آقای دکتر محسن جهانگیری کتاب اخلاق اسپینوزا را به فارسی ترجمه کرده اند و بر روی فلسفه اسپینوزا نیز کار کرده اند. آقای اسماعیل سعادت نیز کتابی درباره اسپینوزا ترجمه و منتشر کرده اند، از مجموعه «استادان گذشته» آکسفورد. ایشان همچنین قصد داشتند همین کتاب الاهیات سیاسی را ترجمه کنند. اما جنانکه خود آقای نیکفر نیز معترف اند کتاب اسپینوزا در ایران کنونی قابل انتشار نیست. بنابراین، گمان می کنم بهتر بود آقای نیکفر با احتیاط بیشتری سخن می گفتند و آگاهی از کتاب یا اندیشه های اسپینوزا را با توچه به آنچه ترجمه شده است ارزیابی نمی کردند. فقدان کتاب به فارسی دلیل ناآشنایی مترجمان یا روشنفکران نیست.

بحث جالبی است . کاش آقای نیکفر با بسط و تفصیل بیش تری به آن می پرداخت.البته با روشنی و مستندات منجز و تاریخی از حیث اخلاق شناسی در حوزه فلسفه و دیانت.

بهتر بود قبل از مصاحبه تلاش می کردید تحقیقی درباره اسپینوزاشناسی در ایران انجام دهید. همانطور که در نوشته یکی از خوانندگان آمده کتاب اخلاق به طور کامل توسط آقای جهانگیری ترجمه شده و رساله دین و سیاست را هم ایشان سالهاست که ترجمه کرده ولی علی رغم اصرار اساتید فلسفه آن را منتشر نکرده اند. علاوه بر این ها اصول فلسفه دکارت هم از اسپینوزا به فارسی ترجمه شده است. در دوره کارشناسی ارشد دانشگاه تهران معمولا هرساله آقای جهانگیری فلسفه اسپینوزا را در طول یک ترم تدریس می کنند. اگرچه اسپینوزا آن طور که باید هنوز در جامعه ایرانی معرفی نشده ولی این واقعیت را نمی توان به معنای عدم آشنایی با اسپینوزا دانست

گویا آقای نیکفر هم کتاب اخلاق سپینوزا را نخوانده اند واز سر بی خبری وصرفا از روی نام آنرا کتاب اخلاق شمرده اند.خیلی های دیگر هم این اشتباه را کرده اند.این کتاب نامش اتیک است ولی در اصل متافیزیک است.

گویا آقای نیکفر هم کتاب اخلاق سپینوزا را نخوانده اند واز سر بی خبری وصرفا از روی نام آنرا کتاب اخلاق شمرده اند.خیلی های دیگر هم این اشتباه را کرده اند.این کتاب نامش اتیک است ولی در اصل متافیزیک است.

با همه احترامی که به اقای نیکفر قائل هستم اما با چسباندن عنوان" فیلسوف "-- با نامداری اش فعلا کاری ندارم--- به ایشان مخالفم. با غالبیت علوم فیزیکی و طبیعی در اواسط فرن گذشته عصر فیلسوفان نیزبه پایان رسیده است . البته این به معنی پایان بحث های فلسفی نیست و از ارزش فلسفه نمی کاهد. آخرین این فلاسفه هایدگر بود. حتی نیچه و سارتر را هم نمی توان فیلسوف خواند برای اینکه اینها شیوه نگرش بخصوص خودشان را نداشته اند. حد اکثر عنوانی که می توان به افرادی مانند اقای نیکفر و هزاران دیگر داد عنوان مدرس فلسفه است نه فیلسوف آنهم ار نوغ نامدارش. جسارت مرا به بخشید که از بت پرستی نوع سکولار و دینی اش بیزازم.
با احترامات

خواننده انتظار دارد که یا مصاحبه گر در مورد «رساله ‏ی الاهیات سیاسی» سوالی بکند و بپرسد چرا این کتاب تا این حد مهم است، و یا این که مصاحبه شونده (که تا این حد در مورد اهمیت این کتاب تاکید می کند) چند جمله ای در مورد محتوای کتاب بگوید. قصد شما از انتشار این چند خط با چنین عنوانی (ما اسپینوزاشناسِ فارسی‌زبان نداریم) چیست؟ این که بگویید ما کشوری عقب مانده هستیم که حتی ترجمه ای نیز از آثار مهم فلسفه ی غرب در قرن هفدهم نداریم؟ این را خودمان می دانیم.

در روز و روزگاری که خبرنگاری در هلند می تواند در عرض چند دقیقه با نویسنده ای در آلمان مصاحبه کند و نتیجه را در نشریه ای اینترنتی که هم خواننده ی مقیم ایران می خواند هم خواننده ی مقیم کانادا انتظار ما از شما بیش از این است که این صفحه را به تحقیر کسانی اختصاص دهید که تشنه ی دانستن اند.

آقای نیکفر، ممنون که به ما گفتید این کتاب مهم است. چند خطی هم در مورد این که این کتاب چه می گوید بگویید.
 

برخلاف نظر آقاي نيكفر، اسپينوزا در ايران خوانده شده است. و رساله اليهات سياسي اش ترجمه شده كه آقاي جهانگيري به دلايل شخصي آن را چاپ نمي كند. كسي راهم مي شناسم كه بخش هايي از اين رساله مهم را ترجمه كرده است . مي خواهد چاپ كند اما نمي گذارند. برخي كه خارج مي روند مثل خود غربي ها فكر مي كنند در اينجا همه در حال توحش زندگي مي كنند. خير در اينجا خوانده مي شود، بحث مي شود اما امكان بروز بيروني وجود ندارد.

بی آنکه بخواهم در مورد مصاحبه اظهارنظر کنم، به این مسئله اشاره می کنم که نه فقط سارتر و نیچه فیلسوف محسوب می شوند، بلکه دانش آموخته گان فلسفه، حداقل از مقطع دکترا به بالا، نیز فیلسوف هستند. در غرب این نام گذاری مرسوم است و ایران مرکز دنیا نیست که معیار تعیین اسامی و مفاهیم باشد. همانطور که ما به دانش آموخته ی روانشناسی روانشناس، به دانش آموخته ی تاریخ مورخ و به دانش آموخته ی رشته های فنی مهندس می گوییم، شخصی هم که موضوع تخصص اش فلسفه باشد فیلسوف خوانده می شود.
.
شما (دوستان کامنت گذار) نمی توانید مفهوم مستتر در نام یک کتاب را به جای نام آن کتاب به خواننده تحویل بدهید. نام کتاب اسپینوزا "ایتک" است، هرچند همه می دانیم او در این کتاب به متافیزیک پرداخته است؛ هدف اسپینوزا اما در عنوان کتاب مستتر است و آن رسیدن به فلسفه ی اخلاق از طریق متافیزیک است و درست به همین دلیل نام کتاب "فلسفه ی اخلاق" است. در این که ما مترجمان زحمت کشی در ایران داریم شکی نیست، اما متأسفانه برخی مترجمان ما دقت کافی در ترجمه ی متون فلسفی ندارند.

اخیرا ترجمۀ بسیار دقیق و شیوایی از نوشته مشهور اسپینوزا دربارۀ رواداری یا مداراگری، توسط سیروس آرین پور ، به همت بنیاد برومند منتشر شد که میتوانید انرا در آدرس زیر مطالعه کنید:
http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=6887

دوستان متوجه نیستید؟ هدف برجسته کردن نقصها و عیبهاست، حتی اگر به این شکل و بدون تحقیق باشد. هدف این است که ما احساس کنیم یک کشور و فرهنگ عقب مانده داریم. اینکه درست مانند حکومتمان ما خود نمیخواهیم بیاموزیم یا این آثار را ترجمه کنیم.

با اجازه از القاب صرف نظر می کنم:
یک سوال از رادیو زمانه:
در مقدمه گفته شده : « در این مجال کوتاه الف- به بررسی کتاب اخلاق‌شناسیِ اسپینوزا و ب- جای‌گاهِ اخلاق‌شناسی در فلسفه‌ی اسپینوزا پرداخته شده است »
الف- در این مقاله نیکفر آیا کتاب « اخلاق شناسی » اسپینوزا را بررسی کرده یا به موضوع عدم شناخت از اسپینوزا در ایران پرداخته؟
ب- جایگاه اخلاق شناسی در فلسفه اسپینوزا به نظر می رسد لازم است تا در ارتباط با سایر عناصر فلسفه اسپینوزا بررسی شود. ولی در این بحث بر خلاف تیتر و مقدمه اشاره به این موضوع نشده است.

در خصوص نقدها ی « سعید » ،« عابد » ، « بدون نام » ، « محمد »:
نیکفر در این مصاحبه چهار پیش فرض را بدیهی گرفته:
1- کتاب «الاهیات سیاسی » اسپسنوزا حاوی مطالب مهم بوده و کتاب پایه ای برای شناخت اسپینوزا است
2- کتاب مذکور به فارسی ترجمه نشده است
3- اسپینوزا حتی بدون ترجمه آن کتاب حرفهای مهمی در زمینه سکولاریزم دارد.
4- در مباحث جاری سکولاریزم در ایران نامی از اسپینوزا شنیده نمی شود.
عزیزان: دقت کنید که نیکفر می گوید: «من حس می‏کنم »، «من در ایران کسی را نمی‏شناسم »، و برای این احساس و گفتارش دلایل بالا را می آورد. در متن هیچکدام از کامنت ها ی بالا کسی یکی از چهار پیش فرض نیکفر را نفی نکرده و یا به شکل استدلال او ایراد نگرفته است. همه گفته اند که کتاب اخلاق ترجمه شده، و ترجمه کتاب الهیات سیاسی انجام شده ولی چاپ نمی شود. آیا صرف ترجمه- غیر از مترجم -کس دیگری را از اندیشه های نویسنده آگاه می کند؟

انتظار « پیام » برای مبسوط مطرح کردن به حق است . آذر فرهمند هم که جوهر این بحث را مطرح ساخته است.
در خصوص توزیع رساله الهیات سیاسی چه می توان کرد. اینست آن نکته اصلی مغفول!!!

ای کاش بیشتر افرادی امثال استاد نیکفر داشتیم...

متوجه شدم که گفت‌وگویی با من درباره اسپینوزا در سایت رادیو زمانه منتشر شده و خوانندگانی درباره آن کامنت نوشته‌اند. مایلم درباره این مصاحبه این توضیحات را بدهم.
من معمولا درباره مسائل نظری مصاحبه نمی‌کنم و حتا به ندرت پیش آمده است که در جایی سخنرانی کنم. در یک مصاحبه تلفنی پنج دقیقه‌ای واقعا نمی‌توان حرفی جدی زد، مثلا درباره اسپینوزا. به هر حال من هنر این کار را ندارم. این بار با اصرار مواجه شدم و غفلت کردم و انجام مصاحبه را پذیرفتم و نیز غفلت کردم که بخواهم پیش از انتشار متن مصاحبه آن را برای تصحیح در اختیار من بگذارند. شدت علاقه‌ام به اسپینوزا باعث شد که وسوسه شوم.
مصاحبه‌کننده متأسفانه آشنایی با اسپینوزا نداشت یا اگر داشت، مسائلی برای او عمده بود که برای من مطرح نبوده‌اند. پرسش اول ایشان این بود که "فرق آقای اسپینوزا و دکتر علی شریعتی چیست"، اما من گفتم که قرار بود در باره اسپینوزا صحبت کنیم نه کسی دیگر. خوشبختانه این پرسش حذف شد. من واقعا مایل بودم درباره رساله‌ی الاهیاتی-سیاسی دو سه جمله حرف بزنم، اما فرصت نشد. درباره کتاب اخلاقیات هم حرفی در این جهت نزده‌ام که متافیزیک است یا اخلاق، فقط به پرسشی درباره دو لغت پاسخ گفته‌ام که موقع انجام مصاحبه هم تعجب کردم این چه ربطی به موضوع دارد، اما ادب اقتضا می‌کرد که به آن پاسخ دهم.
به هر حال درس عبرتی شد. از کامنت‌ها مطلع شدم که رساله الاهیاتی-سیاسی به فارسی برگردانده شده. از این بابت شادمانم و از بابت این اطلاع سپاسگزار.
با درود
محمدرضا نیکفر

در بالاترین به مطلبی جالب در مورد آقای نیکفر برخورد کردم.بسیار زیبا بود.
http://balatarin.com/permlink/2009/11/17/1842904

آقای نیکفر٬ من با اجازه در صدد تکمیل صفحه‌ی مربوط به شما در ویکی‌پدیا و ویکی سبز هستم. آیا امکان دستیابی به اطلاعات بیشتر در مورد کارها و تحصیلات شما یا تماس با ایمیل شخصی شما وجود دارد؟

آقای نیکفر٬ ما با اجازه در صدد تکمیل صفحه‌ی مربوط به شما در ویکی‌پدیا و ویکی سبز هستیم. آیا امکان دستیابی به اطلاعات بیشتر در مورد کارها و تحصیلات شما یا تماس با ایمیل شخصی شما وجود دارد؟