معرفی وزرا، شکاف بین دولت و مجلس را بیشتر می‌‌کند؟

مریم محمدی

بر اساس ماده‏ی صد و هشتاد و هشت آیین‌نامه‏ی داخلی مجلس، رییس جمهور موظف است، حداکثر طی دو هفته پس از مراسم تحلیف، لیست وزرای پیشنهادی خود را برای هیأت رییسه‏ی مجلس ارسال کند.

حجت‏الاسلام علیخانی، نماینده‏ی مردم قزوین در ساعت بیست دقیقه قبل از شش بعد از ظهر چهارشنبه در تهران، اطمینان دارد که لیست منتشره به مجلس ارسال نشده است:

من تا الان مجلس بودم. هنوز لیست مکتوب وزرا، به مجلس نرسیده است. تا این لحظه، تا اندازه‏ای که من اطلاع دارم، به هیأت رییسه اعلام نشده است.

نظرتان در مورد لیستی که در مطبوعات انتشار پیدا کرده است، چیست؟

الان که نمی‏توانم نظر بدهم. بگذارید لیست کامل را به مجلس بدهند، بعد اظهارنظر کنیم. ایشان هنوز لیست کامل را به مجلس نداده است و آن‏چه در مطبوعات آمده، گمانه‏زنی‏ها است. لذا فعلاً اظهارنظر بیهوده است.

آقای علیخانی، تقریباً اسامی همه‏ی وزرا در این لیست آمده است. فقط وزیر دادگستری نیست. اسامی شش وزیر نیز که دو روز پیش اعلام شد.

وقتی همه‏ی اسامی اعلام شد، آن وقت اظهار نظر می‏کنم. الان هنوز اظهار نظر نمی‏کنم.

حجت‌‏الاسلام ابراهیم نکونام

حجت‏الاسلام نکونام، در حالی که ترکیب نسبتاً جوان کابینه را در اساس مثبت ارزیابی می‏کند، گفت:

توقع و انتظار ما این است که یک سری از نیروهایی که توانایی انجام کارهای سنگین را داشته باشند و در میدان کار هم آب‏دیده شده باشند، معرفی شوند. اکثر آقایان و خانم‏هایی هم که معرفی شدند، دارای این ویژگی هستند. ولی در هر صورت افکار عمومی مجلس و نمایندگان بررسی می‏کنند، با خود افراد معرفی شده، صحبت می‏شود و تصمیم نهایی را انشاالله مجلس و صحن علنی مجلس می‏گیرد.

نظر شما، شخصاً یا فراکسیون اصول‏گرایان در مورد اسامی‏ای که منتشر شده، چیست؟

البته، هنوز اسامی به صورت رسمی، از طریق آقای احمدی‏نژاد، به مجلس ارائه نشده است.

امکان دارد که به هیأت رییسه اعلام شده باشد؟ چون قرار بود که چهارشنبه اسامی به مجلس اعلام شود.

تا کم‏تر از نیم ساعت پیش که من در هیأت رییسه بودم، این اسامی هنوز اعلام نشده بود.

آقای نکونام، دو تن از نمایندگان مجلس، آقای غفوری فرد از فراکسیون اصول‏گرایان و آقای کواکبیان از فراکسیون اقلیت، در یکی از برنامه‏های صدا و سیما برای ایرانیان خارج از کشور، در مورد شش نفری که آقای احمدی‏نژاد پیش از این اعلام کرده بود، صحبت می‏کردند و هر دو معتقد بودند که اسامی تا کنون اعلام شده، کابینه‏ای حتا ضعیف‏تر از کابینه‏ی نهم را تصویر می‏کند. نظر شما در این باره چیست؟

توقع و انتظار این است که یک سری انسان‏های قوی و کارآمد معرفی می‏شدند. اگر بنا بر معرفی آدم‏های خدای ناکرده، ضعیف باشد، کابینه‏ی قبلی که بود. گرچه ‏آن‏ها دیگر کارکشته شده بودند. یعنی آدم‏های متدین متعهدی بودند و تخصص نیز داشتند. منتها میدان عمل زیاد نبود.

ولی به هر صورت در این چهار سال، اکثرشان دیگر آب‏دیده شده بودند و اگر بنا بر حضور آد‏م‏های جدید و غیرکارآمد باشد که ما با همان‏ها می‏ساختیم. مشکلی نبود. به هرحال، صبحت بر سر قوه‏ی مجریه است و رییس قوه‏ی مجریه هم آقای رییس جمهور است و ایشان است که باید بارهای سنگین را بردارد و کارها را به سرانجام برساند. ولی مجلس هم معیارهایی دارد و یک سری شرایطی دارد که به آن شرایط و معیارها توجه و عنایت ویژه خواهد داشت.

آیا نظر آقای غفوری فرد و آقای کواکبیان را می‏توانیم به عنوان نظر اکثریت و اقلیت مجلس محسوب کنیم؟

خیر، اعتقاد ندارم به این شکل. چرا که مجلس آن سوی قضیه را هم می‏بیند و کاری نمی‏کند که دولت از نظر قانونی، تشکیل نشود. چون الان وضعیتی است که اکثر وزرای کابینه، باید رأی اعتماد بیاورند و دولت تشکیل شود.

مجلس هم توجه دارد که به آدم‏های ضعیف رأی اعتماد ندهد و هم توجه دارد به این‌که ضرورتاً، دولت با شکل قانونی‏اش، انشالله تشکیل شود. یعنی مجلس با این معیارها تصمیم می‏گیرد.

ولی تقریباً تمام نمایند‏گانی که تا به حال صحبت کرده‏اند، میزان مشاوره‏ی آقای احمدی‏نژاد را با مجلسیان کافی ندانسته‏اند…

ایشان در چهارچوب قانون می‏خواهد حرکت کند. ایشان رییس قوه‏ی مجریه است و قانوناً هم تکلیفی ندارد که حتماً قبل از معرفی کابینه، با مجلس مشورت کند. این واقعیتی است که ایشان چنین دیدگاهی دارد.

گرچه می‏شد، به سمت و سویی رفت که خیلی زودتر افراد قوی‏تر و کار‏آمدتر و افرادی که در صحنه‏های کاری حضور بیشتری داشتند، معرفی می‏شدند. ولی در هر صورت ایشان کار خلاف قانون انجام نداده است.

در حیطه‏ی وظایف قانونی خود، این حق را از آن خود دانسته و لیست وزرا را معرفی کرده است. البته مجلس هم با معیارهایی که پیش روی خود گذاشته است، انجام وظیفه می‏کند.

کیوان مهرگان، روزنامه‌نگار

اما کیوان مهرگان، نویسنده‏ی سرویس سیاسی روزنامه‏ی اعتماد، در تهران، علت عدم مشورت رییس جمهور با مجلس را این‏گونه بیان می‏کند:

آقای احمدی‏نژاد، با بیست و چهار و نیم میلیون رأی‏ای که به نامش اعلام شده است، خود را یک رییس جمهور رکورددار می‏شناسد و نمی‏تواند برای انتخاب وزرایش، با نمایندگانی که نهایتا با سی یا چهل درصد آرا انتخاب شده‏اند، مشورت کند. آن‏ها را در این سطح نمی‏بیند و فقط توقع دارد که وقتی کابینه معرفی می‏کند، آن‏ها تایید کنند.

آقای مهرگان در مورد ترکیب کابینه‏ی آقای احمدی‏نژاد، می‏گوید:

آقای احمدی‏نژاد در کارهایش چندان برنامه ‏محور نیست. بنابراین، ترکیب نیروهایش را هم مبتنی بر یک برنامه‏ی مشخص و از پیش تعیین شده نمی‏بندد. ایشان نشان داده است که مرد اهداف کوتاه مدت است، نه میان مدت و بلند مدت. فقط به اهداف کوتاهی فکر می‏کند. بنابراین نگاهش هم در انتخاب همکارانش همین است.

به همین دلیل، می‏بینیم که جامعه دیگر غافل‏گیر نشد و برایشان طبیعی بود که این رفتار را از آقای احمدی‏نژاد ببیند.

فکر می‏کنید، پذیرش مجلس نسبت به این کابینه چگونه خواهد بود؟

صحبت‏هایی بود مبنی بر این که آقای لاریجانی آماده است در مورد وزرا مماشات نکند…

الان آقای نکونام می‏‏گفتند که مجلس بر این است که حداکثر مماشات را انجام بدهد تا دولت تشکیل شود…

آقای نکونام و دوستان ایشان، آقای حسینیان، آقای کوچک‏زاده و… هواداران دولت هستند. اما مجلس را بیش از همه چهر‏ه‏های متنفذی مانند آقای باهنر، آقای توکلی و آقای مطهری، هدایت می‏کنند. موضع‏گیری‏های منتشر شده از این سه نفر تاکنون، چنین چیزی را تایید نمی‏کند.

معرفی وزرا به مجلس، به این شکل و با این کیفیت، قطعاً شکاف بین مجلس و دولت را بیش از پیش خواهد کرد و باید منتظر اتفاقات عجیب و غریبی در درون خود اصول‏گراها، پس از معرفی وزرا، باشیم.

چون نمایندگان مجلس بالاخره فردا، پس فردا باید در برابر موکلین خود پاسخ بدهند. نمی‏توانند سهل بگیرند و فردا در روند امور اجرایی کارشان مشکل پیدا شود و شروع کنند به سوال پرسیدن یا استیضاح کردن. از همین الان محکم برخورد می‏کنند که حداقل در ادامه‏ی راه، مشکلات کم‏تری از جانب وزرای آقای احمدی‏نژاد، متوجه خودشان کنند.

فکر می‏کنید، چه تعداد از این وزرا مورد قبول مجلس واقع می‏شوند؟

مجلس برای این که بتواند در ادامه‏ی کارش، بهتر با این دولت کار کند، ناگزیر است که به بخش عمده‏ای از وزرایش رأی ندهد. اگر در دور گذشته، آقای احمدی‏نژاد بدون هیچ مشکلی انتخاب شد و چهار تن از وزرای کلیدی‏اش رأی نیاوردند، این بار، پیشی‏بینی من این است که حداقل دو سوم این وزرا نمی‏توانند رأی لازم را از مجلس کسب کنند.