تحصیل، تحت تاثیر پرونده هسته‌ای ایران

شهزاده سمرقندی

در خبرها و گزارش‌های مختلف رسانه‌ها، به خصوص رادیو زمانه، شنیدیم که دانشگاه‌های هلند چندی پیش اعلام کردند که در رشته‌های فیزیک و تعدادی از رشته‌های فنی که به انرژی هسته‌ای مرتبط باشد، دیگر دانشجوی ایرانی نمی‌پذیرند. این خبر عکس‌العمل‌های زیادی را به دنبال داشت و ایرانی‌های مقیم هلند، دست به اعتراض وسیعی زدند و خواستار لغو این طرح شدند. اما خبرهای جدید حاکی از این است که این موضوع، تا حدی کمرنگ‌تر شده و اتفاق جدیدی در شرف وقوع است. بهنام تائبی، استادیار دانشگاه داولب در هلند ویکی از اعضای کمپین اعتراض به طرح وزارت آموزش و پرورش هلند، در این باره با زمانه گفت و گو کرده است:

از دید من، تجدید نظر از جانب دولت هلند، به خاطر فشارهای اجتماعی بود که روی دولت آمد و اینکه افکار عمومی دیدند کاری که انجام دادند، عاقلانه نبوده و از دنیای دانشگاه خیلی به آنها اعتراض شد، نه فقط دنیای دانشگاه‌های داخل هلند بلکه دنیای آکادمیک از اقصی نقاط دنیا، علی‌الخصوص از کشور آمریکا خیلی اعتراض کردند که چنین کاری امکان‌پذیر نیست. نمی‌شود یک ملیت را بطور کامل از تحصیل محروم کرد و همچنین فشارهایی که از طرف جریانی که ما به حرکت درآورده بودیم، روی دولت آمد، که ما دانشگاه‌ها، چنین حرکتی را نمی‌پذیریم و درهای دانشگاه دوباره باید باز شود.

واقعاً تجدید‌نظری که صورت گرفته بر این هست که محدودیت دانشجویان ایرانی، منحصر به فن‌های حساس باشد. شما می‌توانید نام ببرید که چه فن‌هایی را فن‌های حساس مطرح کرده‌اند؟
الان تدابیری که دولت تعیین کرده این است که باید، اطلاعات حساس را تعیین کرد و نام برد و آن اطلاعات برای ایرانیان در دسترس نباید باشد. هنوز دولت لیست کاملی از این اطلاعات و رشته‌های تحصیلی یا رشته‌های تحقیقی، در اختیار ما و سایر مردم قرار نداده است، دولت هنوز مشغول بررسی این جریان است. قول دادند که طی این هفته و هفته آینده، این لیست را، رشته‌های تحصیلی یا رشته‌های تحقیقی و موضوعات تحقیقی را به دانشگاه‌ها اعلام کند. ما معتقدیم که خیلی کار خوبی است که دولت این لیست را تهیه کند و خیلی خوب است که دولت و دانشگاه‌ها، با هم بگویند که کدام رشته‌ها، رشته‌هایی هستند که احیاناً در انتها می‌توانند صنایع هسته‌ای یا تسلیحات هسته‌ای برای بمب هسته‌ای منتهی شود.

ولی زمانی که این لیست تهیه شد؛ ما هنوز معتقدیم که جدا کردن ایرانیان و دست گذاشتن روی ایرانیان به عنوان یک ملیت، کار کوته‌بینانه و ابلهانه‌ای خواهد بود. چون که فقط با جدا کردن ایرانیان و عدم دسترسی به این اطلاعات، از این اطلاعات نمی‌شود محافظت کرد. ما تکرار می‌کنیم بهتر است اطلاعات را مشخص، و مشخصاً اعلام کنند که کجا هست و دسترسی به آن را مشکل کنند، هرکسی نباید به این اطلاعات دسترسی داشته باشد. و هر شخصی‌، هر پژوهش‌گری، دانشجویی، استاد دانشگاهی که به این اطلاعات دسترسی دارد، به آن شخص توجه ویژه‌ای بکنند. به قول معروف (سیم) بکنند آن شخص را. نیازی نیست که فقط ایرانیان را از ورود به آن رشته‌ها، محروم بکنند.

درواقع ایجاد این محدودیت برای آن است که فشاری بر دولت ایران وارد کنند. به عنوان یک کشور اروپایی، آیا هلند راه‌های دیگری برای فشار آوردن بر دولت ایران در اختیار نداشت؟
این تدابیر صرفاً برای این انجام شدند که قطعنامه‌ی سازمان امنیت را، قطعنامه ۱۷۳۷ را مورد اجرا قرار بدهند. اولاً که هلند اولین کشوری بود که می‌خواست قطعنامه را به اینصورت اجرا کند. در ثانی ما معتقدیم برای زیر فشار گذاشتن دولت ایران، محدود کردن دانشجوی ایرانی، ابلهانه‌ترین کاری است که می‌شود انجام داد. مسلماً راه‌های دیگری هم هست. مسلماً مشکلاتی که با ایران هست باید از راه‌های دیپلماتیک و راه‌های سیاسی حل شود و ما اکیداً اعلام می‌کنیم که بحث‌های سیاسی به این گونه به دانشگاه‌ها نباید راه پیدا بکند.

شما گفتید که لیست اطلاعات حساس، قرار است اعلام شود. گفته شده است که کی و کجا و به چه صورتی اعلام می‌شود؟
دولت اعلام کرده، درواقع وزیر علوم قول داده ظرف این هفته یا هفته آینده، این لیست اطلاعات حساس را اعلام بکند. در حال حاضر وزیر با دانشگاه، علی‌الخصوص دانشگاه‌های فنی در حال مذاکره است و زمانی که نوع این اطلاعات تنظیم شود، مسلماً در مطبوعات هلند منعکس خواهد شد.