«می‌خواهم کاری کنم که به ایرانی‌ها نگویند تروریست»

نیک‌آهنگ کوثر

ژیان قمشی یکی از شخصیت‌های رادیو ـ تلویزیونی کانادا است و عملاً شناخته شده‌ترین ایرانی‌الاصل رسانه‌های کانادا محسوب می‌شود. ژیان، مجری برنامه کیو (‌Q‌) رادیوی سی‌بی‌اس (‌CBC‌) کانادا است.

اما ژیان تنها در چند بخش کوتاه از این مصاحبه کانال عوض کرد. بحث ما با ماجرای گفت و گویش با بیلی باب تورنتون آغاز شد.

مصاحبه شما ساعت چند بود؟

ساعت نه صبح بود. آن حالتی که می‌گفت ساعت شش نبود. شوی من ۱۰ صبح پخش می‌شود. فکر می‌کنم بهترین ترتیب در این موقعیت این است که فقط باید گوش بکنیم.

بگذاریم که حرفش را بزند بعد از آن آن‌هایی که دارند گوش می‌کنند و آن‌هایی که دارند نگاه می‌کنند تصمیم می‌گیرند چیزهایی که این دارد می‌گوید واقعیت دارد یا نه. من هم تصمیم گرفتم که بگذارم حرف بزند‌.

ژیان قمشی / عکس: نیک‌آهنگ کوثر

سوالی که برای خیلی‌ها وجود دارد این است که چرا تا الان در ایران جیان قمیشی یا ژیان قمشی را نشناخته‌اند، خیلی‌ها ویدیوی تو را در یوتوب دیده‌اند و دارند می‌گویند این بابا هم یکی از ما است! هیچ‌وقت این فکر را داشته‌ای که چقدر مخاطبانت به ایرانی بودنت توجه دارند یا نه؟

دو سال قبل از این‌که در ایران انقلاب شود به کانادا آمده‌ایم. در آن زمان خیلی خیلی کم ایرانی اینجا بود. تمام دوستان من که مدرسه می‌رفتم یا فامیل‌های ما ایرانی نبودند، دیگر کسی اینجا ایرانی نبود. همین است که فکر می‌کنم آن ارتباط ایرانی من را نمی‌دانستند.

حالا که ایرانی‌ها آمده‌اند به کانادا، من هم خیلی خوشحال شدم که در تورنتو و ونکوور ارتباط داریم، من را کمی بیشتر می‌شناسند و من هم خیلی خوشحالم که ایرانیان دوست من هستند.

دوست دارم آن‌ها هویت من را بشناسند که ایرانی هستم‌. می‌دانید که هنوز عده‌ای در آمریکای شمالی هستند که می‌گویند ایرانی‌ها تروریست هستند و می‌خواهم هر کاری بکنم که آن عبارت را تغییر بدهم.

فکر نمی‌کردم فقط کانادایی‌ هستم. اگرچه کانادا را خیلی دوست دارم ولی فکر می‌کنم کانادایی هم هستم. می‌دانم اگر مشهد، تبریز یا آبادان بروم، خیلی کانادایی هستم. یعنی ایرانی اصیل که در ایران بزرگ شده است نیستم.

فکر می‌کنم در این سال‌ها بچه‌های زیادی مثل من هستند که نسل اولی هستند که از ایران یا هر جایی آمده‌اند و هویت دوگانه دارند و اگر می‌توانم برای آن‌ها یک مثال باشم، خوشحال می‌شوم‌.

به عنوان یک ایرانی که تازه به کانادا آمده‌ام، چهار پنج سال است، می‌بینم باید ارتباط بیشتری را با جامعه میزبان برقرار کنیم. شاید پل‌هایی باید ایجاد شود ارتباط دوگانه‌ای که بتوانم راحت‌تر صحبت بکنم.

لوگوی برنامه کیو

تو به عنوان کسی که از سی سال پیش یا بیشتر در اینجا بوده‌ای، فکر می‌کنی چه کار می‌توانستیم بکنیم یا چکار باید بکنیم که با جامعه میزبان ارتباط بهتری برقرار کنیم؟

یکی از چالش‌های جامعه ایرانی ساکن کانادا این است که نباید خودشان را در کانادا کاملاً ایزوله و محدود بکنند. ایرانی‌ها فقط با یکدیگر معامله می‌کنند. اگر از این محدوده و پیله‌ای که تنیده‌ایم بیرون بزنیم و با بقیه جوامع ارتباط برقرار کنیم، می‌توانیم تأثیرات بیشتر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بگذاریم.

ما ایرانی‌های زیادی داریم اما نمی‌توانند به خوبی توانایی خودشان را در این جامعه نشان دهند. انگار از نظر فیزیکی اینجا هستند اما روحشان در ایران افسانه‌ای جا مانده است. پس بهتر است که در جامعه کانادایی بیشتر وارد بشویم.

گروه‌های اجتماعی دیگر خیلی بیشتر از ما موفق بوده‌اند، مثل جامعه یهودیان و ایتالیایی‌های کانادا که خیلی رشد کرده‌اند و ما باید از آن‌ها یاد بگیریم.

خیلی ممنون ژیان. هیچ پیامی برای جوانان ایرانی داری؟‌

برای والدین ایرانی توصیه دارم. ما دکتر و مهندس فراوان داریم. اما بگذارید فرزندانتان سراغ چیزی بروند که به آن علاقه دارند و مستعد آن هستند.

اگر پدر و مادر من می‌خواستند روی من فشار بیخودی بیاورند، امروز کاری را که می‌کنم نمی‌توانستم انجام بدهم. البته شاید من یک کمی آن‌ها را ناامید هم کرده باشم!

راستی با سیاوش قمیشی نسبتی داری؟

پدر من، پسرعموی سیاوش قمیشی است. البته فامیل ما قمشی (قمه‌شی) است نه قمیشی.