تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
گفت و گو با علیرضا نوری‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر امور خاورمیانه

نوری‌زاده: آمریکا منتظر انتخابات ایران است

فرنگیس محبی
mohebbi@radiozamaneh.com

دولت جدید ایالات متحده‌‌‌ی آمریکا به ریاست باراک اوباما در یکی از اولین گام‌های سیاست خارجی خود اعلام کرد که حاضر است پس از مشورت با متحدان اروپایی خود بدون هیچ پیش‌شرطی با مقامات جمهوری اسلامی به مذاکره بنشیند.

دولت قبلی آمریکا شرط مذاکره مستقیم با ایران را توقف غنی‌سازی اورانیوم در ایران، قطع حمایت ایران از گروه‌های تندرویی چون حماس و حزب‌الله و کنار گذاشتن مخالفت با روند صلح خاورمیانه از سوی ایران اعلام کرده بود.

در گفت و گویی با علیرضا نوری‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر امور خاورمیانه از او پرسیدم در حالی که آمریکا تغییری در مواضع خود در قبال ایران نداده، مذاکرات بدون پیش‌شرط چه تفاوتی با مذاکرات قبلی دارد.

Download it Here!

اولاً من معتقدم مذاکرات بدون شرط معنایی ندارد. به هر حال وقتی مذاکرات را در چارچوب سلسله مسایل مشخصی انجام می‌دهید، خود به خود این مذاکرات مرتبط با مسایلی است و این‌ها خودش شرطی است و برای حل آن مشکلات گفت و گو می‌کنید.

آنچه آقای اوباما به عنوان مذاکرات بدون قید و شرط می‌گوید به این معنا است که برخلاف گذشته مثلاً این شرط را نگذاشته‌اند که برای نشستن سر میز مذاکره ایران سریعاً دست از غنی‌سازی بردارد.

ولی هدف مذاکرات جلوگیری از ادامه‌ی غنی‌سازی ا‌ست. بنابراین خود این یک شرط مذاکره است و اگر مذاکره نتواند به این نتیجه برسد منتفی است. در عین حال حرف‌هایی که آقای اوباما زد باید در چارچوب اهدافی که در نظر داشته، مورد بررسی قرار بگیرد.

وقتی ایشان به نظام‌هایی که تمام شکست‌های خود را به گردن غرب می‌اندازد اشاره می‌کند. نظام‌هایی که باید در نظر داشته باشند که مردمانشان عملکرد آن‌ها را بر مبنای سازندگی‌شان قضاوت خواهند کرد‌، و نه ویرانگری‌شان. یا باز هم اشاره می‌کند کسانی که با تروریسم و حمایت از تروریسم و در واقع ویرانگری می‌خواهند به بقای خودشان کمک کنند.

به اعتقاد من نگرش آقای اوباما به جمهوری اسلامی چندان تفاوتی با نگرش آقای جورج بو‌ش نخواهد داشت. به این معنا که اولاً مبارزه با تروریسم در سرلوحه‌ی برنامه‌‌های ایشان است.

اگر ایشان گوانتانامو را می‌بندد به معنای این نیست که دست از تعقیب تروریست‌ها و مبارزه با تروریسم بر‌می‌دارد. منتها در آغاز ریاست جمهوری آقای اوباما نمی‌توان یک نتیجه‌گیری کلی کرد که آقای اوباما فردا می‌آید و با آقای احمدی‌نژاد به گفت‌ و گو می‌نشیند. به اعتقاد من اولویت‌ها مقداری جابجا شده است. اما مجموع اولویت‌ها همان‌ها هستند.


علیرضا نوری‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر امور خاورمیانه

مقامات جمهوری اسلامی ایران و رسانه‌های ایران هم به همین نتیجه‌ای که شما به آن اشاره کردید رسیدند، به عنوان مثال حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان هم در یک گفت‌و گو که با خبر‌نگار دیلی تلگراف در تهران داشتند گفتند این شیطان بزرگ حالا چهره‌ی سیاه دارد. با این نوع افکار چه پیشرفتی در روابط دو کشور حاصل خواهد شد؟

همان‌قدر که در جمهوری اسلامی انتظار داشتند که ببینند در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده چه خواهد شد و آقای مک‌کین برنده می‌شود که شمشیر را از رو می‌بندد یا آقای اوباما که شمشیر را زیر شنلش پنهان می‌کند، تا همین اندازه ایالات متحده متوجه‌ی ایران است که ببیند جهت سیاست ایران به کدام سو خواهد رفت و آیا ولی فقیه‌ای که می‌بینیم دولت آمریکا او را مسئول اول می‌بیند نظرش بر این است که تحول آرامی در ایران صورت بگیرد؟

رییس جمهوری با زبان و نگاه دیگری به میدان بیاید یا این‌که این بازی ادامه خواهد داشت. بنابراین آمریکاییان هم خیلی عجله نخواهند داشت که بیایند و با جمهوری اسلامی گفت ‌و گو کنند.

چون نتیجه‌‌ی گفت ‌و گوهای سابق عملاً به این صورت بوده که جمهوری اسلامی برای خودش زمان خریده و آمریکا هیچ امتیازی از این گفت‌ و‌ گوها به دست نیاورده است.

اگر جمهوری اسلامی در مذاکراتی که در عراق داشته‌اند کوتاه آمده است و از اعزام افراد دست آموزش به آنجا خودداری کرده یا آن تعداد کمتر شده، به دلیل ضربه‌هایی است که متحمل شده است نه این‌که سر میز مذاکرات با خواست‌های ایالات متحده موافقت کرده باشد.

نکته‌ی دوم این است که شخصیتی مثل سناتور میچل، فردی با آن تجارب و آن گذشته مسئول پرونده‌ی خاورمیانه می‌شود، همین‌طور اظهاراتی که اینجا و آنجا می‌شود که در پس همه‌ی این‌ها آقای دنیس راس هم حضور دارد.

دنیس راس، یک دیپلمات باسابقه در امور خاورمیانه و صاحب نظر در امور ایران است که اعتقاد دارد باید «هویج را شیرین‌تر کرد اما چوب را کلفت‌تر و سنگین‌تر». بنابراین به نظر من در این چند ماهه‌ی آینده، دولت ایالات متحده ضمن این‌که از اتخاذ یک تصمیم عاجل و تند علیه جمهوری اسلامی خودداری می‌کند ولی هیچ نوع ملایمتی هم نشان نخواهد داد.

فقط می‌نگرد که جمهوری اسلامی چه می‌کند؟ مثلاً آنچه پس از درگیری غزه رخ می‌دهد، برای ایالات متحده خیلی اهمیت دارد.

به علاوه‌ی این صحبت‌هایی که شما کردید، مواضع سنتی حزب دموکرات در نزدیکی با اسرائیل و صحبت‌هایی هم که آقای اوباما و خانم هیلاری کلینتون تا کنون در مورد دفاع از اسرائیل در مورد هر گونه خطری کردند، به هر حال تأثیر مثبتی در مذاکرات ایران و آمریکا نخواهد داشت؟

بدون شک اشاره‌ی شما کاملاً درست است. به طور سنتی حزب دموکرات بیشتر به اسرائیل نزدیک است. من باز هم باید به یک نکته‌ی دیگر اشاره کنم که آن هم انتخابات اسرائیل است.

یعنی انتخابات اسرائیل و میزان تأثیر اسرائیل روی سیاست منطقه‌ای ایالات متحده و به ویژه سیاستش نسبت به ایران هم خیلی موثر است. اگر در اسرائیل آقای نتانیاهو روی کار بیاید و دولت اسرائیل لباس آشتی‌ناپذیر را بر تن کند. در این صورت این بر فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در ایران تأثیر می‌گذارد.

در مجموع همه‌ی این‌ها می‌تواند تنظیم‌کننده‌ی روش آینده در نگرش و رفتار ایالات متحده نسبت به جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی نسبت به ایالات متحده باشد.

من بر این باورم که در ایران، رهبری جمهوری اسلامی به این امر ملهم و آگاه است که نمی‌تواند با آقای احمدی‌نژاد راه مذاکره را دنبال کند.

ولی اگر مسیر رویدادهای خاورمیانه به جهتی برود که متأسفانه من هم تصور می‌کنم چنان خواهد شد و ما شاهد یک نوع نگرش تند در اسرائیل و ادامه‌ی نگرش فعلی در ایران باشیم، در آن صورت روزگار روابط جمهوری اسلامی با ایالات متحده از این هم تیره‌تر خواهد شد، به ویژه که آقای اوباما به یک اولویت به طور سنتی پایبند است و آن مسأله‌ی حقوق بشر است.

مسأله‌ی حقوق بشر در مورد ایران، که در سخنان ایشان به طور عام مطرح است و کسی که زندان گوانتانامو را می‌بندد نمی‌تواند بر گوانتاناموهایی در اوین و جاهای دیگر و دیگر کشورها مهر تایید بزند، این است که در آن مورد هم جمهوری اسلامی با مشکل بیشتری روبه‌رو خواهد بود.

Share/Save/Bookmark

Farangis Mohebbi
Interview, Alireza Nourizadeh


در همین رابطه:
تلاش برای مذاکره مستقیم با تهران
اوباما: همچنان راغب به دیپلماسی با ایران هستیم
تاکید بر رویکرد تازه آمریکا در قبال ایران
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

من فکر می کنم،هیچ کس از تشنج و جنگ سود نمی برد مگر گروهک های خاص.بنابراین خوب است مطالب به گونه ای مطرح شود که هر چه بیشتر فضارا برای رسیدن به تفاهم آماده کند تا هم امریکا به هدف های معقول خود برسد وهم ایران ازسر میز ،راضی و خشنودبلند شود. پرواضح است که اگر مذاکره برای نظام ایران نتیجه ی قابل قبولی نداشته باشد وفقط با یکسو نگری، اهداف امریکا بخواهد محقق شودهرگز ایران بدان تن نخواهدداد. بااین زمینه، بهتر است تحلیلگران و مفسران لحن کلام شان تلخ و یاس اور نباشدمگرتوجیه دیگری داشته باشند.

-- mohsen ، Jan 28, 2009

امریکا سالها تلاش های مردمسالارانه ی ایرانیان را بی اثر ساخته است پس ساده لوحیست اگراین را انگیزه ی درافتادن اوباما با جمهوری اسلامی بدانیم.حتا وقتی کارتر خواستار درهای باز شاه شد, چشم به قیمت نفت و ژیوپولیتیک ان دوخته بود.
کنترل انرژی و زیاده طلبی های افراطیون اسراییل و امریکا را واردتر بدانیم.

-- اگاه ، Jan 28, 2009

با سلام
اولا آقای اوباما زندان گوانتاناما را موقتا برای یکسال تعطیل کرده است و نه دائمی زیرا وعده انتخاباتی وی بوده است . در حقیفت سیاسی کاری کرده است .
دوم از قاضی خواست تا 120 روز در دادگاه توقف داده شود تا بررسی های لازم انجام شود و از کشورهای زندانی ها خواسته است که این زندانیان راتحویل بگیرند . یعنی کشورهایی که در انها شکنجه و بد رفتاری یک اصل هست . یعنی اوباما می خواهد ضربه را از روی آمریکا بردارد اگر هم واقعا قصد حل مسئله را داشته باشد جز ئی از یک سیستم قدرت مند و فاسد سیاسی هست و نمی تواند تاثیر زیادی داشته باشد و یا تنهائی کار ی انجام بدهد .
به نظر من اوباما ، خاتمی سیستم آمریکا هست

در مثل مناقشه نیست
3. اوباما با انتصاب امانوئل و دنیس رایس و جو باید ن که در مصاحبه ای گفت من صهیونیست هستم که همه از طرفداران پرو پا قرص اسرائیل هستند و نیز انتصاب هیلاری کلینتون که خودش خط خودش را دارد و بعید است که آبشان با اوباما در یک جوی برود و نیز اعزام جورج میشل به خاورمیانه که بیشتر به قصد تقویت مصر بود تا حل مسئله زیرا با حماس و سوریه مذاکره نخواهد کرد . آنها حتی عربستان سعودی را نیز در این دوره مذاکره نحواهند کرد . خوب معلوم هست که دور تسلسل مذاکرات ادامه خواهد یافت .
4. آمریکا در افغانستان نیاز به همکاری جمهوری اسلامی دارد همانگونه که امروز ناتو اعلام کرد و افغانستان هم از این پیشنها د استقبال کرد .
5. با نفوذ جمهوری اسلامی بعد از درگیر ی ها ی اخیر غزه و عدم تحقق اهداف اسرائیل در نابودی کامل حماس ، که در همسایگی اسرائیل قرار دارد ، نشان از این دارد که بدون مذاکره و مشارکت ایران ، فلسطین بحران زده مانند 60 سال گذشته باقی خواهد ماند .

6. جمهوری اسلامی با تحلیل در سیاست خارجی خود عمل می کند . سیاست خارجی آنها بر اساس عملکردهای اسرائیل هست و سیاست داخلی خود را بر اساس سیاست خارجی تنظیم می کنند .
جمهوری اسلامی با آمریکا مشکل جدی ندارد ولی می داند رابطه با آمریکا یعنی کاهش نفوذ اسرائیل در خاورمیانه .
احمدی نژاد امروز شرط را گذاشت که آمریکا باید عذر خواهی کند کاری که اوباما در زمان احمدی نژاد بدلیل فشار لابی اسرائیل انجام نخواهد داد .

روزنامه نگار
بخش سیاسی تلویزیون ایرانیان کانادا .

-- سعید سلطانپور ، Jan 29, 2009

با سلام،تمام این اما و اگرها به این جا ختم می شودکه،آیامااساساموافق گفتگو واخذنتیجه مفیدهستیم یا خیر ؟بطورکلی دراین رابطه دوگروه وجوددارند.الف ،گروهی که معتقدنداصلاتاقیامت نبایدمیان ایران و امریکاپیمان صلحی منعقد گردد - که همان طورکه در نوشته ی قبلی ذکرکردم تعدادشان کم است - ب،گروهی که معتقدندخلاصه یک روزی این یخ(هر چقدر هم که ضخیم باشد)باید آب شود.حال اگرماجزو گروه ب،هستیم لازم است که به جای مدام ازیاس و ناامیدی حرف زدن ودرمقابل هر روزنه ای که باز میشود یک نه (ازهمان اول کار)گذاشتن فقط به این مطلب فکر کنیم که به هیچ وجه کلاه سرمان نرود و بازی را نبازیم و به درگاه پروردگار دعاکنیم که مثل همیشه یارو یاورمان باشد و رهبرو سایر زعما ی قوممان را مورد تائیدات خاصه قراردهدتا انشاالله چیزی را به دست آوریم که باید.

-- mohsen ، Jan 30, 2009

درود تندروان مذهبي به كمتر از نابودي امريكا واسرائيل رضايت نميدهند مگر اينكه در موضع ضعف باشندحالا امريكا ميتواند تا قيامت مذاكره كند ايران تمدن غرب را به مسخره گرفته است درست است ثروت ايران در حال انتقال به بانكهاي غربي استاما اين حكومت ارزش هاي تمدن غرب را به مسخره گرفته غربيها هم كه تنها به سود فكر ميكنند وبس ايران بزرگترين چالش رودرروي غرب است چرا كه روسها ميخواهند با ان از امريكا باج بگيرند ومتاسفانه راه حل سياسي هم وجود ندارد خدا بداد اوباما برسد زيرا او بايد انتخاب كند ايران اتمي يا جنگ؟/فكر ميكنم بالاخره غرب به ايران باج خواهد داد وايران اتمي را خواهد پذيرفت وبه غارت دلار هاي نفتي اعراب مشغول خواهد شد خنده دار است اما دشمنان امريكا دوستان او هستند وامريكا دشمن دوستانش

-- علي ، Feb 26, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)