استخوان؛ بخشی از سیستم درون‌ریز

هادی ناصری

یک گروه بین‌المللی از محققان اخیرآ طی پژوهشی متوجه شده‌‌اند که استخوان، نقش مهمی را در سوخت و ساز قند خون، انرژی و وزن ایفا می‌کند و به احتمال زیاد عضوی از سیستم درون‌ریز بدن است. این یافته می‌تواند به راهی در درمان و پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع دو منجر شود. بیشتر افراد تصور می‌کنند که استخوان‌ها ساختارهای کلسیمی سختی هستند که موجب استحکام و مانع فرو ریختن بدن در خود می‌شوند.

شبکه عروقی در داخل استخوان که وظیفه تغذیه سلول‌های استخوانی را دارد (منبع)

دکتر جرارد کارسِنتی(Dr.Gerard Karsenty) از دانشگاه کلمبیا می‌گوید: «این کشف که استخوان‌های ما مسئول تنظیم متابولیسم قند خون هستند، در شرایطی که ما تا پیش از این به آن آگاهی نداشتیم، دانسته‌های ما از وظایف استخوان را به طور کامل تغییر می‌دهد و از دیدگاهی نو در زمینه سوخت و ساز انرژی پرده برمی‌دارد»

پیش از این نیز محققان حدس می‌زدند که استخوان ‌ها در سوخت و ساز دخیلند. زیرا لپتین(هورمون اشتها که از سلول‌های چربی ترشح می‌گردد) نیز در کنترل فرآیند تشکیل استخوان نقش دارد. بنابراین آن‌ها شروع به جستجوی مولکول‌هایی کردند که ممکن است نقش مشارکتی در شکل‌گیری استخوان و سیستم درون‌ریز داشته باشند.

اعضای سیستم درون‌ریز بدن (منبع)

پیش‌تر در پژوهش بر روی موش آزمایشگاهی پروسه متابولیکی ناشناخته‌ای کشف شده بود که در آن نقش استئوکلسین (Osteocalcin) هورمونی که در تشکیل و کنترل سخت شدن استخوان نقش دارد و از سلول‌های استخوان‌ساز ترشح می‌شود، در تنظیم قند خون و ذخیره چربی مشخص شده بود.

تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش استئوکلسین به طور موثری از پیشرفت بیماری دیابت نوع دو و چاقی مفرط در موش آزمایشگاهی ممانعت به عمل می‌آورد. با استفاده از این یافته می‌توان با افزایش هورمون استئوکلسین در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، یک درمان مؤثر را (به خصوص در افرادی که بیماری آن‌ها وابسته به غلظت هورمون است) آغاز نمود.

افزایش ترشح انسولین و افزایش حساسیت بدن به آن، کمک به تولید سلول‌های بتای جزایر لانگرهانس در لوزالمعده (Pancreatic Beta Cells) که مولد اصلی هورمون انسولین هستند و کاهش ذخیره چربی با اثر متقابل بر سلول‌های چربی از دیگر وظایف هورمون استئوکلسین هستند.

سیستم درون‌ریز بدن و نمایی از نحوه فرمان غده هیپوفیز به اعضای دستگاه درون‌ریز (منبع)

وقتی پژوهشگران موش‌هایی را که فاقد هورمون استئوکلسین بودند، مورد مطالعه قرار دادند، مشاهده کردند که آن‌ها مبتلا به دیابت نوع دو و دچار کاهش انسولین، افزایش ذخیره چربی، کاهش تولید پروتئین آدیپونکتین (Adiponectin) که فرآیند ذخیره‌سازی چربی را کنترل می‌کند، هستند و لوزالمعده آن‌ها دارای تعداد کمتری از سلول‌های بتا است.

همچنین محققان دریافته‌اند که استخوان‌ها با پیام‌های خاصی پروسه درون‌ریز در لوزالمعده و سلول‌های چربی را نیز کنترل می‌کنند.

منبع: مدیکال نیوز تودی