همکاری گوگل و یونسکو در میراث جهانی

بیژن روحانی

یونسکو و گوگل به سراغ میراث جهانی می‌روند. در طرحی مشترک که آغاز آن روز پنجشنبه سوم دسامبر، توسط سازمان جهانی یونسکو و شرکت گوگل اعلام شد، امکان بازدید مجازی از محوطه‌های میراث جهانی برای کاربران اینترنتی فراهم شده است.

از این پس بدون حضور فیزیکی، علاقه‌مندان آثار تاریخی، هنری و طبیعی خواهد توانست زوایای مختلف بناها یا مکان‌هایی را که نامشان در این فهرست طولانی ثبت شده بررسی کنند.

در مرحله اول همکاری یونسکو و گوگل، امکان دیجیتالی کردن و بازدید مجازی از نوزده محوطه میراث جهانی میسر شده است. تعداد آثار فهرست میراث جهانی تا سال ٢٠٠٩ بالغ بر ٨٩٠ بنا و محوطه است.

در حال حاضر کاربران از طریق صفحه Google's Street View یا سرویس «نمای خیابانی» در گوگل می‌توانند به این نوزده محوطه میراث جهانی دسترسی پیدا کنند. سرویس‌های «گوگل زمین» و نقشه‌های گوگل نیز دارای تصاویر سه بعدی از این مکان‌ها هستند.

سرویس «نمای خیابانی» زاویه دید سیصد و شصت درجه افقی و دویست و نود درجه عمودی را در اختیار کاربران می‌گذارد. این کار توسط عکاسی و پیاده کردن عکس‌ها روی نقشه‌های ماهواره‌ای انجام و برای هر محوطه چندین ماه زمان صرف شده است.

با نصب دوربین روی این سه چرخه، گوگل از محوطه‌های میراث جهانی یونسکو عکس‌برداری کرده است

عکس‌برداری از این مکان‌ها با خودروهای مجهز به دوربین و در مواردی که امکان حرکت خودرو وجود نداشته، با استفاده از دوچرخه‌هایی که روی آنها دوربین‌ نصب شده صورت گرفته؛ دوربین‌هایی در جهت‌های گوناگون که قادر به عکاسی از تمام زاویه‌ها هستند.

کاربران اینترنتی اکنون قادرند از کامپیوتر خود به تمام قسمت‌های این محوطه‌های تاریخی سرک کشیده و در فضای مجازی در آن قدم بزنند و همانند یک بازدید کننده از حضور در بناهای تاریخی لذت ببرند. این نوزده محوطه تاریخی که برای مرحله اول انتخاب شده اند در کشورهای ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، هلند، چک و بریتانیا قرار دارند:

کاخ و باغ ورسای متعلق به لویی پانزدهم در فرانسه و ساحل تاریخی رودخانه سن در پاریس، محوطه‌های باستان‌شناسی پمپی و هرکولانوم در ایتالیا که با آتشفشانی تاریخی زیر خاکستر دفن شدند و هم‌چنین مراکز تاریخی شهرهای سی‌ینا و اوربینو، محوطه پیش از تاریخ استون هنج و آوری با کاربردهای نجومی و همچنین باغ‌های گیاه‌شناسی کیو در بریتانیا، مرکز تاریخی شهر پراگ در جمهوری چک، شبکه آسیاب‌ها در کیندرجک السوت در هلند و شهرهای تاریخی سانتیاگو دل کمپوستلا و کاسرس، سالامانکا، شهر محصور کوئنکا و شهر تاریخی آویلا به همراه کلیساهای خارج از حصارش، و شهر سگوویا در اسپانیا، جزو محوطه‌هایی هستند که اکنون بازدید مجازی از آنها امکان پذیر شده است.

خانم ایرنا بوکووا، مدیرکل جدید یونسکو اعلام کرده است طرح مشترک این سازمان با شرکت گوگل که امکان بازدید مجازی از محوطه ها را برای هرکسی فراهم می‌کند، باعث افزایش سطح آگاهی عمومی شده و تشویقی است برای مشارکت در حفاظت از چنین گنجینه‌هایی.

ویرانه‌های پمپی در ایتالیا

کارلو دآسارو، معاون مدیر گوگل در امور جنوب اروپا، خاورمیانه و آفریقا نیز اعلام کرده است: «محوطه‌های میراث فرهنگی و طبیعی منبع تجدیدنشدنی افسون و الهام برای انسان‌ها هستند. این طرحی مهیج است و ما از همکاری با یونسکو بسیار خوشنودیم. ما می‌خواهیم محوطه‌های بیشتری را برای همگان در سراسر جهان قابل بازدید کنیم.»

دیویدسن هپبرن، رئیس مجمع عمومی یونسکو نیز ضمن معرفی این طرح، در ویدیوئی که روی وب‌سایت یونسکو قرار داده است، هدف این سازمان را شناسایی، حفاظت و نگهداری از میراث فرهنگی و طبیعی جهان به عنوان بخش بسیار مهمی از گنجینه انسانی اعلام کرد و گفت یونسکو از این طریق می‌خواهد دسترسی به آن‌ها را برای عموم مردم آسان‌تر و همگانی‌تر کند.

طبق پیشنهاد یونسکو، شرکت گوگل به زودی کار بازدید و عکاسی از محوطه‌های دیگر فهرست میراث جهانی را آغاز خواهد کرد. اما تمرکز اصلی بر محوطه‌هایی است که دسترسی به آن‌ها برای همگان دشوارتر است.

این محوطه‌ها قرار است پس از انجام هماهنگی با مدیرانشان توسط گوگل عکاسی شوند و سپس بازدید از آن‌ها به صورت مجازی برای میلیون‌ها نفر که شاید هیچ وقت فرصت یا امکان حضور واقعی در آن جا را نیابند امکان پذیر گردد؛ محوطه‌هایی که به عنوان مثال در آفریقای جنوبی، برزیل، کانادا، مکزیک و هلند قرار دارند.

آسیاب‌ها در هلند

گوگل و یونسکو در آینده امکان دسترسی از طریق «نقشه گوگل»، «یوتیوب» و «گوگل زمین» را به اطلاعات، نقشه‌ها، متون و فیلم‌های ویدئویی مربوط به ذخیره‌گاه‌های زیست کره یا بیوسفر، فراهم خواهد کرد.

هم‌چنین در برنامه‌هایی دیگر امکان دسترسی به اسناد و مدارک و کلیه اطلاعات مربوط به میراث مکتوب جهانی که در فهرستی به نام «حافظه جهان» ثبت می‌شوند، وجود خواهد داشت. زبان‌های در معرض خطر نابودی نیز به زودی در حیطه پروژه‌های مشترک گوگل و یونسکو قرار می‌گیرند.

اینترنت اکنون قابلیت‌های جدید خود را در اختیار گسترش آگاهی، علاقه و نیاز ما به شناخت، معرفی و حفاظت از میراث فرهنگی جهان قرار داده است.

رییس مجمع عمومی یونسکو، طرح جدید این سازمان را معرفی می‌کند

سرویس «نمای خیابانی» گوگل جهت دسترسی به نوزده محوطه میراث جهانی