رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۶ مرداد ۱۳۸۸
گفت و گو با عباس محمدی، رييس انجمن کوه‌نوردان ايران

جاده‌ها، قلب کوهستان را نشانه رفته‌اند

بیژن روحانی
rohani@radiozamaneh.com

به‌زودی بسیاری از افرادی که توانایی کوهنوردی ندارند نیز می‌توانند با اتومبیل‌شان در کوهستان‌های ایران گردش کنند. بعد از انتشار خبری در هفته‌های گذشته مبنی بر وجود طرحی برای آسفالت کردن یک جاده در ارتفاعات کوه دماوند، این بار خبر از احداث جاده‌ای دیگر در منطقه‌ی علم کوه منتشر شده است.

طبق تصمیمات مقامات استان مازنداران و شهرستان کلاردشت قرار شده است تا جاده‌ا‌ی کوهستانی برای اتصال کلاردشت به طالقان احادث بشود که این راه از میان مناطق کوهستانی علم کوه عبور می‌کند.

انتشار این خبر هم مانند انتشار خبر آسفالت شدن جاده‌ای در ارتفاعات دماوند، اعتراضات دوستداران و حافظان محیط زیست را برانگیخته است. عباس محمدی، رییس انجمن کوهنوردان ایران و مدیر گروه دیده‌بان کوهستان در گفت و گو با «زمانه» می‌گوید، دلایل بسیار محکم و فنی برای مخالفت با احداث این جاده در دست است که مسئولان قبل از آغاز کار این پروژه باید به آن‌ها توجه کنند:

Download it Here!

این جاده که صحبتش را می‌کنند، از منطقه‌ای عبور می‌کند که یکی از مناطق بسیار بکر، یا کمتر دست‌خورده است. البته واژه‌ی بکر اشتباه است، چون واقعاً در ایران جایی را بکر نگذاشته‌اند. در حقیقت این منطقه، جایی کمتردست خورده و بسیار حساس از نظر محیط زیستی است.

برای این‌که اینجا منطقه‌ای یخچالی است که در ایران ما به این صورت کم داریم و دومین قله‌ی مهم ایران، علم کوه، در این منطقه قرار دارد. همچنین سرچشمه‌ی رودخانه‌ای است به نام رودخانه‌ی «سردآب رود» که رودخانه‌ا‌ی حفاظت شده است. ساختن جاده‌ در بالادست این رودخانه و در بالادست کلاردشت می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به کل اکوسیستم منطقه و حیات انسانی و طبیعی منطقه وارد کند.


علم کوه

اما با وجود تهدیداتی که احداث این جاده برای میراث طبیعی این منطقه به‌ همراه دارد، مسئولان استانی، احداث آن را راه‌حلی برای بیرون آوردن کلاردشت از بن‌بست و توسعه‌ی آن منطقه عنوان می‌کنند. عباس محمدی ضمن سطحی توصیف کردن این دلیل، معتقد است این منطقه و مناطق مشابه دیگر اصلاً در بن‌بست قرار ندارند:

به‌خصوص در مورد کلاردشت جاده‌ی خیلی پهنی از چالوس جدا می‌شود و می‌رود به این منطقه و از آن‌طرف هم از عباس‌آباد، جای دیگری نزدیک تنکابن، بیرون می‌آید. یعنی مطلقاً بن‌بست در اینجا موضوعیت ندارد.

اکنون پرسش اینجاست، آیا برای تهیه‌ی چنین طرح‌هایی، مثل طرح عبور جاده از مناطق کوهستانی، مطالعاتی همه جانبه که دربرگیرنده‌ی حساسیت‌های محیط زیستی هم باشد، صورت نمی‌گیرد؟

این پروژه هم یکی از طرح‌هایی‌ است که مثل طرح‌های دیگر در ایران بدون مطالعه‌ی کافی انجام می‌شود. ما در اینجا بودجه‌هایی داریم که باید مصرف شود. بودجه‌ها تعیین می‌شود در هر استان و آقایان می‌نشینند براساس این بودجه‌ها تصمیم می‌گیرند که ما چه کار کنیم.

نه این‌که اول تحقیق کنند که چه کاری لازم است، بعد دنبال انجام آن بروند. بلکه بودجه‌ها که جذب می‌شود، بعد می‌گویند ما این قدر بودجه داریم و حالا بیاییم طرحی بریزیم و اجراء کنیم. توضیحش این است که بودجه‌ای در دست است که حالا باید هزینه بشود.


منطقه کلاردشت

اما آیا سازمان‌های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی به این روند اعتراضی خواهند کرد؟ بنابر اظهارات عباس محمدی در یکی از بندهای صورتجلسه‌ای که با حضور استاندار مازندران احداث این جاده در آن تصویب شده است، سازمان‌های مذکور موظف به همکاری در جهت احداث این جاده شده‌اند:

یعنی برای جاده‌سازی باید سازمان منابع طبیعی و محیط زیست موافقت کنند. بعد آقایان در صورتجلسه‌ی خودشان، آن‌ها را موظف کرده‌اند که همکاری کنند! این نقض و اشکال قانونی‌ای دارد. مطابق قانون باید منابع طبیعی و محیط زیست با انجام چنین پروژه‌هایی موافق باشند.

اما عملاً این‌ها موظف و مکلف می‌شوند به این‌که موافقت کنند. نه براساس تشخیص فنی خودشان؛ یعنی درنظر داشتن مسایل زیست محیطی و طبیعی، بلکه براساس فشاری که از سمت کارفرما به آن‌ها وارد می‌شود که در بیشتر موارد دولت یا سازمان‌های دولتی هستند.


دماوند

پیش از این نیز خبر آسفالت کردن جاده‌ای در ارتفاعات دماوند، با مخالفت بسیاری گروه‌ها و سازمان‌های مدافع محیط زیست رو‌به‌رو شد. عباس محمدی، رییس گروه ديده‌بان کوهستان می‌گوید آن طرح یا به دلیل کمبود بودجه و یا به دلیل مخالفت‌های شدید افکار عمومی دوستداران طبیعت فعلاً تنها به صورت شن‌ریزی جاده در آمده است:

در آنجا نیز بحث ما این بود که آن جاده که بیش از بیست سال گذشته ساخته شده، اساساً غیر ضروری بوده و جاده‌ای که تا آن ارتفاع در کوهستان بالا می‌رود می‌تواند به محیط زیست آسیب‌پذیر و شکننده آن زیان‌های فراوانی برساند.

بنابراین هرگونه تعریض، شن ریزی، مرمت یا آسفالت کردن این جاده، تخریب کوهستان را تشدید می‌کند. بهترین گزینه این است که اصلاً این جاده مسدود و بسته شود. در مورد دماوند، تمام دوستداران ایران و محیط زیست ایران حساسیت خاصی دارند. به دلیل این‌که هم بلندترین کوه ایران است و هم نشان و نماد این سرزمین است.

آقای محمدی، رییس انجمن کوهنوردان ایران، طرح‌های جاده‌سازی در مناطق کوهستانی را مرتبط با کانون‌های قدرتمندی می‌داند که مایل به تصرف و استفاده از اراضی اطراف یا به اصطلاح «زمین‌خواری» هستند:

کلاردشت، دماوند، طالقان و چند منطقه‌ی دیگر به دلیل نزدیک بودن به تهران و ییلاقی ‌بودن‌شان از مناطق مطلوب یا کانون‌های مطلوب زمین‌خواری هستند. متأسفانه پشت خیلی از طرح‌هایی که در پوشش بحث‌های خیلی قشنگ گردشگری و توسعه عنوان می‌شود، مسأله زمین‌خواری قرار دارد. یعنی این‌که بتوانند هزاران هزار اراضی طبیعی را به املاکی تبدیل کنند که مناسب ساخت و ساز برای ویلاسازی و شهرک‌سازی باشد.

باید دید آیا اعتراضات حامیان محیط زیست می‌تواند مانع از اجرای این پروژه شود، یا خیر.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

taajjob nadarad. dolati ke be mojeze eteghad darad va dar safarhaye ostani, dar se saat siasad mosavvabeh tasvib karde va shish mah baad Saidloo, moaven ejrayi, migooyad in tarha shast darsad pishraft dashteand; ajib nist ke Damavand asfalt shavad;be har hal écologie darad be moshkel shomareye yek keshvar, dar zamineye ab, hava va khak tabdil mishavad. onche mosallam ast in ast ke dolat tanha ghader be hall moshkel nist, na halash ra darad, na pool va nadanesh on ra; koll keshvar bayad basij shavad. seda o sima, tashakkolhaye madani va hatta artesh o basij, be jaye sarkoob mardom , masalan dar biaban zodayi barnamerizi konanad; bayad az madares va agahi dadan shoroo kard. yek nasl tool khahad keshid. man parsal dar saafari be iran; az vaziyate yek rood dar shomal tahghighati karde va film koochaki sakhtam;roodha va khak , be ellate masraf balaye kood o alafkosh be sheddat aloode hastand va bimarihaye govaresh o kolye o asm ziad shode. mardom khodeshan ziad masooland, va vaghti harf mizani adam ra maskhareh mikonanad.kholase inke kar sakht ast; khoob ast be soraghe masoolan sathe balaye hokoomat, resaneha va tashakkolat beravid va be soorat sistematique kar konid. khoob bood miraftid soraghe javadi, reis sazman mohitzist ke bilan manfi darad; shayad lazem bashad yek vezaratkhaneye omoor mohitzist ijad shavad; soraghe marajee rohani ham beravid. onha ham nofooz ziadi dadarnd!
-----------
دوست گرامی
سپاس از اظهار نظر شما. اما چنانچه نظر خود را با خط فارسی بنویسید برای خوانندگان دیگر نیز خواندن آن راحت تر خواهد بود. برای نوشتن به خط فارسی می توانید از "ادیتور" زمانه که لینک آن در انتهای بخش نظرات آورده شده، استفاده کنید
با سپاس
زمانه

-- بدون نام ، Aug 7, 2009 در ساعت 03:15 PM