نمی‌دانم چی شد که سرمربی نشدم

فرنگیس محبی

در مجله‌ی ورزشی این هفته نگاهی داریم به عملکرد باشگاههای ایرانی در مسابقات فوتبال قهرمانی باشگاههای آسیا. و گفت‌وگویی هم داریم با افشین قطبی، سرمربی تیم پرسپولیس.

در همین حال گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی دلایل انتصاب علی دایی به سرمربیگری تیم ملی همچنان ادامه دارد. تا قبل از اینکه علی کفاشیان، رییس فدراسیون فوتبال نام دایی را اعلام کند، انتصاب افشین قطبی سرمربی تیم «پرسپولیس» به این مقام، قطعی به نظر می‌رسید. قطبی ۴۴ سال دارد و پس از ۳۰ سال دوری از ایران از اول فصل جاری هدایت «پرسپولیس» را برعهده گرفته است. او از ۱۳سالگی در آمریکا زندگی می‌کرده و در طول بیش از ۲۰ سال مربیگری سابقه‌ی کار با مربیان بزرگ جهان را دارد. در گفت‌وگویی با افشین قطبی از او پرسیدم، فکر می‌کند چرا سرمربی تیم ملی فوتبال ایران نشد؟

قبل از اعلا‌م‌شدن مربی تیم ملی، روز قبلش من جلسه داشتم با فدراسیون فوتبال ایران و ما را بردند به سازمان تربیت بدنی. با آقای هاشمی (معاون سازمان تربیت بدنی) ‌هم ما صحبت کردیم. بنا بود که بنشینیم و راجع به چیزهای مختلف قرارداد صحبت بکنیم. بعد من باید با پرسپولیس می‌رفتم به شیراز و پرواز کردم با تیم. آنشب به من تلفن شد از سوی آقای تاج (‌عضو هیات رییسه فدراسیون فوتبال) و آقای تاج به من گفت که انتخاب تمام شد و شما مربی تیم ملی هستید. و روز بازی در شیراز، قبل از بازی، به آقای کاشانی، پرزیدنت پرسپولیس تلفن شده بود و گفته بودند که افشین قطبی سرمربی تیم ملی هست و شما اجازه بدهید که از تیم پرسپولیس بیاید که مربی تیم ملی بشود. و بعد از بازی همه چیز عوض شد و اعلام شد که آقای علی دایی، سرمربی تیم ملی است و از سوی فدراسیون هیچ کس با من تماس نگرفت و این فقط تنها چیزی است که من می‌دانم شده. چی شد که بین ساعت ۲ تا ۴، این را هنوز من نمی‌دانم و شاید یک روز ما بفهمیم یا کسی به ما توضیح خواهد داد.

آقای قطبی، شما در این رابطه با آقای کفاشیان یا مسوولان فدراسیون تماس نگرفتید که بپرسید چطور شد زمانی که به شما اطلاع داده بودند که شما سرمربی‌ هستید، بعد این مساله در عرض دو ساعت منتفی شد؟
من این کار را نکردم، به خاطر اینکه طبعاً این گذشته است و تمام شده. به نظرم این بحثی‌ست که باید پشت سر بگذاریم و الان سعی کنیم به آقای علی دایی و تیم ملی حمایت بدهیم که اینها بتوانند در جام جهانی ۲۰۱۰ موفق بشوند. من واقعاً آرزوی موفقیت ایشان را می‌کنم، آرزوی موفقیت تیم ملی را می‌کنم. تیم ملی ایران دیگر گذشته‌ی من است و الان من تمام تمرکزم را گذاشته‌ام برای قهرمانی پرسپولیس توی ایران.

شما در مصاحبه‌هایی که کردید، گفته‌اید که فوتبال ایران روی روابط می‌چرخد تا قابلیت‌ها. فکر می‌کنید چه نوع روابطی باعث شد که علی دایی، سرمربی تیم ملی ایران بشود؟
من می‌خواهم اینجا نکته‌ای را بگویم و مسوولیت من است که این نکته را بگویم. من بعد از سی‌سال برگشتم ایران، به خاطر اینکه واقعا کشورم را دوست دارم. این خواست خودم هست و برگشتن (به ایران) یک افتخار بزرگ بوده. می‌خواستم بگویم چیزی که یاد گرفتم در این هشت‌ ماهی که ایران بودم، اینکه روابط بیشتر و مهم‌تر از تجربه، آموزش و کیفیت یک انسان است. و به نظر من این برای جوانان کشور ما خوب نیست. اگر جوانان ما بدانند که با درس خواندن، با تلاش و واقعاً با کارکردن می‌توانند به آرزوهایشان برسند، به نظر من بیشتر تلاش خواهند کرد. و اگر بدانند با روابط بیشتر می‌توانند جایگاهی داشته باشند و کاری بکنند، ممکن است آن انگیزه‌ای که داشتند برای تلاش، برای درس خواندن، برای یادگرفتن؛ واقعاً آن را از دست بدهند. پس منظورم این بود. من منظورم... اصلاً نمی‌خواستم یک چیز منفی راجع به فدارسیون بگویم یا آقای علی دایی. من فقط می‌خواستم از تجربه‌ی خودم چیزی بگویم. و این واقعاً مسوولیت من است که این نکته‌ها را بگویم که انشالله مردم گوش بدهند و سعی و تلاش بکنند که بیشتر کسانی را که تلاش می‌کنند، کسانی که کیفیت‌اش را دارند، کسانی که واقعاً تجربه‌اش را دارند و گزینه‌اش را دارند، بتوانند در آن جایگاهها سربلند باشند.

فکر می‌کنید چه خصوصیت ویژه‌ای در شما، شما را گزینه‌ی بهتری می‌کرد برای سرمربیگری تیم ملی؟
من فکر می‌کنم مردم ایران و فدراسیون ایران این فکر را داشت، بخاطر اینکه، شما خودتان هم می‌دانید، فدراسیون یک کمیته درست کرده بود و این کمیته از گزینه‌های که در آن بود من را انتخاب کرده بود. مردم ایران هم در برنامه‌ی "نود" ۹۰۰هزار نفر رای داده بودند و‌ ۷۲درصدشان فکر کردند که من بهترین گزینه بودم. ولی واقعاً فکر می‌کنم تجربه‌ای که داشتم در سطح فوتبال جهانی، تجربه‌ای که داشتم با مربی‌های بزرگ، من ۲۲ سال مربی بودم و فکر کنم این گزینه‌ی خوبی بود برای تیم ملی ایران. ولی اگر کسانی که بزرگتر از ما هستند و این تصمیم‌ها را می‌گیرند، فکر کرده‌اند که آقای علی دایی بهتر بوده، انشالله درست می‌گفتند و انشاالله آقای علی دایی موفق خواهد بود.

از این مساله که بگذریم، تا حالا تجربه‌تان در این مدت زندگی در ایران چطور بوده، کار در ایران و در سرمربیگری «پرسپولیس»؟ آیا سخت است که در ایران از مسایل حاشیه‌ای به دور باشید؟ مسایل حاشیه‌ای در کارتان چه تاثیری می‌گذارد‌؟
من خیلی تجربه‌های خوبی داشتم و خیلی از مربی‌های بزرگ‌ جهانی مثل آقای «هیدینک»، آقای «‌ادووکات»‌، مربی‌ای مثل «كو آدریانز» و مربی‌های دیگر، من خیلی از اینها را دیده‌ام و یاد گرفته‌ام که چطوری این حاشیه ها را مدیریت کنم. من فکر کردم که این ۲۴ هفته ما سعی کردیم که مسایل حاشیه‌ای را کمتر بکنیم و تیم‌ توانسته اول جدول بماند. واقعاً این محشر است که بعد از ۶ امتیاز کم کردن تیم خیلی مشکلی مثل پرسپولیس هنوز توانسته اول جدول بماند. فکر کنم توی این ۲۴ بازی با ۳ بازی باختن خیلی کار خوبی کردیم و انشالله در بازی‌های دیگر بتوانیم امتیازهایی که احتیاج داریم جمع کنیم که این تیم قهرمان بشود.

ولی بخاطر اینکه ما خیلی روزنامه داریم توی کشورمان، روزنامه‌ی ورزش و خیلی صفحه‌های مختلف داریم و خیلی سخت است به نظر من توی این فضا تمام تمرکز را گذاشت توی کارهای فنی و کارهایی که مهم است برای تیم. خیلی از انرژی‌هایی فوتبال ما به این حاشیه‌ها هست، بازیکنان هست، مربی‌ها هست، و روزنامه‌نگاران هم واقعاً از این سود می‌برند و به نظر من خیلی پتانسیل زیاد است توی فوتبال ایران، خیلی بازیکن‌های خوبی داریم. عشق فوتبال در قلب همه‌ی مردم هست و واقعاً یک کشوری هستیم که فوتبالمان می‌تواند از بزرگترین تیم‌های فوتبال آسیا باشد و یکی از بهترین تیم‌های دنیا هم باشد. فقط بیشتر باید نظم بیابیم و این موضو‌ع‌هایی که واقعاً وقت همه را می‌گیرد و شلوغ می‌کند زندگی مردم را، بازیکن‌ها، مربی‌ها؛ اگر کمی خلوتش کنیم، فکر کنم می‌توانیم فوتبال بهتری عرضه کنیم به کشورمان.

چه نکاتی در حرفه‌ی شما در ایران و کارتان بیشتر شما را اذیت می‌کند و سد کار شما و پیشرفت کارتان در ایران می‌شود؟
من فکر کنم خیلی پیچیده است، یعنی واقعاً ما می‌توانیم ساعت‌ها راجع به این موضوع صحبت کنیم و شاید هم بتوانیم کتابی راجع به آن بنویسیم. ولی (برمی‌گردد) به فرهنگ‌مان و فرهنگ‌مان که در این سی‌ساله عوض شده است، خود بازیکن‌ها و تفکر مردم عوض شده و من فکر می‌کنم باید برگردیم به آن کیفیت‌های خوب کشورمان و کیفیت خوب فرهنگ‌مان.

چیزی که من می‌خواهم بگویم، واقعاً مردم ما خیلی فهمیده و باهوش هستند و همه چیز را می‌دانند. یعنی قبل از اینکه بعضی وقتها موضوعی به بیرون برود ، مردم راجع ‌به آن می‌دانند. می‌دانند که این بازیکن مثلاً رفتارش چه هست، این مربی تفکرش چه هست، چرا این تیم حاشیه دارد، چرا ندارد. یعنی همه اخبارهای فوتبال بیرون تیم‌ها‌ست، بیرون رختکنها‌ست و این کمی کار را سخت‌تر می‌کند. بخاطر اینکه روابطی که می‌توانی داشته باشی با کادر فنی، با بازیکن‌ها، با مدیرعامل (باشگاه) سخت‌تر می‌شود بخاطر اینکه بعد از اینکه تمام می‌کنی آن لغت‌هایی که می‌خواهی بگویی، روی روزنامه‌ها هست، توی رادیو هست و بیرون از تیم هست. روابط را مشکل‌تر می‌کند. آن روابط خانوادگی و نزدیکی که باید باشد بین یک مربی و بازیکن و یک تیم کمی سخت‌تر می‌شود.

آخرین سوالی که ازت ان دارم این است که از این تصمیم‌تان که به ایران آمدید راضی هستید؟
بله، صددرصد. واقعاً وقتی جوان هستیم (می‌خواهیم برویم) از آنجایی که بدنیا آمدیم، از خانواد‌ه‌مان، بخاطر اینکه می‌خواهیم یک کمی آزاد باشیم، خودمان باشیم. بعد وقتی پیرتر می‌شویم، می‌خواهیم برگردیم به اون بچگی، این ریشه، یعنی می‌خواهی خودت را پیدا بکنی. برگشتن به ایران یکی از بهترین تجربه‌ی زندگی‌ام بود، واقعاً آن احساس برگشت به قلبم و آن انرژی‌ای که از مردم برگشت به من واقعاً خیلی به من کمک کرده است. توانسته‌ام کسانی را ببینم که سی سال ندیده بودم. خانواده‌ام، دوستانی که ندیدم. و برگشتم به آن فرهنگی که ازش دور بودم و خیلی خوشحال شدم.

Farangis Mohebbi
Interview, Afshin Ghotbi (Coach,Perspolis)