بزرگداشت صد سالگی ديمتری شوستاکوويچ

ديمتری شوستاکوويچ را از نوابغ بزرگ موسيقی قرن بيستم دانسته‌اند. کسی که بخش مهمی از نبوغ و خلاقيت موسيقايی او در کشور شوراها و تحت نظارت نگهبانان هنر ايدئولوژيک به هدر رفت. شوستاکوويچ در سال ۱۹۰۶ به دينا آمد و در سال ۱۹۷۵ درگذشت اما به مناسبت صدمين سال تولد او و بزرگداشت اين موسيقيدان برجسته برنامه‌های متنوعی در لندن تدارک ديده شده ازجمله انتشار چندين کتاب در باره زندگی و آثار او، نمايش چند فيلم مستند در باره او، چند کنفرانس و نشست دانشگاهی، و دو کنسرت موسيقی مجلسی.
يکی از کنسرت‌ها مربوط به اجرای سوئيت ميکل آنژ است که در آن الکسی موچالوف خواننده روسی با صدای باريتن می‌خواند و ديمتری الکسيف او را همراهی می‌کند. روز يکشنبه همين هفته نيز مارينا پاپولاوسکايا ترانه‌های جنگ از ساخته‌های شوستاکوويچ در ۱۹۴۱ را اجرا خواهد کرد.

همينطور موومان اول کوارتت نهم، موسيقی ناتمام شوستاکوويچ برای نخستين بار در لندن اجرا خواهد شد.

کاری که شوستاکوويچ از آن راضی نبود و آن را در اجاق آتش انداخت. موسيقی‌ای که معروف به رقص مرگ است.

شوستاکوويچ آهنگساز پرکاری بود و در بسياری از زمينه‌ها از جمله موسيقی فيلم فعال بود. نخستين سمفونی‌اش را در ۱۹ سالگی ساخت که در سطح بين المللی اجرا شد. اپرای ليدی مکبث او در رژيم استالينی و از سوی روزنامه پراودا به عنوان هرج و مرج شناخته شد. در ۱۹۴۸ به خاطر گرايش‌های فرماليستی و ضد دمکراتيک تحت فشار قرار گرفت. يکی از مشهورترين سمفونی‌های او سمفونی شماره هفت است که مربوط به محاصره شهر لنينگراد در زمان جنگ جهانی دوم است و مقاومت مردم شهر را در برابر يورش نيروهای هيتلر بيان می‌کند.

شوستاکوويچ برای بسياری از فيلمسازان بزرگ روسيه از جمله گريگوری کوزينتسف، سرگئی گراسيموف و الکساندر داوژنکو موسيقی فيلم ساخت. برای نزديک به ۳۶ فيلم موسيقی نوشت که از ميان آنها، بابل جديد ساخته کوزينتسف(۱۹۲۹)، کوه های طلايی ساخته سرگئی يوتکفيف(۱۹۳۱)، همشهری بزرگ ساخته فردريخ المر(۱۹۳۸)، گارد جوان ساخته سرگئی گراسيموف(۱۹۴۷)، هاملت(۱۹۶۴) و شاه لير(۱۹۷۰) هر دو ساخته گريکوری کوزينتسف شهرت بيشتری دارند. موسيقی فيلم مستند آواز رودخانه های بزرگ ساخته يوريس ايونس فيلمسازبزرگ فرانسوی نيز از ساخته‌های شوستاکوويچ است.



پرويز جاهد