صلیب و گیتار ژنا بیچاوسکایا

شهزاده سمرقندی

ژنا بیچاوسکایا از خوانندگان مشهور روس است که در اصطلاح «سیاسی» خوانده می‌شوند. او خود سبکی را که اجرا می‌کند «مردمی» می‌داند. شیوه اجرای ژنا بیچاوسکایا شبیه به «کانتری فالک موزیک» است که خود با تقلید از این نوع موسیقی اجرا می‌کند. چون در موسیقی روس، ترانه‌های محلی و مردمی با ادوات موسیقی مثل «بالالایکا» اجرا می‌شوند. هرچند گیتار نیز از گذشته به اسباب موسیقی رایج روس تبدل شده است.

به هر حال ژنا بیچاوسکایا که خود استاد گیتار بود، سال‌های پیش نوازندگان معروف روس را با نواختن این اسباب موسیقی آشنا کرد. ولی گویا آن استفاده خلاقی که از گیتار در ذهن و نظر داشت در شاگردان ندید و خود اجرا در صحنه را شروع کرد. اولین آلبوم او در سال ۱۹۷۳ به بازار آمد. مجموعه‌ای با عنوان «دابری مالادسی» که به فارسی «جوانان مهربان» است.

«ژنا بیچاوسکایا» یا ژاندارک روسی

ژنا را از مخالفان پوتین می‌دانند. حال آن‌که او در ترانه‌هایش هیچ مخالفت روشنی نسبت به سیاست پوتین نشان نمی‌دهد. دلیل این‌که او را مخالف پوتین می‌دانند این است که بیچاوسکایا نخست با ترانه‌های مذهبی خود شهرت پیدا کرد و بعد این‌که در بیش‌ترین ترانه‌های خود یادی از «تزار»، آخرین پادشاه روسیه یادی می‌کند و در وصف او می‌سراید.

در روسیه، وی را با ژاندارک فرانسوی‌ها مشابه می‌دانند. چون در زمانی که مذهب و ستودن شاهی که دشمن مردم روس دانسته می‌شد نوعی قهرمانی به‌حساب می‌آمد، ژنا بیچاوسکایا آن‌را با صراحت و جسارت بیان می‌کرد.

«ژنا» از بی‌خدایی و عدم اعتقاد به آن در نزد برخی از مردم روس می‌نالد و از دور و کم‌رنگ شدن ایمان در بین مردم شکایت دارد. او در حالی که از سیاست حرفی نمی‌زند، اما نام آوردن از دین و «عیسی مسیح» در جامعه‌ای که دیگر رنگ مذهبی خود را از دست داده است، هراسی ندارد و این خود اعتراضی محسوب می‌شود.

به نظر می‌رسد که او دل دوستداران هنر خود را که تعدادشان نیز کم نیست، به سمت ایمان و اعتقاد به عیسی مسیح و رسم و عادات قدیمی مردم روس هدایت می‌کند.

شیوه اجرای ژنا بیچاوسکایا شبیه به «کانتری فالک موزیک» است

او خود را از حزب «سفیدها» می‌داند. این حزب در زمان شکست «تزار» آخرین پادشاه روس از هم پاشیده شد و اعضای آن کشور را ترک کردنند و برخی نیز در تبعید جان باختند. حزب «سفیدها» در مقابل حزب «سرخ» کمونیستی تا آخرین نفس جنگیدند، ولی به جای نرسیدند و شکست خوردند.

حالا در زمانی که همه آن داستان‌های سرخ و سفید به پایان رسیده ژنا بیچاوسکایا، انگار که می‌خواهد حقیقت آن روزگار را برای نسل جوان امروز روایت کند. ژنا می‌گوید: ما روس‌ها هیچ‌ وقت پیش هیچ دشمنی به زانو نخواهیم نشست. اما اگر نشستیم دیری طول نخواهد کشید که باز بر می‌خیزیم و سر خود را با وقار بلند خواهیم کرد.

ژنا را اگر بخواهم در دو جمله معرفی کنیم باید بگوییم او سراینده عقاید دین «پراواسلاو» و «پاتریاتیسم روسی» است و چنین به نظر می‌رسد که راه و شیوه بیان خود را هیچ ‌وقت دگرگون نخواهد کرد.

ژنا بیچاوسکایا در این حال در مسکو به سر می‌برد و عقاید ملت‌پرستانه‌ی او بارها باعث شده که دولت آمریکا ابراز نارضایتی و از ترانه‌های او شکایت کند. اما ژنا نه از دولت پوتین و نه دولت آمریکا پروایی ندارد و در سایه عیسی مسیح، یکی از موفق‌ترین مبلغان دین مسیحی باقی مانده است.