جنگ موسیقی

پاسخگویی خلاق به انتقادات سازنده

محمود خوشنام: آنچه که هم شهرت شوستاکوویچ را جهانگیر ساخته و هم او را به دام ژدانفی‌ها انداخته است، اپرایی‌ است در چهار پرده به نام «لیدی مکبث از ناحیه‌ی متزنسک» که امروز البته نام «کاترینا اسمائیلووا» را برآن نهاده‌اند. این اپرا در پی دو سه سال نه تنها مسکو و لنینگراد، که در آن‌سوی اقیانوس‌ها در متروپولیتن نیویورک و شهرهای دیگر آمریکا نیز به روی صحنه رفته است.

حسین علیزاده و بیتل‌ها

محمود خوشنام: حسین علیزاده نوازنده و آهنگساز ایرانی همیشه در جست‌وجوی راه‌های تازه‌ای برای نوآوری در موسیقی سنتی است. این که نوآوری‌های او تا کجا مورد تأیید موسیقی‌دانان سنتی از یک‌سو، و مورد توجه جمع شنوندگان از سوی دیگر قرار گرفته است، آن قدر اهمیت ندارد که نفس اندیشیدن و کوشیدن برای نوآوری. کوشش‌های وی از این بابت تحسین‌برانگیز است که نوآوری را برای بقای موسیقی سنتی ضروری می‌داند و لحظه‌ای از اندیشیدن به آن غفلت نمی‌کند.

شوبرت، در میان برزخ

محمود خوشنام: فرانس شوبرت، یکی از آهنگسازان اروپایی است که در برزخ میان کلاسیسم و رمانتیسم زندگی کرده است. شوبرت در سال ۱۷۹۷ یعنی ۲۷ سال پس از بتهوون در وین به دنیا آمد ولی فقط یک‌سال پس از بتهوون در همان وین از دنیا رفت. از سوی دیگر، محمد‌رضا شجریان بی‌تردید برجسته‌ترین مفسر موسیقی سنتی ایرانی در زمان ما است. صدای رسا و تکنیک دقیق، او را در صدر فهرست خوانندگان سنتی جای داده است.

کاربرد موسیقی در درمان بیماری‌های روانی

محمود خوشنام: هم دیروز و هم امروز، موسیقی در درمان بیماری‌های روانی و عصبی به‌کار برده می‌شد و می‌شود. در بسیاری از قبایل کهن این نوع موسیقی حتی جنبه‌ی تقدس پیدا کرده و به یک آیین فراگیر تبدیل شده. از جمله می‌توان به موسیقی معروف به «زار»، در نواحی جنوبی ایران اشاره کرد. باور عمومی بر این است که ارواح خبیثه، معمولاً به شکل باد، در جسم و جان آدمی وارد می‌شوند و سلامت آن‌ها را مختل می‌کنند. راه نجات نیز تنها در خواندن آوازهای زار است.

شور و هیجان موسیقی شوپن

محمود خوشنام: برنامه‌ی تازه‌ی «جنگ موسیقی»، می‌خواهد هرهفته، گزیده‌ی موسیقی خوب یا آن‌چه به نظر تهیه‌کننده‌اش خوب می‌رسد عرضه کند. از بلاد فرنگ گرفته تا چین و ماچین و موسیقی مناطق متعلق به ایران بزرگ پیشین در آن‌سوی ارس، اروند‌رود و ماورا‌لنهر. جنگ موسیقی می‌خواهد واقعاً جنگی از موسیقی خوب باشد. با شوپن شروع می‌کنیم. چرا که امسال دویستمین سال‌روز تولد اوست و از سوی محافل موسیقایی، سال شوپن نامیده شده است.