تاریخ انتشار: ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
به یادِ ایو سن لوران، طراح مشهور لباس:

سیاه، رنگ محبوبِ بهترین طراح لباس

آزاده اسدی
azadeh@radiozamaneh.com


از او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و خلاق‌ترین طراحان لباس قرن بیستم و "پادشاه مد" نام می‌برند، در حالی‌که خودش بارها گفته بود کوررنگی دارد. کسی‌که به خاطر کنار هم گذاشتن رنگ‌ها معجره می‌کرد، اما رنگ مورد علاقه‌اش «سیاه» بود.

Download it Here!


او نخستین کسی بود که از مدل‌های سیاه‌پوست، به خاطر هیکل زیبای‌شان و زنان ژاپنی به خاطر اندام ظریف‌شان استفاده کرد و راهی را برای بسیاری از طراحان لباس باز کرد.

ایو سن لوران (ایو-هنری-دونات-ماتیو سن لوران) ۷۱ سال داشت که به خاطر تومور مغزی از دنیا رفت.

اولین روز از ماه ژوئن ۲۰۰۸‌؛ گفته می‌شود او به خاطر حساسیت و وسواس در کار هنری‌اش قرص‌های مختلف آرام‌بخش مصرف می‌کرد. سن لوران بعد از اتمام طراحی و اجرای هر لباس، بیمار می‌شد. شاید همین قرص‌ها کار او را به سرطان مغز رساند.

در مراسم تشییع جنازه او در روز پنجم ماه ژوئن، سیاستمداران و هنرمندان کنار هم ایستادند. کارلا برونی، همسر سارکوزی رئیس جمهور فرانسه یکی از مدل‌های معروف سن لوران Yves Saint Laurent بود.
کاترین دنوو یکی از دوستان نزدیکش، فرح پهلوی همراه با بسیاری از طراحان مد ایتالیایی که بیشتر با او رفیق بودند تا رقیب، در مراسم خداحافظی با پیکرش حاضر شدند.

خاکستر جسد سن لوران(Yves Saint Laurent) طبق وصیتش به خانه‌ای در مراکش که متعلق به او و شریک زندگی و کارش پیر برگ است، منتقل خواهد شد.

او که در جوانی یعنی در سن ۲۱ سالگی طراح اصلی ‌شرکت طراحی لباس مزون یا «خانه دیور» شد، توانست با طرح‌های ساده و شناخت‌اش از رنگ‌ها چهره‌ صنعت پوشاک را متحول کند. همین سال‌ها بود که لباس عروسی فرح پهلوی را طراحی کرد.

لوران، تا زمان مرگ دیور طراح اصلی او بود و بعد سراغ کار خودش رفت و «خانه ایو سن لوران» را در پاریس راه انداخت. او توانست در سال ۱۹۸۱ جایزه‌ انجمن طراحان مد آمریکا را بگیرد.


ایو سن لوران، بعد از نمایش آخرین haute couture «اوت‌کوتور» خود در سال 2002 در مرکز ژرژ پمپیدو پاریس خداحافظی‌ کرد

‌سن لوران در سال ۱۹۸۲ بیستمین سال فعالیت خودش را در پاریس جشن گرفت و در سال ۸۳ مجله‌ «ووگ» نخستین نمایش بازنگری کارهای گذشته از یک طراح زنده‌ مد را به نام «۲۵ سال طراحی ایو سن لوران» در "موزه‌ هنر متروپولیتن نیویورک" به نمایش گذاشت.

او در بخشی از طراحی لباس تبحر داشت که کار هر کسی نیست؛ haute couture یا به زبان فرانسه «اوتکوتیغ» روش و سطحی در طراحی است و در لباس‌هایی به‌کار می‌رود که ‌‌‌کیفیت بالا و پیچیده و بسیار خاصی دارند و جزو البسه فاخر و سلطنتی محسوب می شوند .

استفاده از هنرهای دستی و طرح‌های قومی و ملی روی لباس بخشی از این روش دوخت و طراحی است‌. سن لوران، یکی از برجسته‌ترین طراحانی بود که در haute couture یا «اوت‌کوتور» شناخته شده بود اما شش سال قبل، یعنی سال ۲۰۰۲ این بخش را کنار گذاشت: «این بخش و شکل از طراحی، مخصوص اشراف است و مشتریان بسیار نادری داشت و دوختش بسیار گران‌قیمت بود.»

این را دوست و همکار ایرانی ایو سن لوران می‌گوید که در پاریس طراح مد و لباس است.
کیوان خسروانی ادامه می‌دهد: «از سال‌های ۹۰ فقط کسانی که درآمدهای نامشروع عجیب داشتند، مثل مافیای روس‌ها و پرنسس‌های کشورهای خلیج فارس می‌توانستند این نوع لباس‌های سنگین و خاص را بخرند و مشتری‌های اروپایی در این حد پول نداشتند تا از این نوع لباس‌ها استفاده بکنند.»

‌ایو سن لوران در کنار بسیاری از جوایز مختلفی که به دست آورد، جایزه‌ شوالیه‌ لژیون را از فرانسوا میتران، رییس جمهور فرانسه و همین‌طور جایزه‌ اسکار مد را به خاطر بهترین طراحی لباس دریافت کرده بود.

‌او یکی از موفق‌ترین طراحانی بود که در بخش طراحی لباس زنان در دنیای مد اهمیت زیادی داشت. بخشی از این اهمیت به طراحی کت‌وشلوار زنانه (اسموکینگ یا تاکسیودو) و لباس‌هایی که به زنان برای فعالیت اجتماعی قدرت و اعتماد به نفس می‌داد.

‌خسروانی که در کنار طراحی لباس، معمار معروفی در فرانسه و ایران است و لباس‌های رسمی فرح پهلوی را برای سفرهای رسمی‌اش طراحی کرده، می‌گوید: «‌نخستین کسی که زن را به آزادگی خودش رساند "کوکو شانل" بود که موی مدل‌ها را کوتاه و دامن‌ها را کوتاه‌تر از قبل طراحی کرد.

ولی ایو سن لوران به زن یک قدرتی علاوه بر آزادی که شانل داده بود، ارایه کرد که "اسموکینگ" معروف سیاه‌اش است. این کت وشلوارها به خاطر برش خاص شلوارهایی که برای زن‌ها اجرا ‌کرد، فوق‌العاده با برش شلوار مردان فرق داشت.»


اسموکینگ یا کت و شلوار زنانه طرح معروف سن لوران

با این حال سن لوران کت‌وشلوارهایی را برای کلکسیون‌هایش طراحی می‌کرد که در اختیار همه قرار نمی‌گرفت. اما معروف است که موفق شده با طراحی ساده، مد را مردمی‌تر کند و لباس‌هایی را بیافریند که مردم معمولی غیر از طبقه‌ ثروتمند، از آن‌ها استفاده کنند.

اما خسروانی معتقد است ظرافت کار سن لوران، طرز دوخت و اجرای کارهایش در طراحی لباس‌ نمی‌توانست برای مردم عادی ارایه شود: «تمام طراحان به نوعی، پوشاک مردم اروپا را تحت تاثیر خودشان قرار می‌دادند. ممکن بود لباس یا طرحی ‌امضای سن لوران ‌را نداشته باشد، ولی مردم عادی هم ازآن استفاده کنند.»

این طراح لباس ایرانی، با اشاره به شیک‌پوشی زنان فرانسوی می‌گوید: «زنان شهر "بوردو" بسیار شیک‌ و برازنده می‌پوشیدند و بعد از آن‌ها زنان پاریسی می‌توانستند از این نوع طرح‌ها استفاده بکنند و مردم عادی هم از الهام گرفتن از لباس‌های او بهره‌مند بودند، تا از اصل لباس‌های او.»

پس از جنبش ماه مه سال‌‌ ۶۸ که ‌یک انقلاب اجتماعی در دنیا به‌وجود آمد، درآمد مردم بیشتر شده بود و بیشتر طراحان به موازات کار طراحان معروف که کارشان در «اوت‌کوتور» ‌فوق‌العاده گران بود، طراحی‌های ارزان‌تری را ارایه کردند که در سال‌های اخیر به صورت «زارا» نمود پیدا کرد؛ بیشتر طراحان اسپانیایی و چینی موفق شدند برای مردم عادی طراحی کنند که با قیمت مناسب به بازار بیاید: «ولی باز هم طرح‌های ساده‌ای که امضا و اسم سن لوران یا بقیه‌ طراحان بزرگ را داشت، از سطح درآمد مردم بالاتر بود.»

سن لوران چندبار گفته بود که بیشتر از بدن زن‌ها‌ الهام می‌گیرد اما این کاری است که اغلب طراحان انجام می‌دهند.
خسروانی می‌گوید: «سن لوران در کلکسیون‌هایش برای اولین‌بار از مانکن‌های ژاپنی استفاده کرد که قدهای خیلی کوتاهی داشتند و مثل زنان نقاشی‌های مینیاتور بودند، در حالی‌که پیش از او همیشه مانکن‌ها را از میان زن‌های قدبلند انتخاب می‌کردند. کار دومش این بود که از زنان سیاهپوست استفاده کرد که ‌بدن فوق‌العاده زیبایی دارند.»


چند مدل از طرح و لباس‌های سن لوران

او می‌گوید: «بدن زیبای زنی که ‌در هنر یونان، مثلاً در مجسمه ونوس می‌بینیم، باسن نسبتاً پهن دارد و پستان‌های‌ پر، این برای کار طراحان کمی مشکل به‌وجود می‌آورد. مانکن‌هایی که سینه‌های بزرگ دارند، زیاد مورد استفاده‌ طراحان نیستند، برای این‌که خودش یک مشکل می‌شود. با این همه زیبایی زن، جای خودش را دارد و تمام طراحان از این زیبایی استفاده می‌کنند و در طراحی لباس الهام می‌گیرند.»

کیوان خسروانی در مورد تمایز کار سن‌لوران با بقیه طراحان مثل ژیوانژی می‌گوید: «لباس‌هایش در نهایت سادگی و زیبایی قابل پوشش بوده است. در صورتی که الان در مزون دیور، همان جایی که سن لوران تا سال ۶۱ کار می‌کرد، کارهای فوق‌العاده زیبایی طراحی و اجرا می‌شود ولی فقط برای کلکسیون است و حالت ‌لباس‌های کارناوال ونیز را دارد؛ فوق‌العاده زیبا و فاخر است، ولی قابل پوشیدن نیست.»

به گفته این طراح لباس، این نوع لباس‌های فاخر و سنگین، ‌بیشتر برای ویترین و یک‌سری نمایش‌هایی است که موزون‌هایی مثل دیور می‌گذارند تا در قبال آن‌ها بتوانند کیف، عطر، کفش و بقیه‌‌ لوازم زنانه را ‌درست کرده و بفروشند.

خسروانی می‌گوید: «باید بدانیم که دنیا در یک دگرگونی سیاسی، اجتماعی و هنری قرار دارد. در دنیا ثروت‌هایی هست که دست آدم‌های بی‌سلیقه است ‌که باعث می‌شود هرچه شما بی‌سلیقه‌تر درست می‌کنید، بیشتر فروش ‌رود. برای همین است که طراحی مثل ایو سن لوران در سال ۲۰۰۲ از صحنه وداع کرد؛ برای این که دید فروش نمی‌رود و مشتری‌هایی که پولدارند سلیقه ندارند.»


سن لوران همراه با مدلش در نمایش مجموعه بهار و تابستان 1992

از ایو سن لوران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طراحان لباس در قرن بیستم یاد می‌شود. استمرار کلاس و زیبایی کارهای او یکی از این دلایل بود.

دلایلش را خسروانی می‌گوید: «با این‌که می‌گفت کوررنگی دارد، ولی بلد بود در یک لباس چند نوع جنس پارچه‌ مختلف از کتان، چرم و پارچه پشمی استفاده کند و درحالی‌که همه‌ این‌ها، سیاه بودند طوری ‌آن‌ها را به‌کار می‌‌برد که انگار هرکدام خودشان را مثل یک رنگ جدا نشان می‌دادند.»

‌او ادامه می‌دهد: «سادگی لباس‌های ایو سن لوران، خیلی مهم بود. البته افراد دیگری هم مثل ژیوانژی و پیر بلمن بودند که کارهای ساده‌ای را طراحی می‌کردند و قابل تحسین بودند. ولی سن لوران کسی بود که از سن ۱۷ سالگی کارش را شروع کرد. ولی چیزی که متمایز می‌کرد کارهای او را با بقیه، ارایه یک نگاه جدید به زن به‌خصوص پوشیدن شلوار یا اسموکینگ بود.

آن چیزی که خیلی در مورد سن لوران صادق است، وجدان حرفه‌ای اوست. او در تمام مدتی که طراحی کلکسیونش را انجام می‌داد بیمار می‌شد، درد می‌شد، زجر می‌کشید. به‌ خاطر احساس مسوولیت نسبت به هنرش و این‌که ‌فقط خودش طرح‌هایش را می‌کشید. ‌او طراحی بود که هم می‌توانست ‌طرح را روی کاغذ بکشد و هم اجرا کند.»


رئیس‌جمهور فرانسه سارکوزی و همسرش کارلا برونی در مراسم تشییع جنازه سن لوران در پاریس

خسروانی ادامه می‌دهد: «وجدان حرفه‌ای سن لوران به طریق دیوانه‌واری خودش را در کارهایش نشان می‌داد و او را زجر می‌داد. هنر برای او یک مسوولیت فوق‌العاده بزرگ بود. اگر کسانی که سیاست دنیا دستشان است، یک دهم وجدان حرفه‌ای او را داشتند، شاید زندگی و دنیای بهتری داشتیم.»


سایت فروشگاه آنلاین ایو سن لوران

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

خانم اسدی از اینکه خسروانی را پیدا کرده ای و با او صحبت کرده ایددستتان درد نکند. اما...
مثل هر موضوع دیگری خوب است که وقتی سراغ سوژه ای می روید دست کم الفبای آن را بدانید یا درباره اش تحقیق کنید.
haute couture یک روش طراحی لباس نیست یک رده در تهیه و تدارک لباس است. اوت کوتور نه آن کلمه عجیبی که شما سعی کرده اید با تقلید لهجه پاریسی از این کلمه بسازید به رده ای در طراحی لباس می گویند که از ابتدای پیدایشش و مشخصا در مد فرانسوی می شود به لباس عیانی ترجمه اش کرد. لباس فاخر و سفارشی با فاخرترین پارچه ها و بهترین طراحی ها و برترین دوخت ها را اوت کوتور می گویند چون در این رده از دوخت و طراحی لباس همه چیز در بهترین و ایده آل ترین کیفیت است. در فرانسه برای اینکه خانه طراحی یک طراح را به عنوان اوت کوتور بشناسند استانداردهایی دارند که از طرف دولت تعیین شده است مثلا یکی اینکه طراح باید دست کم پنجاه نفر خیاط و وردست در کارگاه خود داشته باشد و..... تقریبا تمام طراحان امروزی در دو رده لباس حاضری و اوت کوتور که می شود لباس عیانی ترجمه اش کرد کار می کنند.
دوم اینکه در نقل قول هایتان از آقای خسروانی آورده اید که شانل به زنان آزادی داد و ایو سن لوران به آنها قدرت داد. عزیز ! اگر آقای خسروانی یادشان نمی آید اهل مد خیلی خوب به یاد دارند که این جمله معروف از پیر برژه همان یار دیرین جناب سن لوران است و نه هنرمند عزیز ایرانی آقای کیوان خسروانی.
به قول معروف فاکت هایت را چک کن!

-- lمریم نبوی نژاد ، Jun 5, 2008

«اوتکوتیغ» دیگر چیست؟ معادل حرف R در زبان فارسی "ر" است، نه "غ".
در ضمن، عبارت "خانه ی دیور" ترجمه ی خوبی نیست. در زبان فارسی هم از کلمه ی فرانسوی "مزون" برای این منظور استفاده می شود.

-- علی ، Jun 7, 2008

taze liberte azadi hast va na azadegi. YSL be zanan azadi dad va na azadegi! zaheran tafavote in do kalame ro ham dar zabane farsi motevajeh nashodand!!

-- azadeh_aban@yahoo.fr ، Jun 7, 2008

همون خانه درست تره چون مزون به فرانسه همون خانه است.چرا «هاوز» انگلیسی رو خانه ترجمه می کنیم ولی مزون فرانسه را ترجمه نکنیم.نظر بی ربطی بود

-- بدون نام ، Jun 7, 2008

برای افزایش اطلاعات شما هم بگوییم که اقای خسروانی پسر سرلشگر خسروانی بوده که یک بوتیک هم در تهران در خیابان نامبر وان داشت

-- اکیوان ، Jun 7, 2008

خانم نبوی نژاد می خواهد تذکر بدهد تا اشتباه متن تصحیح شود، یا اینکه اظهار فضل کند و خبرنگار را بکوبد و له کند؟ کمی آرام تر و دوستانه تر هم می شود.

-- صنم ، Jun 7, 2008

خانم نبوی نژاد! اینجا کلاس درس نیست! شما هم اگر معلم هستید، یاد بگیرید که مودبانه و البته منصفانه نظر بدید!! اینکه الفبای مساله ای رو تذکر میدین، خویه، اما!!!!برای بیان کلمه ای از زبانهای دیگه باید تلفظ درست بیان بشه.
اون اوت کوتور که شما میگین هرکسی که الفبای لاتین بلده می تونه بخونه اونوقت چه نیازی به نوشتن فارسی!!!!!!!

-- وحید ، Jun 7, 2008

و البته نظر من از هم نظر ها جدا ست. با اینکه معتقدم خانم احمدی نژاد بسیار درست نوشته ولی خوب ننوشته و به قول یکی از آخودان بدسلیقه گی کرده ولی خب ما اینچنیم و من به شخصه از خانم آزاده اسدی ممنونم که حتا جفنگیات مرا هم حتما منتشر می کند چه رسد به حرف بسیار ناب وزین سرکار خانم احمدی نژاد...ببخشید اشتباه لپی ولی احمد نبی است نبوی نژاد و احمدی نژاد هر دو از اسماء الله هستند و هاکذا. اما من اصلا بحث این نسیت بحث من این است که ما را چه به مد!!؟؟ ما ام الکتاب را داریم و حاجتی به کتاب نداریم، و الزاما ماباید همه ی کتابهای عالم را بدستان با برکت فرزندان امام زائل و نازل بسوزانیم تا خوش خوشانم شود. زیرا اگر آن کتابسوزیها کتابهای بد را سوزاندند خب فبهاالعظیم و به شأنهء و اگر کتابهای خوبی بودند خب بدرک اسفل السافلین چون ما ام الکتاب را داریم. و حالا من می خواهم بگویم که ما چادر ها ی سیاهی داریم که هم برای دوش مردانمان است و هم برای سر و روی و پیکر مردانمان پس چه غم که جامعه ی ما با لباس های سیاه دوداندود شده است. ما عمامه ی سیدانمان را و آخوندانمان را و زنان محجبه مان را و جامعه مان را و ما مساجدمان را و حسینیه هامان را داریم که روح و روان و جسم و پیکر ما را قیراندود می کند ما را چه نیازی به ایو سن لران همجنسگرا ست. بقول فرانسویها مرسی خانم آزاده اسدی و خصوصا مرسی برا چراغ خاموشتان که کلی ما را روشن کرد و هم این بار ممنون برای اظهار نظر های بسیار جالب.

-- سیاهمالی شده ، Jun 8, 2008

نمی دونم چراهمه مون عادت کردیم پای هر مطلبی نظر بذاریم اونم چه نظرایی!!! قربونت برم گزارش به این قشنگی رو راجع به ایوسن لوران و کیوان خسروانی و این همه اطلاعات جالب راجع به مدو لباس چرا با عقده گشاییهایی مثل " ما ام الکتاب داریم" و سیاهمالی شده" و... سیاه ولوث می کنی؟ همه مون عادت کردیم خارج از موضوع حرف بزنیم. ضمنا" چیزی که ما خیلی وقته ندیدیم یه دختر رنگ وروغن نمالیده و - اون جور که ایشون پرانده- با چادر سیاهه که خیلی هم خوبه وجای خوشحالی داره.

-- سارا ، Aug 2, 2008

لطفا اطلاعاتی درمورد متد کاری طراحان لباس برتر دنیا روی سایت بگزارید با تشکر

-- الهام ، Jun 3, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)