رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۸

گلاب‌گیری در قمصر

مینو صابری
minoo.saberi@radiozamaneh.com

قمصر یکی از شهرهای توابع استان اصفهان است که در بیست و پنج کیلومتری جنوب کاشان قرار دارد. قمصر، بزرگ‌ترین تولید کننده گلاب در خاور میانه است.

همه ساله در این ایام، قمصر، مهماندار بسیاری از هموطنان خود از نقاط مختلف ایران و همچنین توریست‌هایی که از کشورهای مختلف به ایران آمده‌اند، است.

با این همه هنوز قمصر از امکانات رفاهی برای مهمانان محروم است و مسافرین ترجیح می‌دهند بعد از دیدن مراسم گل‌چینی و گلاب‌گیری هرچه زودتر قمصر را ترک کنند.

در قمصر، زنان دوش به دوش مردانشان به کار ِگل‌چینی و گلاب‌گیری و فروش آن مشغول هستند.

با یکی از خانم‌های اهل قمصر گفت و گوی کوتاهی کرده‌ام:

Download it Here!

گلاب‌گیری در قمصر از چه موقع سال شروع می‌شود و معمولاً تا کی ادامه دارد؟

فصل گل در قمصر از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود و تا اواخر خرداد ادامه دارد.


عکس‌ها: مینو صابری

گل را در چه ساعاتی می‌چینید؟

مراسم گلچینی از ساعت پنج صبح آغاز می‌شود و ساعت هفت و نیم، هشت صبح خاتمه پیدا می‌کند، چون هنگامی که نور خورشید مستقیماً به بوته‌ی گل می‌تابد، گل محمدی رنگش را از دست می‌دهد و سفید می‌شود، همچنین عطر و بوی آن کم و کیفیتش برای گلاب نامرغوب است.


در مورد نحوه‌ی گلاب‌گیری توضیحاتی بفرمایید.

در قمصر، سه نوع گلاب گرفته می‌شود، «گلاب درجه یک»، «گلاب درجه دو» و «گلاب دو آتشه».

آبی که در این دیگ‌ها می‌ریزیم ثابت است (پنجاه لیتر) اما مقدار گلی که در آن می‌ریزیم متفاوت است و هرچه گل کمتر ریخته شود کیفیت و قیمت آن پایین‌تر است، کمترین مقدار گل دوازده کیلوگرم است و بالاترین سی کیلوگرم.

سی کیلوگرم گل و پنجاه لیتر آب داخل دیگ مسی می‌ریزیم، زمانی که دیگ به جوش می‌آید بخار از طریق نی‌چه‌های آلمینیومی وارد پارچ مسی که درون حوضچه‌های پرآب قرار دارد می‌شود، شلنگ آب سردی که در کنار نی‌چه‌ها هست باعث تقطیر می‌شود.

از این مقدار گل و آب چهل لیتر گلاب برداشت می‌شود و ده لیتر آن داخل دیگ می‌ماند که نسوزد، به این گلاب «گلاب درجه یک» می‌گوییم.

مجدداً روی تفاله‌های گل، دوازده کیلوگرم گل اضافه می‌کنیم، (مقدار آب همان پنجاه لیتر) درست حالت چای را دارد که روی تفاله چای، چای خشک اضافه کنیم کیفیت چای اول بهتر از آن است که مجدداً روی تفاله چای، چای خشک اضافه کرده‌ایم.


چهل لیتر گلاب گرفته می‌شود که «گلاب درجه دو» است خیلی خوش‌بو و معطر است، اصولاً هرچه آب گلاب بیشتر باشد بوی آن بیشتر است اما کیفیت ندارد و بعد از مدت زمانی، بوی آن از بین رفته و ترش‌مزه می‌شود و داخل آن لایه‌های سفیدی ته‌نشین می‌شود که ما می‌گوییم لِرد کرده.

برای تهیه «گلاب دو آتشه» تفاله‌ی گل را از داخل دیگ تخلیه می‌کنیم سی کیلوگرم گل داخل دیگ می‌ریزیم به جای آب، گلاب درجه دو میریزیم و به همان روش گلاب می‌گیریم، به این گلاب که بهترین نوع گلاب است می‌گوییم «گلاب دو آتشه» که کیفیت و غلظت و قیمتش فرق می‌کند.

گلاب دوآتشه، در ابتدا کم عطر و بو است، به مرور زمان به عطر و بوی آن اضافه می‌شود.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

خیلی جالب بود.

-- بدون نام ، May 12, 2009 در ساعت 07:30 PM

بسیار اطلاعات آموزندهای بود ...ممنون مثل همیشه عالی ...من عاشق گلاب هستم و این مطالب بوی گلاب میداد ...متاسفانه دست ما به گلاب قمصر نمیرسه ولی کاش میدونستیم این گلاب یک و یک هم اصلا گلاب هست یا نه؟

-- دختر همسايه ، May 13, 2009 در ساعت 07:30 PM