موسیقی غنی آمریکا

سهند صاحب دیوانی
با همکاری علیرضا

این روزها نسبتاً کم پیش می‌آید که آدم به کسی برخورد کند که با فرهنگ آمریکا زیاد آشنا باشد و رویدادهای هنری و فرهنگی آن‌جا را جدا از هنر بازاری دنبال کند.

متأسفانه کسانی که نسبت به سیاست آمریکا موضع دارند یا تاریخ آمریکا را فقط تبعیض نژادی در مورد سیاهان و یا نسل‌کشی سرخ‌پوست‌ها می‌دانند، فکر می‌کنند آمریکا یعنی فقط ام.تی.وی یا مک‌دونالد و این جور چیزها؛ و تصورش را هم نمی‌کنند که در کنار این‌ها، این کشور می‌تواند فرهنگ بالایی هم داشته باشد.

ولی اگر آدم با علاقه و بی‌طرفی دنبال فرهنگ آمریکا برود، می‌بیند که اتفاقاً این کشور در همه‌ی زمینه‌های هنری مثل ادبیات، سینما و موسیقی و غیره پیشرفت‌های درخشانی دارد. البته چون سر و کار برنامه‌ی ما فقط با موسیقی‌ست، باید در همین زمینه صحبت کنیم و با آوردن چند نمونه از موسیقی آمریکا، کمی بیشتر با موسیقی این کشور آشنا بشویم.

اول می‌رویم سراغ گروه Thomsen Brothers. کار این گروه اجرای Bluegrass مدرن است. ریشه‌های موسیقی Bluegrass در موسیقی‌های انگلیسی، اسکاتلندی، جاز و بلوز است.
یکی از نقاط قوت موسیقی آمریکا، تنوعش است.

مایلز دیویس

ملت آمریکا از همه‌جای دنیا به این کشور رفته‌اند و فرهنگ‌های مختلف این مردم، ترکیب‌های بسیار جالبی در موسیقی به وجود آورده است. مثلاً سیاهان فرانسه‌زبانِ اطراف نئواورلئان سبک خاص موسیقی خودشان را دارند که بیشتر با آکاردئون و وسایل قدیمی شستن لباس نواخته می‌شود. از منطقه‌ی نئواورلئان به یکی از کارهای گروه نئواورلئان کلزمر آل استارز گوش می‌کنیم.

کلزمر «Klezmer» موسیقی یک گروه مهاجر دیگر است. موسیقی یهودیانی‌ست که اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم از اروپایی شرقی فرار کردند و به آمریکا رفتند.

ایالات کارولینای شمالی یکی از مناطقی است که گروه‌های موسیقی فعالی دارد. گروه اسکوال نات سپرز با ترکیب موسیقی‌های دلتا بلوز، جیپسی جاز، سویین ۷۰-۶۰ سال پیش و کلزمر، موسیقی‌ای را به وجود آورده که از یک طرف خیلی مهم است؛ و از طرف دیگر گاهی آدم فکر می‌کند دارد به موسیقی آن سال‌ها گوش می‌دهد.

در دنیای اقتصاد اصطلاحی هست که می‌گوید اگر آمریکا عطسه کند، بقیه دنیا سرما می‌خورد. در موسیقی هم این اصطلاح کاربرد دارد. چون بعضی از سبک‌هایی که در آمریکا به وجود آمدند، در دنیا استاندارد شدند. مثلاً رپ که مال جوان‌های سیاه فقیر بود. چون احتیاج به وسایل موسیقی نداشت؛ این طوری این جوانها با رپ می‌توانستند به وضع خرابشان اعتراض کنند.

موسیقی جاز هم همین طور این قدر در دنیا متداول شده که خیلی جاها در دانشکده‌های موسیقی یک بخش کامل مخصوص موسیقی جاز دارند. راجع به موسیقی جاز می‌شود ساعت‌ها صحبت کرد؛ ولی ما فعلاً فقط به آهنگ «?How Am I To Know» از مایلز دیویس (miles davis) گوش می‌کنیم.

حال که صحبت از جاز شد، باید از بلوز هم یادی کنیم. میکی و پتر اسمیت یک پدر و پسر اهل آمستردام یک آلبوم از کارهای مختلف بلوز به بازار دادند که خوب است باهاش آشنا بشویم.

در کنار این سبک‌هایی که دنیا را فتح کردند، یک هنر جدیدی به وجود آمده است که با وجود اینکه همه‌جا نفوذ نکرده، ولی طرفدارهای پروپاقرص خودش را دارد. به این سبک می‌گویند «spoken word» که ترکیبی‌ست از رپ، شعرهای خیلی سنگین و اجراهای خیلی قوی که گاهی همراه با موسیقی جاز مدرن هم اجرا می‌شود.

چارلز مینگوس (Charles Mingus) که در زمینه‌ی جاز فعال بود و باس می‌نواخت، برای پدرش الگوی خوبی بود. اریک مینگوس که کار پدر را خوب دنبال کرده همزمان با جاز در سبک «spoken word» هم فعالیت دارد.

آواز زیبای موزیک متن فیلم «راه رفتن مرد مُرده» (Dead Man Walking) بخش پایانی برنامه‌ی امروز ماست. این آواز را «Eddie Vedder» خواننده گروه «Pearl Jam» همراه با استاد «Nusrat Fateh Ali Khan» دو خواننده‌ی گروه پرو همراه با استاد نصرت فاتح علیخان اجرا کرده است.