ستاره موسیقی لاتین بر فراز صحنه‌ها

هادی ناصری

دومین آلبوم از مجموعه اشتهای دهانی

برنده‌ی دو دوره‌ی جشنواره موسیقی گرمی(Grammy) و هشت دوره جشنواره لاتین گرمی، رکورد دار پرفروش‌ترین و چهره‌ی شاخص موسیقی پاپ لاتین، نوازنده، آهنگساز، تهیه‌کننده، رقصنده، بازیگر، خواننده و کسی که توانست از موسیقی آمریکای لاتین به دنیای موسیقی کشورهای انگلیسی زبان و غیر آن با آلبومی که 15 میلیون نسخه فروش کرد(آلبوم سرویس رختشویی)، پرقدرت راه یابد. او همچنین تا به امروز پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین خواننده‌ی دنیای لاتین بوده که رکورد فروش آلبوم‌هایش به 50 میلیون نسخه رسیده است. همچنین تنها خواننده از آمریکای جنوبی است که به رتبه‌ی نخست جدول 100 اثر برتر، جدول منطقه‌ی استرالیا و جدول تک اثرهای انگلستان دست یافته است. توانایی تسلط بر 5 زبان و هوش و آی کیوی 140 از دیگر شاخصه‌های "شکیرا ایزابل مبارک ریپل" (Shakira Isabel Mebarak Ripoll) یا به زبان ساده "شکیرا" می‌باشد. بر آن شدیم تا نگاهی مختصر بر زندگی این چهره‌ی موفق کلمبیایی بیاندازیم.

تولد، دوران کودکی و نوجوانی

شکیرا در دوم فوریه‌ی سال 1977 میلادی در بارانکوییلا(Barranquilla) کلمبیا به دنیا آمد. تنها فرزند "نیدیا دل کارمن ریپل تورادو" یک جواهرساز کلمبیاییِ، اسپانیایی - ایتالیایی تبار و "ویلیام مبارک شِدید" یک نویسنده کاتولیک زاده آمریکا و لبنانی تبار است. پدرش همچنین هشت فرزند از همسر سابق خود دارد. نام شکیرا که به معنی شاکر، سپاسگزار، ستایشگر، سرشار از زیبایی‌ها و معادل عربی آن "شاکره" است، از نام مادربزرگ پدری‌اش گرفته شده. او بیشتر نوجوانی و جوانی‌اش را در بارانکوییلا گذراند. او مجبور شد تا در میان جوامعی چون لبنانی، یهودی و ایتالیایی رشد کند.

اولین آلبوم شکیرا

شکیرا اولین مجموعه شعر خود به نام La Rosa De Cristal را زمانی بر روی کاغذ آورد که بیش ازچهار سال نداشت. وقتی یک ماشین تحریر هدیه گرفت بی‌وقفه شروع به سرودن و نوشتن شعر کرد. بر روی اکثر شعرهایش ترانه ساخته شد. در هشت سالگی وقتی برادر بزرگترش در اثر سانحه تصادف با موتورسیکلت جان باخت، برآن شد تا نخستین ترانه خود را به نام"Tus Gafas Escuras " که رنج‌های پدرش در زندگی در آن نمایان بود را بنویسد.

در سنین جوانی پدرش او را به یک رستوران سبک خاورمیانه‌ای برد، مکانی که شکیرا اولین‌بار صدای تمبک، یکی از سازهای سنتی کوبه‌ای مشرق زمین که بیشتر همراه رقص کمر استفاده می‌شود را شنید. پیش از این شکیرا در رستوران‌ها بر روی میز می‌رقصید که با همراهی و کف زدن پرشور و هیجان مشتریان همراه بود. از آن پس بود که شکیرا گفت می‌خواهد ارائه دهنده(رقص و آواز) باشد. او از خواندن برای همکلاسی‌ها و معلمانش و حتی راهبه‌ها در مدرسه کاتولیک خود لذّت می‌برد ولی در سال دوم مدرسه از گروه کُر اخراج شد چون بسیار پرقدرت می‌خواند. معلم آوازش به او می‌گفت که او "مانند بز" صدا در می‌آورد. به گفته‌ی خودش در مدرسه بیشتر به عنوان دختر "رقصنده کمر" شناخته می‌شد که آن‌هم اثبات تمرینات مکررش هر جمعه در مدرسه بود.

شکیرا می‌گوید: "اینگونه بود که شور و هیجان خود برای اجرای زنده را فهمیدم".

بین سنین 10 تا 13 سالگی حوادث گوناگونی برای او در بارانکوییلا اتفاق افتاد که سبب کسب تجربه‌هایی تازه در این منطقه برای او گردید. در این زمان بود که او با تهیه‌کننده تئاتر "مونیکا آریزا" که کمک شایانی به او کرد، آشنا شد. در پروازی از بارانکوییلا به بوگوتا، مونیکا مدیر اجرایی شرکت سونی(Sony) کلمبیا، "سیرو وارگاس" را متقاعد کرد تا برای شکیرا در یک سالن مُتل، استودیو فراهم کند. پس از آن وارگاس به دفتر سونی کلمبیا بازگشت و کاست ضبط شده صدای شکیرا را به یک آهنگساز داد. آهنگساز آن‌چنان هیجان‌زده نشد و صدای شکیرا را "یک حس از دست رفته" خواند. وارگاس ناامید نشد و معتقد بود که شکیرا استعداد دارد، پس برایش در بوگوتا یک استودیو فراهم کرد. او همچنین ترتیبی داد تا مدیران شرکت سونی هم به استودیو آمدند با این تصور که اجرای شکیرا می‌تواند آنها را هیجان‌زده کند. شکیرا سه ترانه برای آنها اجرا کرد و به‌قدری بر آنها تاثیر گذاشت که قرارداد ساخت سه آلبوم را با او بستند.

شکیرا و نامزدش آنتونیو

اولین آلبوم شکیرا به نام "Magia" یا "جادو" توسط شرکت سونی و وقتی او 15 ساله بود عرضه شد. آلبوم موفقیت چشمگیری کسب نکرد و کمتر از 1000 نسخه فروش کرد. پس از شکست Magia او آلبوم "Peligro" را در سال 1993 بیرون داد. Peligro موقعیت بهتری را نسبت به آلبوم قبلی کسب کرد ولی در حد خودش با اینکه شکیرا مخالف تبلیغات برای آن بود، یک شکست تجاری محسوب می‌شد. پس از آن شکیرا تصمیم گرفت یک وقفه در کار خود ایجاد کند تا از دبیرستان فارغ التحصیل شود.

1995 تا 2000: موفقیت در آمریکای لاتین و اسپانیا

شکیرا در سال 1995 به عرصه موسیقی بازگشت و از قدرت نفوذ موسیقی جوامع مختلف من‌جمله از فردی به نام "آلانیس موریست" که یک شرقی بود و در ساخت آلبوم‌های بعدی او تاثیر به‌سزایی داشت، استفاده کرد. آلانیس آلبوم سوم شکیرا به نام "Pies Descalzos" را ساخت که او را در عرصه موسیقی آمریکای لاتین مطرح کرد. سه ترانه از این آلبوم به نماد موسیقایی - فرهنگی تبدیل شدند. آلبوم سوم 5 میلیون نسخه فروش کرد. در این بین مجموعه ریمیکس ترانه‌های او تحت عنوان "The Remixes" به بازار آمد و بیش از یک میلیون نسخه فروش کرد. آلبوم ریمیکس همچنین نسخه پرتغالی برخی از بهترین ترانه‌های او را در برداشت و این به دلیل موفقیت آلبوم سوم در بازارهای برزیل بود بطوریکه آلبوم یک میلیون نسخه فروش کرد.

آلبوم چهارم شکیرا که "Donde Estanlos Ladrones" نام داشت، در سال 1995 وارد بازار شد. آلبوم توسط "امیلیو استفان"، همسر "گلوریا استفان" خواننده آمریکایی تهیه شد و گزارش می‌شد که 3 میلیون دلار هزینه در برداشته است که از آلبوم سوم پرهزینه‌تر بود. این آلبوم فروش بسیار خوبی کرد و موقعیت شکیرا را به‌عنوان یکی از خوانندگان دنیای لاتین دهه‌ی 90 مستحکم کرد. هشت ترانه از 11 ترانه آلبوم بسیار مشهور و مورد توجه قرار گرفتند که از آن جمله می‌توان ترانه مشهور"Ojos Asi"را نام برد.

شکیرا و جایزه ام تی وی 2006

در سال 1998 شکیرا با امیلیو استفان قرارداد همکاری امضاء و او را مدیر برنامه خود کرد. اولین آلبوم اجرای زنده شکیرا به نام "MTV Unplugged" توسط "اِستوی اِکوی" و با ترانه‌هایی از آلبوم چهارم تهیه شد. در ماه مارس سال 2000 شکیرا تور "آنفیبو" که یک تور آمریکای لاتین و ایالات متحده بود را آغاز کرد. در آگوست سال 2000 او جایزه‌ی MTV Video Music Award در رشته‌ی خواننده محبوب جهان-انتخاب مردم را از آن خود کرد.

2001 تا 2004 موفقیت جهانی

در سال 2001 هم‌زمان با موفقیت و درخشش آلبوم چهارم، شکیرا کار بر روی آلبومی متفاوت به زبان انگلیسی را آغاز کرد. در این آلبوم گلوریا استفان با او همکاری کرد که ساخت و ضبط نسخه‌ی انگلیسی ترانه‌های آلبوم چهارم را در دستور کار خود داشت اما بعدا تصمیم خود را عوض کرد و کاری تازه برای آلبوم جدید را شروع کرد که بیش از یک سال زمان برد و نتیجه آن هم آلبوم "سرویس رختشویی" یا "Laundry Service" بود. آلبوم برای فروش در کشورهای انگلیسی زبان ساخته شده بود ولی چهار ترانه اسپانیایی هم در برداشت که از آنجمله می‌توان به ترانه‌ی "Que Me Quedes Tu" اشاره کرد. برخی منتقدان به زبان انگلیسی ضعیف شکیرا اشاره می‌کردند ولی موفقیت چشمگیر سرویس رختشویی که بیش از 13 میلیون نسخه فروش کرد و ترانه‌هایی چون "Whenever,Wherever"، "Objection(Tango)" و "The One" بار دیگر بر توانایی‌های او مهر تایید زد. این آلبوم و تک ترانه‌های معروفش شکیرا و موسیقی اش را به آمریکای شمالی معرفی کرد. در این آلبوم شکیرا ترانه‌ای به دوزبان عربی و انگلیسی به نام "Eyes Like Yours" را ارائه داد.

نخستین آلبوم از مجموعه اشتهای دهانی

در سال 2002 شکیرا بهترین ترانه‌های اسپانیایی خود را در آلبومی به نام "Grandes Exitos" عرضه کرد. در ماه سپتامبر همان سال جایزه‌ی MTV Video Music Awards را در رشته‌ی انتخاب مخاطبان برای ترانه "Suerte" دریافت کرد. شکیرا در Aerosmith’s MTV Icon سال 2002 ترانه‌ی "Dude" را ارائه کرد. همچنین در همان سال او به جمع خوانندگانی چون Celine Dion، Anastacia، Cher و Dixie chicks برای اجرای Vh1 Divas Live در لاس وگاس پیوست. در سال 2004 شکیرا یک دی وی دی از 10 ترانه خود به نام Live And Off The Record را گردآوری کرد که به رکورد فروش 3 میلیون نسخه در سراسر جهان دست یافت.

2005 تا حال حاضر؛ دوران اشتهای دهانی (Oral Fixation)

شکیرا که حدود دو سال بدور از کانون توجهات بود، در اوایل سال 2005 پروژه اشتهای دهانی را کلید زد. "Fijaction Oral 1" اولین آلبوم از این مجموعه بود که در 3 ژوئن 2005 در ایرلند، 6 ژوئن در اروپا و 7 ژوئن در آمریکای شمالی و لاتین و استرالیا به بازار عرضه شد. ترانه اصلی آلبوم یعنی "La Tortura" که با همکاری"Alejandro Sanz" در ماه آوریل عرضه شد، در تمامی جداول رتبه نخست را کسب کرد و 25 هفته در صدر جدول ترانه‌های برتر لاتین قرار گرفت. این آلبوم با استقبال عمومی مواجه شد و 157000 نسخه از آن در هفته‌ی اول عرضه در ایالات متحده و یک میلیون نسخه در سه روز اول عرضه در سراسر جهان به فروش رفت و بالاترین رتبه را برای یک آلبوم اسپانیایی زبان کسب کرد. تک ترانه دوم آلبوم به نام "No" در ماه سپتامبر 2005 عرضه شد و 14 هفته در صدر جدول برترین‌ها در کلمبیا قرار گرفت. تک ترانه سوم یعنی "Dia De Enero" به نامزد شکیرا "آنتونیو دِلا روآ" تقدیم شد. این ترانه هم مقام اول را در اکثر کشورهای لاتین بدست آورد ولی موفقیت دو ترانه قبلی را در ایالات متحده نداشت.

چهل‌ونهمین جشنواره گرمی

پس از عرضه‌ی "Oral Fixation 2" یا به عبارتی دومین آلبوم از مجموعه اشتهای دهانی، شکیرا در جشنواره‌ی MTV Europe Awards در لیسبون پرتغال حاضر شد و ترانه‌ی "Don’t Bother" را دقایقی پیش از دریافت جایزه بهترین خواننده زن ارائه داد. اشتهای دهانی 2، 29 نوامبر 2005 در آمریکای شمالی و استرالیا و اروپای شرقی عرضه شد. ترانه‌های "How Do You Do" و "Timor" و همچنین جلد آلبوم بحث و مناقشاتی را در ابتدای عرضه برانگیخت و برخی کشورها نیز به اعتراض پرداختند. ترانه‌ی "Don’t Bother" به گرمی مورد استقبال واقع شد ولی نتوانست به رتبه‌ی 40 اثر برتر در ایالات متحده دست یابد.

منابع:
وب سایت رسمی شکیرا
سایت شکیرا شکیرا
سایت شکیرا گالری
سایت فارسی طرفداران شکیرا
سایت ویکیپدیا
سایت انگلیسی طرفداران شکیرا