تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۸۶ • چاپ کنید    

سنتور در ارکستر اروپایی «باروک»

ايرج اديب‌زاده

برای نخستین بار سنتور مکانی در یک ارکستر بزرگ و مشهور موسیقی «باروک» در فرانسه پیدا کرده و راه تازه‌ای برای معرفی موسیقی ایران گشوده است. به لطف حضور یک موسیقیدان و نوازنده‌ی ایرانی، حسن تبار، که موسیقی و فرهنگ کشورش را با خود به سرزمینی که او را پناه داده آورده است، سنتور و موسیقی اصیل ایران در این کشور جا باز کرده است. او به جنبه‌ی علمی کار نیز توجه کرده است، و تز دکترای موسیقی‌شناسی‌اش در دانشگاه سوربن پاریس را به پژوهش درباره‌ی سنتور، موسیقی ایرانی، و قدرت آمیزش آن با موسیقی غربی اختصاص داده است.


حسن تبار

تبار شاگردان فرانسوی دارد و مهم‌تر این‌که سنتور را در یک گروه مشهور موسیقی باروک در پاریس به نام «روشنایی 18-21» وارد کرده و در چندین کنسرت این گروه شرکت داشته است. پژوهش‌های این موسیقی‌دان و نوازنده‌ی ایرانی نشان می‌دهد که سنتور که همتاهایی در یونان، ترکیه، و کشمیر هند دارد، در زمان شاه عباس در موسیقی ایران دیده شده، و در قرن نوزدهم جای خود را در موسیقی ایرانی پیدا کرده است. اما این ابوالحسن صبا، موسیقی‌دان برجسته، بود که با نوشتن کتاب ردیف‌های سنتور به این ساز ارزش زیادی بخشید و آن را وارد ارکسترهای بزرگ موسیقی اصیل ایرانی کرد. کمی بعد استاد فرامرز پایور با مهارت و سبک نوازندگی‌اش استفاده از سنتور را گسترش بخشید و آن را در دیگر کشورها نیز عرضه کرد. و در سال 1975 با اجرای چند کنسرت در فرانسه تحسین هنردوستان فرانسوی را برانگیخت. در همان سال نخستین صفحه از تک‌نوازی سنتور فرامرز پایور در مجموعه‌ی «موسیقی ملت‌ها» توسط یک شرکت مشهور فرانسوی وارد بازار موسیقی این کشور شد. در سال‌های بعد دکتر داریوش صفوت در کتابی به زبان فرانسه درباره‌ی «موسیقی سنتی» ایران، به معرفی سنتور ایرانی نیز پرداخت.

اما چند کلمه هم درباره‌ی موسیقی باروک که در اواخر قرن شانزدهم در رم، ونیز، و فلورانس به وجود آمد و به‌سرعت در تمام اروپا، جای مناسبی پیدا کرد. این سبک هنرهای دیگر چون مجسمه‌سازی، نقاشی، معماری، و ادبیات را نیز فرا گرفت. نخستین اپرا با سبک باروک را «باخ»، «ریوالدی»، و «هندل»، سه نابغه‌ی آن زمان به وجود آوردند.

حسن تبار، چندی پیش میهمان یکی از نشست‌های فرهنگی «انجمن فرهنگ ایران» در پاریس بود. وی در حضور ایرانیان پرشمار ساکن پایتخت فرانسه به معرفی سنتور و پیشینه‌ی آن در موسیقی ایران پرداخت، و از کارهایی که برای شناساندن این ساز و جا دادن آن در یک ارکستر مشهور اروپایی کرده سخن گفت. در همین نشست او همراه با یک نوازنده‌ی فرانسوی تنبک، قطعه‌هایی را اجرا کرد. در پایان از این هنرمند ایرانی که کتابی با نام «تغییرات موسیقی ایرانی در اوایل قرن بیستم» نیز به زبان فرانسه نوشته، دعوت کردم برابر میکروفن رادیو زمانه از فعالیت‌های هنری خود در فرانسه بگوید.

از «اينجا» بشنويد.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

اگر میشود قطعه ای را بگذارید تا بشنویم و ببینیم چطور سنتور و سازهای اروپایی با هم مینوازند

-- مهراد ، Jul 26, 2007

در کنار پخش گزارش هائی در باره ی هنرهای تجسمی و موسیقی، بد نیست تا آنجا که می شود نمونه ای هم آورده شود.

-- سینا ، Jul 27, 2007

این آقای بالائی راست می گوید . یک قطعه صوتی بگذارید گوش کنیم .

-- آرشی ، Jul 27, 2007

خبر جالب و امیدوارکننده ای بود.اگر امکان دارد ایمیل آقای تبار را بگذارید.

-- منا درانی ، Jul 28, 2007

ba salam va tashakor az zahamate shoma,
man yek musicien e taze be paris amadeh hastam, baraye edameye tahghighat va these , ke dar Sorbonne(musicologie) mashghoole hastam, darkhasti dashtam va an inke agar barayetan emkan darad yek connecti barayam begozarid az aghaye Tabar ( email ya ...) az ghabl sepasgozaram

-- kaveh dehghan ، Jul 31, 2007

دوست عزیز آقای تبار ،

با درود بر شما دوست و شاگرد عزیز و امیدوارم که مثل همیشه موفق باشید. میخواستم فقط نکته ای را یاد آوری کنم و آن اینکه پیشینه سنتور به هزاره دوم قبل از میلاد میرسد و این ساز در جنوب شرقی ایران ، بابل و آسور استفاده میشده که بنده مفصل در تز دکترام راجع به آن نوشته ام و شما که مگویید این ساز قرن نوزدهم وارد ایران شده که به گفته جورج فارمر نزدیک است را با چه مدرکی این مساله را عنوان میکنید ؟ وقتی نام سنتور در شعر منوچهر دامغانی (قرن دهم میلادی) استفاده شده و کریستین سن دانمارکی ار آن به نام "کنار" در زمان ساسانیان نام میبرد ، شما چطور میتوانید هزاران سال پیشینه این ساز را دور بریزید و قدمت آن را به دو قرن خلاصه کنید ؟

لطف کنید به شماره بنده در استرالیا تماس بگیرید که این مساله بسیار مهم هر چه زودتر حل شود .
شماره بنده : 00613-9801 2627 ملبورن - استرالیا

کیومرث پیرگلو

-- کیومرث پیرگلو ، Aug 16, 2007

دوست عزیز آقای تبار

گویا شماره های تلفن جا بجا نوشته شده و من آن را دویاره مینویسم که خوانا باشد.

اول دو تا صفر را بگیرید: 00

بعد از آن کد کشور: 61

بعد کد شهر: 3
بعد هشت شماره که شامل:
9
8
0
1
2
6
2
7
میباشد .
جدا جدا نوشتم که قاطی نشود .
منتظر شما هستم

پیرگلو

-- کیومرث پیرگلو ، Aug 17, 2007

سلام
از سال 1336 شمسی با سنتور و سنتور نوازی آشناهستم.آن روزها صدای ساز مرحوم رضا ورزنده گوشم را نوازش داد و هوش از سرم می برد و بعد ها پی به ارزش کار استاد ابوالحسن خان صبا بردم. نی.سنتور. ویلن. کمانچه.ضرب. آواز.سه تارو......... و حتی پیانو را به صورت ایرانی زنده کرد.بهترین شاگرد اسناد در سنتور همانا استاد فرامرز پایور میباشدو بسیاری ازکارهای ارزشمند استاد پایور نیز از لابلای اوراق باقیمانده از استاد صبا که نزدشان بوده بعد از وفات آشکار وخلق گردیده است.
پس در زمان حاضر سنتور و اصول و نت نویسی آن در ایران بعد از نام خدا با نام استاد صبا آغاز میگردد..اما.....:
امروز در یکی از رسانه های تصویری مطرح جهان با چهره جسن تبارآشنا شدم و صدای ساز اورا دردستگاه همایون شنیدم. و از دانش علمی او در رابطه با موسیقی بطور اعم و تحقیقات در رابطه با ساز سنتور تا مرز اخذ دکترا بگونه اخص آگاه شدم.مایه مباهات است.
از بیانات ایشان بسیار بهره گرفتم و بلا درنگ به وب سایت و سپس وبلاگ ایشان وارد شدم.
ایشان را موفق و عاشق و از مفاخر این راه دیدم.
مسلم است که اگر بخت با ایشان یار باشد. در مسیری که در آن در حرکت هستندنام خود را در رابطه با نقش ساز سنتوردر موسیقی بین المللی جاودانه می نمایند.

-- حسین سلیمیان ، Sep 20, 2007

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)