Holland Loves Muslims

شاید شما هم با یک اطلاعات عمومی اینترنتی روبرو شده باشید که عنوانش هست Holland Loves Muslims، هلند مسلمانان را دوست دارد. این اطلاعات‌نامه یک وب‌سایت به همین اسم دارد که صدها نفر پتیشن آن وب‌سایت را امضا کردند و تی‌شرت‌هایی هم با همین جمله طراحی شده و این روزها می‌توانید در هلند، تن خیلی‌ها این نوع تی‌شرت‌ها را ببینید. ماجرای این اعتراض از یک ماه‌ و نیم پیش شروع شد. سه ایرانی و یک آمریکایی تصمیم گرفتند در مقابل فیلمی که خیرت ویلدرس، نماینده پارلمان هلند در حزب آزادی، در مورد مسلمانان ساخت که گفته می‌شد ضد اسلامی است؛ واکنش نشان دهند.
این افراد تصمیم گرفتند نوعی آگاهی‌رسانی را به مردم هلند شروع کنند. در همین مسیر بود که آرام آرام این شعار شکل متفاوتی به خود گرفت: "مسلمانان هلند را دوست دارند."

کامران اشتری، شروین نکویی، فرهاد گلیادی و توری اگرمن کسانی هستند که این پتیشن را برای آدمهای مختلف فرستادند و تا امروز صدها نفر آن را امضا کردند. درباره شروع این پروژه و دلیل آن با کسانی که آن را شکل دادن صحبت کردم. کامران اشتری، طراح و گرافیست مقیم آمستردام، از دلایل شکل‌گیری این پروژه می‌گوید:

شهروندان دیگر هلندی می‌خواهند بگویند که مسلمانان هلند هم جزو جامعه هلند حساب می‌شوند و مانند دیگران مالیات پرداخت می‌کنند، مقامات حفاظتی دارند و طبیعتاً یک سری حقوق اجتماعی دارند و این حملاتی که از طریق گروههای دست راستی در داخل هلند می‌شود، ناجوانمردانه است.

در واقع شما این پروژه را در جواب به فیلم ویلدرس شروع کردید؟
فقط در جواب به این فیلم نیست. در هلند افراد زیادی هستند که بخصوص از ۷-۸ ماه پیش به حقوق مسلمانان داخل هلند حمله می‌کنند. این فعالیت ما در واقع می‌خواهد به اکثریت جامعه هلند بگوید که مسلمانان نقش خیلی مهمی در جامعه هلند دارند و این برخورد کردن از جامعه‌ای که دموکراتیک است و داخل آن دموکراسی وجود دارد، غیر‌قابل قبول هست.

بنر سایت Holland Loves Muslims

هدف بعدی‌تان برای این کار چه بود؟
هدف بعدی‌مان این است که به مسلمانان غیر‌هلندی بگوییم که تنها آقای ویلدرس، در هلند صاحب قدرت نیست. داخل هلند به خاطر اینکه دموکراسی هست خیلی‌ها می‌توانند نظرات خود را به فرمهای مختلف ارائه دهند. متاسفانه آقای ویلدرس به خصوصیات مذهبی یک گروه خیلی بزرگی حمله می‌کند که امروز مسلمانان هستند و فردا هم شاید غیرمسلمانان باشند. این خطر برای همه‌ی جامعه‌ی هلند هست و هدف ما هم این است که به مسلمانان بخصوص داخل خاورمیانه بگوییم که داخل هلند نیروهای زیادی هستند که علیه ویلدرس فعالیت می‌کنند که جامعه‌ای بوجود بیاورند که همه بتوانند در آزادی موجود در آن نقش داشته باشند. هدف ما این است که در آخر ماه دیگر، برنامه‌ای داشته باشیم و این امضاهایی را که جمع شده به دولت هلند، به شهردار آمستردام، ارائه دهیم و نشان دهیم خیلی افراد هستند که با مسلمانان به راحتی می‌توانند زندگی کنند و این حرکات در داخل هلند، غیرقابل قبول هست.

فکر می‌کنید نشان دادن این پتیشن به شهردار آمستردام یا دولت هلند، چه تاثیری داشته باشد ؟
تاثیر آن این است که داخل هلند خیلی افراد هستند که فکر می‌کنند مسلمانان همانند غیرمسلمانان اینجا حقوق مساوی دارند و این باعث می‌شود به خیلی‌ها نشان داده شود که به هر صورت داخل هلند هم ساکت نمی‌نشیند و مردم هلند مخالف این جهت‌گیری‌های یکطرفه مسلمانان هستند. دولت هلند و پارلمان هلند بدانند که هر حرکت ضدمسلمانی را جامعه هلند نمی‌پذیرد. بحث خیلی شدیدی بوجود آمده است. ما شاید در هفته اول ۵۰ هزار بازدیدکننده داشتیم به سایتمان و خیلی‌ها امضا کردند و این نشانگر این است که موضوع داغی است و مساله‌ای است که باید به آن توجه کرد.

بیشتر مسلمانان کدام کشور طرفدار این پتیشن بودند؟
خیلی جالب این است که اکثر کسانی که امضا کردند غیرمسلمانند و اکثرا هلندی‌ها هستند و خیلی‌ها هم در شهرهای بزرگ هلند زندگی نمی کنند. البته ما تعداد خیلی‌ زیادی هم Hate mail گرفتیم. نامه‌هایی که بر علیه مسلمانان صحبت کردند بصورت خیلی زشت و شدیدی. انتظارش را داشتیم اما نه به این اندازه.

با این اسمی که برای پروژه گذاشتید، می‌خواستید توجه سریعی را در مدت کمی به دست آورید؟
برای اینکه نشان بدهیم که می‌توانید عاشق مسلمانان هم باشید. به خاطر اینکه داخل هلند الان احساسی وجود دارد که مسلمانان برای جامعه هلند خطری هستند.

فکر می‌کنید این احساس از چه زمانی بوجود آمد؟ بعد از فیلمی که ون گوگ در مورد مسلمانان ساخت؟
فکر می کنم از بعد از ۱۱سپتامبر این احساسات کمی رشد کرد ولی بعد از ترور فان خوخ، این مساله خیلی حادتر شده است. از طرف دیگر داخل هلند الان خیلی از حزبهای سیاسی‌شان معتقدند که آقای ویلدرس نماینده پارلمان، به خاطر اینکه طرحهای دیگری برای حل مشکلات جامعه هلند ندارد و به خاطر اینکه می‌خواهد برای انتخابات جدید طرفدار پیدا کند‌، با این مساله پیش آمده است. من هم شخصاً فکر می کنم این شخص برای مشکلاتی که در جامعه هلند هست و نمی‌توان انکار کرد؛ هیچ راه‌ حل مشخصی نشان نداده است. جز یک سری شعارهای سطح پایین که می‌تواند با احساس یک سری افرادی که اطلاعات کامل درباره‌ی مسلمانان نداشته باشد، بازی کند.

یک جور شیطنت در این پروژه به چشم می‌خورد!
شیطنت هم شاید به خاطر تیتر کمپین باشد، تیتر این فعالیت ما باشد. Holland Loves Muslims یک چیز بحث‌برانگیزی هست. هدف ما این نیست که بگوییم شما مسلمانان را دوست داشته باشید یا مسلمانان شما را دوست داشته باشند. هدف ما این بود که بگوییم هر دو طرف باید به حقوق اجتماعی و فردی طرفین احترام بگذارند.

فکر می‌کنید که این شیطنت، باعث شده پروژه زودتر جلو برود؟
فکر می‌کنم این باعث شده که بحثهای جدید‌تری بوجود بیاید. در واقع در یک مبارزه اجتماعی، عاشق شدن طرف دیگر یکی از هدفهای نهایی است. ما این مساله را اول مطرح کردیم. یعنی بحث این است که ما بتوانیم با یکدیگر در جامعه آزاد زندگی کنیم. من شخصاً فکر می‌کنم که برای خیلی از هلندی‌ها این مساله انتخاب تیتر، باعث شده که امضا نکنند به خاطر اینکه فکر می‌کنند باید واقعاً به این نتیجه رسیده باشند مسلمانان را هم دوست داشته باشند. ولی هدف ما این نیست. هدف ما این است که این بحث را مطرح کنیم و بگوییم که در داخل هلند خیلی‌ها در جامعه هلند هستند که برخلاف این نظرات راستی است. اینکه از نظر فرهنگی داخل جامعه هلند خودشان را تطابق نمی‌دهند و از نظر اجتماعی مانند دیگر افراد هلندی شرکت فعال ندارند ولی تمام اینها را براحتی می‌توان گفت که دروغ است. به خاطر اینکه یک سری از کارهای اساسی جامعه هلند را مسلمانان انجام می‌دهند ولی متاسفانه به خاطر اینکه زیاد روی مساله‌ی مطرح کردن نظرات، قوی نیستند، راست‌گراها در هلند به راحتی می‌توانند جامعه هلند را تحت تاثیر قرار دهند.

شروین نکویی، جامعه‌شناس و یکی از ایرانیان فعال مقیم هلند یکی دیگر از کسانی است که در راه‌اندازی این پروژه سهیم بوده است. از او می‌پرسم که تصور می‌کند چقدر این پروژه تا امروز توانسته موفق باشد و چقدر به پیش‌بینی گروه در موفقیت نزدیک شده است؟

پروژه‌ی Holland Loves Muslims یک حرکت اعتراضی هست ولی به نوعی می‌توان گفت اعتراضِ لطیف است. پیام آن رو به شهروندان کشور است، چه مسلمان و چه غیر مسلمان. و پیام آن نشان می‌دهد که واقعیت زندگی روزانه در کشور هلند، یک رابطه‌ی منفی و برخوردی و اغراق‌آمیز بین مسلمان و غیر مسلمان نیست، بلکه رابطه روزانه و زندگی روزانه مردم و شهروندان کشور، رابطه خیلی مسالمت‌آمیزی است.

تی‌شرتی که در حمایت از این پتیشن فروخته می‌شود

ما فکر می‌کنیم تبلیغات زیاد مطبوعات و جراید عمومی، تلویزیون و رادیو و توجه بیش از حدی که به حرفهای شخص ویلدرس و حزب آن شده، واقعیت زندگی روزانه مردم در این کشور را به پشت صحنه برده و ما می‌خواهیم این را به روی صحنه بیاوریم و می‌خواهیم بگوییم که در این کشور و در واقع در زندگی روزانه مردم و رابطه مردم با هم خوب است و این را ما با پیام Holland Loves Muslimsمطرح کردیم که می‌توان گفت، اعتراضِ لطیفی هست.

با این اعتراض لطیف چقدر جلو رفتید؟
بستگی دارد که چگونه این موفقیت را بسنجیم. وقتی که ببینیم بر چه اساسی ایجاد شده، به نظر من موفق بوده است. بر اساس این محدودیتهایی که این چهار نفر دارند چهار نفری دست یکدیگر را می‌گیرند و یک همچین پروژه‌ای را شروع می‌کنند و انجام می‌دهند به نظر من این توجهی است که ما از مطبوعات و جراید عمومی گرفتیم. توجه‌ای که گرفتیم از این نظر هست که اشخاص زیادی که از این سایت بازدید کردند. مصاحبه‌های مختلف رادیو و تلویزیونی که شده و جراید مصاحبه کردند. در یکی از محبوبترین برنامه‌های هنری، کمدی تلویزیون که شب شنبه پخش می‌شود، آیتمی در مورد تی‌شرت این پتیشن گذاشته‌ایم. اینها به نظر من موفقیت است. نمی خواهم بگویم که ما با این کارمان تغییر بزرگی ایجاد کردیم در وضعیت سیاسی اینجا در مورد مساله‌ی مسلمانها، ولی ما توانستیم با آن امکانات محدود که داشتیم حداقل به قول بچه‌های تهران که بگویم، سر و صدایی در خیابان راه انداختیم.

وقتی که یک شهروند هلندی با این جمله روبرو می‌شود یا این پتیشن را می‌خواند و می‌خواهد حتی امضا کند، به چه چیزی فکر می‌کند؟ به این فکر می‌کند که من باید حتماً به این نتیجه برسم که آیا مسلمانان کشور من را دوست دارم یا اینکه کشور من مسلمانان را دوست دارد یا اینکه همان لحظه با شما اعلام موافقت یا مخالفت می‌کند؟
در همان اول با یک چشم دیگری به این پیام نگاه می‌کند و فکرهای دیگری می‌کند اما حداقل هدف ما این است که اتفاقاً شاید طرف، کمی جا بخورد.

شاید هرگز با این زاویه نگاه نکرده باشد، حتی به همکار مسلمان خودش.
واقعاً شاید کمی هم جا بخورد از اینکه مگر چنین چیزی ممکن است‌؟ الان جو مطبوعاتی اینجا و جوی که شهروندان این کشور با هم ایجاد کردند. علتش فقط این نیست که این آقای ویلدرس،به عنوان یک شخص راست افراطی، از رابطه‌ای که بین مسلمانان و غیر مسلمانان ایجاد شده در این کشور و حتی در اروپا، سو استفاده می‌کند. مردم این کشور با عدم فکر و عدم حضور رهبران خوب، اینجا جوی ایجاد کرده‌اند که متاسفانه ما شهروندان کشور به همدیگر چشم مسلمان و غیر مسلمان نگاه می‌کنیم و با نسبت به هم بی‌اعتماد هستیم.

قبلاً اینطور نبود؟
این موضوع، زمینه‌ی سی ساله دارد. متاسفانه در کشورهای اروپایی بخصوص هلند، درباره مساله مهاجرت خوب فکر نشده و درباره اینکه چطور جامعه‌ای که چند‌فرهنگی است باید تغییر کند و باید به شهروندانش چند‌فرهنگی شدن را توضیح بدهد. این مساله به مدیریت دیگری احتیاج دارد. دلایل زیادی داشته ولی مشخص است که از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ با مساله تروریسم و... این مساله حادیت پیدا کرده است. ولی ما تنها چیزی که می‌خواهیم، خیلی حداقلی هست. اینکه ببینیم چه شخص مسلمان و چه غیر مسلمان که شهروند این کشور است وقتی این جمله را ببیند و فکر کند که مگر چنین چیزی می‌شود؟ آیا همچین چیزی عملی هست؟ آیا می‌توان این رابطه لطیف را بوجود آورد؟ و روی آن فکر کند.

حالا ممکن است به نتیجه‌ای که ما می‌خواهیم نرسد و نتیجه‌ای که ما می‌گیریم و روی سایتمان به هلندی هم نوشتیم این است که ببینید؛ زندگی روزانه‌تان را نگاه کنید. من همیشه مثالی که می‌زنم مثال خودم است. من دو بچه در این کشور دارم و بچه‌هایم طی روز زیر دست معلمینی هستند که هلندی و هلندی‌الاصل هستند و من می‌بینم که با تمام عشق و عاطفه به بچه‌های من خدمت می‌کنند و این یعنی اینکه هلندی‌ها مسلمانان را دوست دارند. چیز خیلی عجیب غریبی نیست. در زندگی روزانه، همسایگان من به خوبی و خوشی رفتار می‌کنند و برعکس. دوست داشتن یعنی چه؟ اینکه رابطه انسانی که بین دو شخص هست در یک جامعه‌، رابطه‌ای که بر اساس نفرت و خونسردی نباشد و بر اساس عاطفه باشد. این عاطفه را من در زندگی روزانه اینجا می بینم. نمی‌گویم که فقط هست و هیچ مشکلی نیست ولی این هم هست و این تا بحال کم مطرح شده و اتفاقاً در این جو الان و جو انفجاری متاسفانه در این جامعه ایجاد شده است. خوب است که کسانی باشند که این پیام را هم بدهند و شاید بتواند یک تاثیر کوچکی داشته باشد.

فرهاد گلیاردی، جامعه شناس و مدیر مجله اتوپیا در هلند یکی دیگر از اعضای موسس این پروژه است. از او می‌پرسم که این اعتراض‌نامه و حواشی آن چه واکنش‌هایی را در سطح هلند به‌وجود آورده است؟

واکنش‌های آن تاکنون هم مثبت بوده و هم منفی. مثبت از این نظر که خیلی‌ها واقعا علاقمند بودند به این مسئله. در شرایطی که بحران اجتماعی و ماهیت وجود دارد، عده‌ای سعی می‌کنند از دیدگاه فرهنگی و هنری این وضع را که مثل یخ سفت شده، آب کنند. کاری که ما می‌کنیم این است که این یخ را کمی بشکنیم. در مورد این بحران کسی صحبت نمی‌کند و همه به همدیگر فحش می‌دهند.

ما بر آن شدیم که در یک حرکت هنری بگوییم مسلمانانی که اینجا زندگی می‌کنند و ماهیت اجتماعی و مذهبی‌شان این است، اما جزیی از مملکت هلند هستند. هلندی‌ها هم قبول دارند که در جمعیت 16 میلیون نفری هلند، عده‌ زیادی از مسلمان عقاید خودشان را دارند.

خیلی‌ها خوشحال شدند، نه بخاطر اینکه با ما موافق بودند، خوشحال شدند که عده ای فکر می‌کنند که این یخ رو به آبشدن می‌رود. از آن طرف هم عده‌ای بودند که نگاه منفی داشتند؛ برخوردهای خیلی بدی از نظر زبانی، همراه با فحاشی . با این وجود می‌توانم بگویم ماجرا مثل یک ترازویی است که نصف آن مثبت و نصف منفی بوده، درست مثل جامعه هلند.

یعنی نوع واکنش‌هایی که گرفته‌اید، برابر است؟

کاملا می‌توان گفت که برابر است اما ما به مثبت‌ها نگاه می‌کنیم، تا منفی‌ها. کار ما مثل این بود که انگشت بر سر یک مسئله‌ای گذاشته بودیم که واقعا دردناک است. مثل یک پزشکی هست که دست خود را روی بدن کسی که درد دارد می‌گذارد، یکمرتبه جایی را دست می‌گذارد که طرف می‌گوید آخ؛ اینجا... این درد هم این است. ما هم همین کار را کردیم. جامعه هلند نمی‌خواست با آن برخورد داشته باشد و بپذیرد اسلام جزیی از این مملکت است و جزیی از کشورهای اروپا. این را نمی‌خواهند بشنوند و درک‌اش برای آنها خیلی مشکل است. چیزی که هست و می‌بینیم و می‌شنویم و می‌خوانیم چیز دیگری‌ست.

واکنش و برخورد ایرانی‌ها نسبت به این پروژه چگونه بود؟

تا آنجا که من می‌دانم فکر می‌کنم که یک عده از ایرانی‌ها برایشان جالب بود، حتی آنهایی که از ما انتظار نداشتند. به ما می‌تند شما بچه‌هایی هستید که فکر نمی‌کردیم خودتان را به این مسائل درگیر کنید. این برایشان خیلی جالب بود که نسبت به بچه‌های ایرانی که اینجا هستند و همه تبلیغات ضد اسلامی می‌کنند، ما تبلیغات ضد اسلامی نمی‌کنیم چون مسئله‌ دموکراسی و آزادی مطرح است. ما کسانی هستیم که ممکن است از نظر مذهبی همه مسائل اسلامی را انجام ندهیم اما به این واقف هستیم که این موضوع جزو تاریخمان است و جزو خانواده‌ اجتماعی.

عده‌ای هم گفتند که برایشان خیلی سنگین بود که چرا دوستان ایرانی دفاع کردند از منافع مسلمانان در هلند. اما اگر ما دفاع نکنیم، چه کسی دفاع کند؟ اگر فردا خودمان در بحران گیر کنیم چه کسی از ما دفاع می‌کند؟ مسئله این است که بعضی وقت‌ها باید از اقلیت‌های اجتماعی و مذهبی دفاع کرد، آن‌هم در این شرایط سخت جامعه هلند. اگر دفاع نکنیم ، درواقع ما به عنوان روشنفکران این جامعه، قبول کردیم که در این مسئله شرکت کنیم و از این مسئله دفاع کنیم. الان مسئله واقعا ضد مذهبی و ضد اسلامی درحال رشد است و نباید در این مرحله سکوت کرد و باید با آن درگیر شد.

سایت Holland Loves Muslims