شناسایی امواج اسرارآمیز خورشید

برای اولین بار، محققان امواج اسرارآميز خورشید را که گمان می‌رود در کمک به انتقال انرژی خورشید به فضا نقش دارند، در نزدیکی خورشید کشف کردند.

استیو تامژیک (Steve Tomczyk) اخترشناس مرکز ملی تحقیقات جوّی آمریکا در مورد این امواج انتقال‌دهنده انرژی که به امواج «آلف‌وِن» (Alfven) معروفند، می‌گويد: «امواج آلف‌ون برای ما پنجره‌ای به روی فعالیت‌های اساسی خورشید و اثرات آن بر زمین می گشاید.»

میدان مغناطیسی خورشید (منبع)

همانند موجی که در یک سو حرکت می‌کند، امواج آلف‌ون در طول میدان مغناطیسی خورشید و به سوی اعماق فضا حرکت می‌نمایند. این پديده تا کنون به دلیل بسیار کوچک و سریع بودن در نزدیکی خورشید کشف نشده بودند و پیش از این، اخترفیزیک‌دانان، ردّ آن‌ها را بسیار دورتر از خورشید یافته بودند.

برای شناسایی این امواج، محققان ابزار سنجش تاج خورشید (CoMP) را بر روی تاج داغ و کدر خورشید متمرکز کردند. توسط ابزار عکس‌برداری CoMP که هر ۱۵ ثانیه، یک تصویر بر می‌دارد، پژوهشگران توانستند از امواجی که با سرعت ۱۴.۵ میلیون کیلومتر در ساعت در حرکت هستند، تصویربرداری کنند.

تاج خورشید (منبع)

این يافته در درک چگونگی انتقال انرژی به تاج که میلیون‌ها درجه داغ‌تر از سطح خورشید است، اهمیت دارند.

تاج خورشیدی در جو خارجی خورشید جای دارد و نور کمابیش ضعیفی از خود منتشر می‌کند. لذا جز در کسوف‌های کامل، با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود. تا چند سال گذشته، تصور بر این بود که دمای تاج قاعدتآ نباید از دمای رخشان‌کره (Photosphere) که چیزی حدود شش هزار کلوین است، تجاوز نماید. اما در سال‌های اخیر و با به کارگیری تکنولوژی جدید مشخص شده است که دما در نقاط مختلف تاج بین یک تا پنج میلیون کلوین متغیر است. فرضیاتی چون انرژی لرزه‌ای حاصله از غلیان و فعالیت‌های فرارفت رخشان‌کره و یا اثرات مغناطیسی برای بیان علت فزونی دمای تاج خورشید ارائه گردیده که نیازمند بررسی بیشتر است. تاج خورشید همانند دیگر نقاط آن داری تشعشعاتی نیز هست که از آن جمله می‌توان به اشعه فرابنفش و اشعه ایکس اشاره کرد که میزان تولید اشعه ایکس بسیار بیشتر از اشعه فرابنفش است.

تاج خورشید در نمای اشعه ی ایکس (منبع)

انرژی خورشید ناشی از فعالیت‌های هسته‌ای از نوع گداخت یا هم‌جوشی (Fusion) است که تابش و حرارت فوق‌العاده‌ی آن را تولید می‌کند. هر چه به مرکز خورشید نزدیک‌تر می‌شویم، بر میزان تراکم و فشار افزوده می‌شود. تا جایی که دمای توده‌ی مرکزی به حدود 15 میلیون کلوین بالغ می‌گردد. نيمی از ۹۹ درصد کل انرژی خورشیدی که به وسیله‌ی توده‌ی مرکزی تولید می گردد، تنها توسط 5 تا 10 درصد جرم خورشید تأمین می‌شود.