوفان نهاد را نه تنها کمک نکردند بلکه در خیانهای تهران به انواع و اقسام مسخره کردند و یادم هست که چریک های فدایی خلق یک پستر بزرگ از بختیار کشیده بود و او را در حال کشیدن تریاک نشان می داد. و آن شعارهای مسخره همگی ساخت چپ های ایران بود. ولی باز هم البته این خود چپها هم با دیگران بودند که صورت حساب این همه جفا را در حق شاپور بختیار پرداختند!!

-- منيژه از تهران ، Aug 7, 2008

گفته ها و رفتارهای بختیار هنوز که هنوزه بهترین و پویاترین سرمشق برای مردم ایران و آزادیخواهان واقعی است
اگرچه امروز پیش ما نیست اما نیت و چشم اندازهای آزادمنشانه اش هنوز با ما زنده است

-- بهمن ، Aug 8, 2008

شوخی جالبی بود. به راستی چه كسی بهتر از كانديد مشترك "جنبش انقلابی مردم مسلمان"، "جنبش مسلمانان مبارز"، "سازمان اسلامی شورا" و سازمان مجاهدين خلی، و سپس تك كانديد "حزب جمهوری خلق مسلمان"، برای شركت در مجلس خبرگان در ژوئيه ١٩٧٩، و يا كانديدای سازمان مجاهدين خلق در انتخابات شورای اسلامی در مارس ١٩٨٠، با خدماتی درخشان چون خبرچينی و جاسوسی برای سفارت كارتر جنايتكار و معرفی دولت ايران بعنوان عامل جنايت سينما ركس... كه بتوان به بهانه سالگرد ترور آخرین نخست‌ وزیر پادشاه ايران با او "مصاحبه" كرد؟! جالب تر اينكه گويا اين فقط راديو زمانه است كه، عليرغم آن گاهشماری كه آن سيد دو ريالی براه انداخته، از حكم اعدام دكتر بختيار و ديگر "عوامل رژيم پهلوی" از سوی همين جانور، عبدالكريم لاهيجی، در ٢٥ ژانويه ١٩٧٩ هنوز خبر ندارد....

-- سرباز كوچك ، Aug 12, 2008

in ra ham faramush nakonid ke hamin janavar baray zaife zahremare mabudy nobel ra jur kard .in zaife gabl az nobel shir bud va ma khamha nemidanestim ke hamash filmast bade nobel hame ra faramush kard va chasbid be zendane goryb va goantanemo .orupayha in zaife ra sanbal kardand ta in zaife baraman eslame mosyo abraham yazdy gazviny ra biavarad va faramush nakonad ke mobareze zede amrikay dar sarloheast . orupa bikhod pul be kesy nemidahad ma roshanfekr nadarm albate dar sathe tahsilkardegan beravid dehate shomal mardom sadbar shoureshan balatarast az in khodfrukhtegan yadam nemiravad moine eslahtalab rafte bud rasht baray khod tablig konad yek dokhtare rashty beheshgoft momkene shoma ra be onvane pedar gabul konam valy hichvagt be shoma ray nakhaham dad dovom inke range kot va shalvaretan sabzast yek range dige bepushid dige rush nashode bud beguyad on angoshtare agiige molay ham dar avarid on rishetan ra ham bezanid giafe zeshtetan ra amal konid yany mikham sar be tane to bache akhond nabashad.

-- بدون نام ، Aug 23, 2008

بي ترديد نام وياد دكتر بختيار هميشه زنده و پايدار خواهد ماند او برغم مصائبي كه در دوره پهلوي متحمل شد با ‍رف بيني و درك خطري كه ايران و ايراني را تهديد مي كرد قدم به ميدان مبارزه و مسئوليت نهاد و خون پاك او گواه پيروزي نهايي ملت ايران است

-- سيامك ، Aug 23, 2008

بي ترديد نام وياد دكتر بختيار هميشه زنده و پايدار خواهد ماند او برغم مصائبي كه در دوره پهلوي متحمل شد با ز‍رف بيني و درك خطري كه ايران و ايراني را تهديد مي كرد قدم به ميدان مبارزه و مسئوليت نهاد و خون پاك او گواه پيروزي نهايي ملت ايران است

-- سيامك ، Aug 23, 2008

بي ترديد نام وياد دكتر بختيار هميشه زنده و پايدار خواهد ماند او برغم مصائبي كه در دوره پهلوي متحمل شد با ز‍رف بيني و درك خطري كه ايران و ايراني را تهديد مي كرد قدم به ميدان مبارزه و مسئوليت نهاد و خون پاك او گواه پيروزي نهايي ملت ايران است

-- سيامك ، Aug 23, 2008

امیدوارم که روزی مردم ایران همه و همه خردورز باشند و با چشمانی بینا حقایق را بیابندو هیچ نشانی از خرافات نباشد درود بر تمامی کسانی که برای اگاهی مردم و نجات ایران از بند ظلم تلاش و مبارزه می کنند درود بر دکتربختیار کاش همه ی مردم میدانستند.به امید ازادیه ایران ودانایی همه ی ایرانیان

-- سعید یزدانی ، Jun 22, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)