اختراع دستگاه ردیاب برای مناطق حفاظت‌شده

مینو صابری

اصغر درخشان، محیط‌بان منطقه‌ی چهارمحال و بختیاری به‌تازگی دستگاهی اختراع کرده است که برای ردیابی در مناطق حفاظت شده کار کردهای قابل توجهی دارد.اگر دستگاه اختراع شده توسط این محیط‌بان آنگونه عمل کند که مخترع آن توضیح می‌دهد، می‌تواند در آینده کمک‌ بسیاری برای حفظ محیط زیست ما در ایران باشد.

با وجود اینکه این اختراع مورد تائید سازمان محیط زیست قرار گرفته و نیز در سازمان ثبت اختراعات به ثبت رسیده، هنوز هیچ حمایت جدی‌ای از جانب مسئولان مربوطه برای انبوه‌سازی آن صورت نگرفته است.با اصغر درخشان، مخترع دستگاه ردیاب، گفت‌وگوی کوتاهی کرده‌ام که در زیر می‌خوانید.

اصغر درخشان، مخترع و محیط‌بان منطقه‌ی بختیاری

در خبرها آمده است که شما دستگاه ردیابی‌ای برای استفاده در مناطق حفاظت شده اختراع کرده‌اید. لطفاً در مورد چگونگی کارکرد این دستگاه توضیح بدهید.

اصغر درخشان: این دستگاه توسط فرستنده‌هایی که در منطقه کار گذاشته می‌شود، به صدا حساس است. هر صدایی برای این دستگاه تعریف کنیم و به آن بدهیم، همان را جواب می‌دهد.من انواع و اقسام صدای اسلحه‌هایی که برای شکار استفاده می‌کنند را برای این دستگاه تعریف کرده‌ام. در کل اسلحه‌های ساچمه‌زنی و گلوله‌زنی را به آن داده‌ام.

به محض این که صدای شلیک این اسلحه‌ها را بشنود جواب می‌دهد.یعنی یک پیام به تلفن همراه رییس منطقه یا کامپیوتری می‌دهد که در پاسگاه مستقر است. توسط این پیام که تلفن همراه یا کامپیوتر به‌صورت ماهواره‌ای می‌گیرد، محلی که تیر شلیک شده است را به ما اعلام می‌کند. نوع صدا را هم برای‌مان مشخص می‌کند.

آیا این دستگاه قابلیت این را دارد که مثلآ اگر یوزپلنگی از منطقه‌ای عبور می‌کند، به شما گزارش دهد؟

بله. صدای یوزپلنگ را برای این دستگاه تعریف می‌کنیم؛ به محض این که صدای یوزپلنگ را بشنود به ما اعلام می‌کند که یوزپلنگ الان در چه نقطه‌ای است.کار دیگری که این دستگاه علاوه بر شناسایی حیوانات وحشی انجام می‌دهد این است که اگر در نقاطی از مناطق جنگلی با اره برقی به قطع درختان مشغول‌ باشند به ما می‌گوید که در چه نقطه‌ای، مشغول قطع درخت هستند.

دستگاه ردیاب

برد این دستگاه چند کیلومتر است؟

به شعاع دو کیلومتر هوایی که برابر است با قطر 4 کیلومتر.

شما در حال حاضر از این دستگاه در منطقه‌ی خودتان استفاده می‌کنید؟

نه. هنوز به تولید انبوه نرسیده است. فعلآ یک نمونه ساخته‌ام. از سوی سازمان آمدند و دستگاه را امتحان کردند. تائید هم شد.

ساخت این دستگاه چه مدت طول کشید؟

حدود دو سال طول کشید.

این دستگاه نمونه‌ی خارجی دارد یا ابتکار خودتان است؟

من که نمونه‌اش را ندیده‌ام. هرچه هم جست‌وجو و تحقیق کردیم چنین دستگاهی نیافتیم.

برای ساخت این دستگاه چه میزان هزینه کرده‌اید؟

حدود هفت میلیون تومان.

این اختراع را جایی به ثبت رسانده‌اید؟

بله؛ بیش از یک‌سال است که آن را در سازمان ثبت اختراعات در تهران ثبت کرده‌ام.

آیا سازمان یا ارگانی از شما حمایت کرده تا این دستگاه را به تولید انبوه برسانید؟

فعلآ نه. سازمان خودمان قول‌هایی داده، اما هنوز عملی نشده است.

در مورد ابعاد و ساختمان این دستگاه توضیح بدهید...

از یک دستگاه «جی پی اس» و یک میکروفن و دو سیم کارت تشکیل شده است. ابعادش کمی از گوشی تلفن همراه بزرگ‌تر است.امیدوارم این دستگاه را به تولید انبوه برسانیم تا جلوی شکارهای بی‌رویه و نابودی جنگل‌ها از طریق قطع درختان گرفته شود.

شنیده‌ام که شما وسیله‌ی دیگری نیز در دست ساخت دارید؟

بله. یک دستگاه برای اطفای حریق است تا اگر در مناطق کوهستانی جنگل، آتش‌سوزی‌ای اتفاق بیافتد، بتوانیم از راه دور بتوانیم آتش را خاموش کنیم. الان در حال کار روی این پروژه هستم. هنوز تکمیل نشده است. همین روزها انشاالله تکمیل می‌شود.