کمونیست دوست‌داشتنی

شهزاده سمرقندی

چند روز است که با خود فکر می‌کنم چرا برخی از نخبگان و هنرمندان بعد از مرگ محبوب و معروف می‌شوند؟ و یا آیا واقعا بعد از مرگ معروف می‌شوند؟ و یا اینکه مرگ برایشان شهرت می‌آورد؟

البته یک نکته‌ی دیگر این است که یک مرگ معمولی، یعنی بعد از روزگاری و بیماری و یا دلیلی معمولی برای انسان عادی که ممکن است عمر خود را از دست بدهد، کسی شهرتی به دست نمی‌آورد. بلکه آن مرگی شهرت‌آور است که ناگهانی و یا در اوج انجام کاری مهم و یا امیدبخش است و یا برای یک انسان هنرمند و پیشقدم و راهنما اتفاق بی‌افتد.

چه‌گوارا هم در اوج فعالیت خود به قتل رسید. مرگ او شهرت او را هزار برابر و حتا جهانی کرد.

شاید اگر چه‌گوارا زنده و سلامت تا زمان ما عمر می‌کرد کسی می‌شد مثل فیدل کاسترو و یا در کنار فیدل کاسترو و یا شاید هم با عقاید و اندیشه‌ی دیگر فعالیت می‌کرد و از زبان‌ها می‌افتاد و به تدریج یک مرد معمولی در قطار دیگر مردهای انقلابی در دیگر دوران بعد از انقلاب و یک عمر یکنواخت و بدون اشتیاق و مبارزه‌های مسلحانه به سر می‌برد.

اما چنین نشد. روزگار تا هنوز حتا بعد از نیم قرن چه‌گوارا را به عنوان یک قهرمان و طرفدار آزادی نگه داشت.

چه‌گوارا در مسکو

دوستداران او حتا در پیرانه‌سری خود برای او دلتنگی می‌کنند و اشک می‌ریزند، یادداشت و خاطره می‌نویسند، ترانه می‌سرایند و آهنگ می‌سازند و می‌نوازند. به خصوص این روزها که از آن اتفاق شادی‌آور برای مردم آمریکای لاتین ۵۰ سال می‌گذرد.

ترانه‌های زیادی در وصف انقلاب و همچنین چه‌گوارا سروده شده است. که در این برنامه چند تا از آن‌ها را برای شما پخش می‌کنم.

عجیب است که در خیلی از این ترانه‌ها اسم فیدل کاسترو را نمی‌شنویم. در حالی که فیدل کاسترو نیز در کنار چه ‌گوارا جنگیده هر چند که همراه او به بولیویا نرفته است.

خیلی‌ها می‌گویند اگر فیدل کاسترو با چه گوارا می‌ساخت و یا چه گوارا با فیدل کاسترو می‌ساخت و در کوبا می‌ماند و عازم بولیوا نمی‌شد به چنین چهره‌ای که الان هست تبدیل نمی‌شد.

«چیکو نیوا» خواننده‌ی جوان کوبایی از آرمان‌هایی می‌گوید که تقریباً همه‌ی مردم کوبا دارند. آرمان نبودن در کنار چه گوارا، وقتی در بولیویا تقریباً دست تنها می‌جنگید و همان‌جا نیز به قتل رسید. مردی که به فریاد آن‌ها رسیده بود و آنها به فریاد او نرسیده بودند.

ترانه‌ی چه گوارا در اجرای گروه «یو اس کا» هم چنان از عقاید چه گوارا دفاع می‌کند. در حالی که بعد از ۵۰ سال نقطه ضعف‌های کمونیسم و یا عملی نبودن بعضی از عقاید کمونیستی روشن شده است.

به ترانه‌ی چه گوارا در اجرای گروه «یو اس کا» گوش می‌دهیم.

محبوبیت چه گوارا دلیل محبوبیت عقاید او شد که حتا بعد از نیم‌قرن جوانان امروز در حالی که از کمونیسم و عقاید سوسیالیسم چیزی زیادی نمی‌دانند، ولی طرفدار چه گوارا هستند و او را می‌پرستند.

این تضاد حتا در دوران روزگار خود چه گوارا نیز وجود داشت. برای گریز از این دوگانگی خیلی‌ها از او به عنوان مرد آزاداندیش و مبارز علیه زورآوری نام می‌برند. وی را دوست، عدالت پیشه می‌خوانند. در حالی که هم فکر و هم حزب‌های او تا به حال بارها و بارها بدنام و نامحبوب شده‌اند. مرگ چه گوارارا برای همیشه از او قهرمانی نیک‌نام ساخت. این معنا و مفهوم بسیاری از ترانه‌هایی است که تا به حال در وصف چه گوارا سروده شده‌اند.

بین این همه ترانه‌های مردمی، رپ، شاد و محزونی که در وصف چه گوارا سروده شده است، اجرای ناتالی کاردون بسیار جذاب‌تر است و من آن را دوست دارم. هرچند بازخوانی همان ترانه‌ی معروف «Hasta Siempre» است.

این برنامه رادیو با این ترانه به پایان می‌رسد که شایان شنیدن است و در یوتیوب هم می‌توانید این ترانه را با «کلیپ» بسیار موثر تماشا کنید.

لینک آهنگ ناتالی کاردون در سایت یوتیوپ