رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۲ خرداد ۱۳۸۷

تخریب کتیبه هخامنشی در خارک

در فضای کنونی رسانه‌ها در ایران، شماری از وبلاگ‌ها همچون یک منبع خبری عمل می‌کنند. خبر تخریب یک کتیبه هخامنشی نیز ابتدا در وبلاگ رضا مرادی غیاث‌آبادی، از پژوهشگران تاریخ ایران بازتاب داشت.

او‌ می‌نویسد: «مهندس شهرام اسلامی، از جزیره خارک خبر داده که کتیبه میخی پارسی باستان، به‌دست اشخاص ناشناس و با پتک و تیشه نابود و منهدم شده است. شهرام اسلامی در چند ماه گذشته که از کشف کتیبه می‌گذرد، کوشش‌های فراوانی برای متقاعد کردن مسوولان محلی میراث فرهنگی در حفاظت یا انتقال اثر به موزه به عمل آورده بود، اما هیچگاه توجهی به خواست او نشد.»

رضا مرادی غیاث‌آبادی می افزاید: «کتیبه خارک با اندازه ۲۰ در ۳۰ سانتیمتر، بر روی سنگ مرجانی بومی جزیره نوشته شده. این کتیبه در روند ساخت جاده‌ای در جزیره خارک پیدا شده است.»
از این کتیبه به‌عنوان سندی دیگر درباره‌ی نام «خلیج فارس» یاد می‌شد.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ضمن گزارشی دراین‌باره آورده: «رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر با اشاره به این‌که فردی مظنون در ارتباط با تخریب کتیبه‌ی هخامنشی خارک شناسایی شده اظهار داشته به‌دلیل مسایل امنیتی، درباره‌ی فرد مظنون و قصد او از تخریب عمدی اثر نمی‌توان چیزی گفت؛ ولی با همکاری دادگستری و یگان حفاظت سازمان، مظنون را شناسایی کرده‌ایم و با ارایه‌ی اطلاعات، ممکن است که او خود را مخفی کند.»


سنگ‌نبشته خارک پیش از تخریب - عکس از غیاث آبادی، اسفند ۱۳۸۶

احمد دشتی، با اشاره به بازدیدش از کتیبه‌ی تاریخی خارک پس از تخریب، افزوده: «حدود ۱۰ تا ۱۵درصد کتیبه دچار تخریب شده و و بخش‌های اصلی آن مشکلی ندارند.»

این سخنان در حالی مطرح شده که «علی جاذبی»، معاون بخشدار جزیره خارک به خبرگزاری میراث فرهنگی گفته است: «‌می‌توان گفت ۷۰ درصد نوشته‌های کتیبه به شدت آسیب‌دیده و تنها یک خط از آن سالم مانده است.»

علی جاذبی می‌افزاید: «دو شب پیش، افراد ناشناسی با عبور از روی حصاری که دور تا دور کتیبه کشیده شده بود، توسط یک شی نوک‌تیز، ما‌بین حروف میخی کتیبه را تخریب کردند؛ این کتیبه با هماهنگی نیروی انتظامی، بخشداری خارک و مقامات محلی نگهداری می‌شد.»

به نوشته حسن ظهوری در تارنمای خبرگزاری میراث فرهنگی «در پی تخریب کتیبه هخامنشی خارک، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر از مظنونان این اتفاق به مراکز قضایی استان شکایت کرده و هم اکنون یک گروه قضایی پیگیر دستگیری متخلفان شده است. کشف این کتیبه پیامدهای بین‌المللی زیادی داشته و ازجمله رسانه‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس سعی بر تقلبی جلوه دادن کتیبه کرده بودند اما در گزارش باستان‌شناسان ایرانی، حقیقی بودن کتیبه اثبات شده است.»


سنگ‌نبشته خارک پس از تخریب - عکس از شهرام اسلامی، دهم خرداد ۱۳۸۷

جزیره خارک، از جمله جزایری است که نمی‌توان به راحتی در آن تردد کرد و حتی برای ورود به جزیره باید دارای مجوز بود.

معاون بخش این جزیره اعلام کرده: «نحوه تخریب کتیبه هخامنشی نشان از تعمدی بودن آن دارد.»

رضا مرادی غیاث‌آبادی، پژوهشگر تاریخ ایران که از کتیبه بازدید کرده و عکس‌های آن را هم در وبلاگ خود قرار داده، می‌نویسد: «هر چند که نگارش کتیبه بر کف زمین عجیب به نظر می‌رسد، اما این تصمیم ظاهراً به دلیل کمبود مفرط صخره‌های سنگی سخت در منطقه است. جزیره خارک از صخره‌هایی مرجانی تشکیل شده که تنها لایه‌ای نازک از سطح بالایی آن سختی مناسبی دارد و لایه‌های زیرین و برش عمودی آن، دارای ترکیبی از بقایای مرجان‌ها و دیگر جانداران دریایی با شن و ماسه است که امکان ایجاد سطحی هموار برای کتیبه‌نویسی بر روی آنها بدست نمی‌آید.

در کنار کتیبه، آثاری از محل گردآوری آب شیرین و بازمانده‌های پلکان دسترسی به آن دیده می‌شود که امروزه خشک شده اند.»

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

افسوس آثار باستانی ما در چنگال کسانی گرفتار شده که ذره ای برایشان ارزش ندارد. باز جای شکرش باقیست که دکتر غیاث آبادی به موقع آنرا آوانویسی کرد و لااقل متن کتیبه در اختیار است.
بامزه است که سازمان میراث بجای خجالت کشیدن از بی توجهی اش، حالا شده آژان و به دنبال مقصر میگردد.

-- مینو ، May 31, 2008 در ساعت 02:45 PM

ey vaye man. vaghaan sanadi be in mohemmi bayad iin ghadr rahat az bein bere.

-- بدون نام ، May 31, 2008 در ساعت 02:45 PM

جای پای شتر امام زاده بی نام و نشون بلافاصله تبدیل به امامزاده باشکوه میشه و سند فرهنگ و تمدن ایرانی به راحتی تخریب میشه. عرب پرستی تا کی؟؟؟؟

-- axiovert ، Jun 1, 2008 در ساعت 02:45 PM

بسيار ساده انگاريست اگر فكر كنيم كه در نگهداري سند به اين مهمي اهمال شده است.مطمئن باشيد كه دوستان خود دست به تخريب اين كتيبه زده اند تا شركاي عرب را از خود راضي كنند. چون ورود وخروج به جزيره بدون مجوز ممكن نيست. درضمن هزاران مدرك تاريخي از سياحان بين المللي و نويسندگان تاريخ ملل وجود دارد كه خليج فارس را اثبات ميكند و نيازي به يك كتيبه براي اثبات فارسي بودن خليج نمي باشد.به اميد اتحاد مردم ايران برعليه ظالمان تاريخ

-- p.ali ، Jun 1, 2008 در ساعت 02:45 PM

سلام...
به نظر من فرد مزبور پس از بازداشت باید به جرم اقدام علیه امنیت ملی محاکمه شود.

-- salam ، Jun 1, 2008 در ساعت 02:45 PM

لطفا معنی و ترجمه متن این کتیبه را بنویسید

-- ششگل ، Jun 1, 2008 در ساعت 02:45 PM

jaye taajob nadare age mohafezat mishod
...... bazam in amrika
ajab mardomi hastim hamin chand rooz ghabl zadanemon goftand ngim khalij male iran nist bazam halimon nemishe??

-- بدون نام ، Jun 1, 2008 در ساعت 02:45 PM

با درود
از آنجا که ما ایرانیان نخستین اقوام پارس هستیم پس باید هوشیار تر باشیم که فردا نوبت تخت جمشید نرسد افسوس بر فرهگ نژاد پرستی پان عربیست که خسومت آنها به جایی رسیده که می خواهند . حتی درون ایران به ما ضربه بزنند .

-- کورش ، Jun 2, 2008 در ساعت 02:45 PM

به نظر من این فرد رو بدون محاکمه به قصاص اون هم از نوع خوراک کوسه شدن به خلیخ فارس بندازن تا بفهمه خلیج فارس همیشه خلیج فارسه البته با پول زیادی که برای تخریب گرفته و حمایت فخیمه حکیمه حتما ازاد میشه مهرورزی و اینها

-- احمد ، Jun 2, 2008 در ساعت 02:45 PM

سلام به همه پارسیان گرامی:
بعد از شنیدن این خبر نگران کننده و ناراحت کننده به سختی دست به قلم شدم ؛ ما بعنوان نماینده باید اعتراز خودمون رو به همه جای دنیا برسونیم که همه متوجه بشن که عرب های تازی تا چه اندازه به خون ایرانی ها تشنه اند ما نمیتونیم چشم و گوشمون رو در مقابل رفتارهای وحشی گرانه عربها ببندیم و بگذاریم تا هر چقدر که دلشون میخواهد از خون ایرانی ها بمکند ما باید تو دهنی محکمی بزنیم به کسانی که چشم دیدن ایرانی ها رو ندارند
و حاشیه خلیج پارس رو به گند کشیده اند ما نباید اجازه بدهیم که آب و خاک پاک کشورمان پارس به لجن زار تبدیل شود..
*از همه پارسایان متشکرم*

-- حمیدرضا.الف ، Jun 10, 2008 در ساعت 02:45 PM

تاریخ زیر نویس عکس اول اشتباه است لطفا به 1386 اصلاح فرمایید

-------------------------------
سپاس از تذکر شما
تصححیح شد
مانه

-- farshid khodadadian ، Jun 11, 2008 در ساعت 02:45 PM