بازرگان: اعدام نظامیان از طرف مافوق من صورت گرفت

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

بازرگان: اعدام نظامیان از طرف افراد مافوق من صورت گرفت

مهدی بازرگان، نخست وزیر در مصاحبه با هفته‌نامه نیوزویک به طرح مسایل مهم کنونی کشور پرداخت و در سخنان خود حزب توده را غیرقانونی خواند. وی در پاسخ به این سوال نیوزویک که پرسیده بود: «عکس‌العمل شما نسبت به حمله به سفارت آمریکا چه بود؟»

گفت: «من بسیار متأسفم از آنچه اتفاق افتاده. ما امیدواریم بتوانیم همه چیز را تحت کنترل دربیاوریم تا این‌گونه حملات بار دیگر رخ ندهد. در این مورد اقدام فوری به عمل آمد و ویلیام سولیوان، سفیر آمریکا در تهران شخصاً به خاطر اقدام سریعی که در این مورد صورت گرفت از ما تشکر کرد.»

آیا شما قصد دارید کوشش‌هایی در راه بهبود روابط ایران و ایالات متحده صورت دهید؟

ما روابط دوستانه‌ای با ایالات متحده داشته‌ایم و میل داریم روابط دوستانه‌مان را با ایالات متحده و تمامی کشورهای جهان حفظ کنیم.

شما برای برقراری نظم در ایران تصمیم دارید چه اقداماتی را انجام دهید؟

امشب ما تشکیل یک گارد ملی را اعلام خواهیم کرد تا بتوانیم کنترل بیشتری بر اوضاع داشته باشیم. ما سرگرم استخدام و سازمان دادن چندین هزار نفر هستیم.

مسأله این است که مردم از ارتش و پلیس تنفر داشته‌اند و اگر ما آن‌ها را بار دیگر به خیابان‌ها گسیل داریم مردم عکس‌العمل نشان خواهند داد. به همین دلیل است که ما سرگرم ایجاد یک گارد ملی هستیم بعداً ارتش و پلیس را تجدید سازمان خواهیم کرد.

مهدی بازرگان، نخست وزیر

چریک‌های دست چپی فدایی تا چه حد اهمیت دارند؟

در حال حاضر ما نمی‌دانیم فداییان چه کسانی هستند، افکار و یا برنامه‌های آنان چیست. به نظر می‌رسد سایرین که تماس‌هایی با فداییان داشته‌اند خودشان را فدایی می‌دانند و تحت لوای نام آن‌ها موضع می ‌گیرند.

آیا فداییان اجازه خواهند داشت در دولت جدید نقشی را بر عهده بگیرند؟

اگر چنان‌چه حزبی تشکیل دهند که مشی آن روشن باشد، ما هیچ‌گونه مخالفتی با آن‌ها نخواهیم داشت. آن‌ها می‌توانند انتقاد کنند و در انتخابات شرکت جویند. آن‌ها می‌توانند نماینده مخالفان به پارلمان بفرستند. ولی چنان‌چه آن‌ها بخواهند نظم و امنیت را بر هم بزنند آن‌ها را متوقف خواهیم کرد.

آیا حزب کمونیست توده بار دیگر اجازه فعالیت خواهد داشت؟

حزب توده به موجب قوانین موجود غیرقانونی است و ما باید از این قوانین اطاعت کنیم.

آیا شما از اعدام چهار ژنرال توسط دادگاه اسلامی که اوایل هفته جاری صورت گرفت آگاهی داشتید؟

در اصل من با این اعدام‌ها مخالفتی نداشتم و ما آن‌ها را تائید کردیم، مردم خوشحال شدند. اثر مثبتی روی آن‌ها داشته است. به عنوان یک شهروند معمولی از انجام این کار خوشحالم، ولی به عنوان رئیس دولت این اقدام از طرف افراد مافوق من انجام گرفت.

بنابراین آیا این اعدام‌ها به همین ترتیب ادامه نخواهد یافت؟

نه، به این ترتیب ادامه نخواهد یافت.

جدول زمانی شما برای تأسیس دولت جدید چیست؟

استانداران و سازمان پلیس قبل از رفراندوم باید سازمان یابند رفراندوم در کمتر از دو ماه انجام خواهد گرفت. پس از رفراندوم، نوبت انتخاب مجلس موسسان است که قانون اساسی جدید را تصویب خواهد کرد و پس از آن انتخاب پارلمان و انتصاب دولت جدید صورت خواهد گرفت. در این مرحله من به کارم ادامه می‌دهم مشروط بر این‌که پیش از آن برکنار نشوم.

رفراندومی که در نظر دارید آیا مردم اجازه خواهند داشت نوع حکومت را انتخاب کنند؟

سوال برای انتخاب کنندگان این خواهد بود که آیا به جای نظام پادشاهی خواستار جمهوری دموکراتیک اسلامی هستید، بله یا نه؟

چه زمانی تولید نفت از سر گرفته خواهد شد و میزان آن چقدر خواهد بود؟

در اصل تولید نفت از امروز از سر گرفته خواهد شد. ما تمام قراردادهای پیشین را با علل دیگر مورد مطالعه قرار خواهیم داد و امیدواریم که هرچه زودتر با تمام قسمت‌های جهان معاملات نفتی خود را از سر گیریم.

از آنجا که شرکت ملی نفت ایران به حال عادی بازنگشته است و مدیران آن هنوز منصوب نشده‌اند تمام این اقدامات پس از عادی شدن وضع شرکت نفت صورت خواهد گرفت.

از راست: دكتر غلام‌عباس توسلی، دكتر علی شريعتمداری و دكتر مهدی محقق

محاکمه سران رژیم سابق علنی خواهد بود

به نوشته روزنامه اطلاعات، یک مقام کمیته انقلاب دیروز به خبرنگار ما گفت، دادگاه‌های انقلاب که برای رسیدگی به جنایات رژیم سابق تشکیل خواهد شد، علنی خواهد بود و ورود خبرنگاران و خانواده شهدا به دادگاه آزاد است.

این مقام افزود: دادگاه‌های انقلاب در محل وسیع‌تری تشکیل می‌شود و مشروح محاکمه در مطبوعات و تلویزیون منعکس خواهد شد. در مورد اعدام ژنرال‌های قبلی گفته شد:

چنانچه این عده در دادگاه‌های علنی محاکمه می‌شدند، خشم مردم آن‌قدر نسبت به آنان برافروخته بود که امکان سیر طبیعی محاکمه آن‌ها نبود و مردم قبل از آن‌که آن‌ها در برابر قاضی قرار بگیرند، ممکن بود آن‌ها را بکشند.

زیرا مردم آن‌قدر خشمگین بودند که بعد از معدوم کردن ژنرال‌ها، به پزشکی قانونی حمله بردند تا جنازه آن‌ها را قطعه قطعه کنند که با تلاش مأموران انتظامی و کارکنان پزشکی قانونی، از کار آنان جلوگیری شد.

کابینه بازرگان

کابینه بازرگان تکمیل شد

سرویس سیاسی اطلاعات گزارش داد با اعلام اسامی پنج تن دیگر از وزیران جدید از طرف مهندس مهدی بازرگان، پست‌های خالی کابینه پر خواهد شد.

وزرای جدید عبارتند از دکتر علی شریعتمداری، وزیر علوم و فرهنگ و هنر، دکتر غلامحسین شکوهی، وزیر آموزش و پرورش، ناصر میناچی وزیر اطلاعات، تبلیغات و خیرات، تیسمار سرلشگر مدنی، وزیر دفاع ملی، مهندس حسن اسلامی، وزیر پست و تلگراف و تلفن و مهندس اسدالله خان والی، رئیس کل هواپیمایی کشوری.

نکته جالب در مورد وزرای جدید و وزارتخانه‌ها ادغام بعضی از وزارتخانه‌ها و تغییر نام بعضی از آن‌هاست. وزارت فرهنگ و هنر در وزارت علوم و آموزش عالی ادغام شده است.

وزیر اطلاعات، ناصر میناچی مسئول اوقاف که به خیرات تغییر نام داده است نیز هست. همچنین نام وزارت اطلاعات و جهانگردی به وزارت اطلاعات، تبلیغات و خیرات تبدیل شده است.

وزارت جنگ سابق با نام وزارت دفاع ملی زیر نظر دریادار مدنی خواهد بود که از دو سال قبل به سبب مخالفت با رژیم مغضوب و برکنار بود و در تمام کابینه‌های احتمالی که به عنوان نخستین هیأت دولت انقلابی مطرح می‌شد از او به عنوان وزیر جنگ نام برده می‌شد. تیمسار مدنی از این پس مسئولیت مستقیم وزارت دفاع ملی را عهده‌دار خواهد بود، و ارتش را به طور کامل زیر نظر خواهد داشت.

اگرچه شایع است و گفته می‌شود که دولت ترکیبی از جبهه ملی و نهضت آزادی است، اما عباس امیرانتظام، معاون نخست وزیر در پاسخ به یکی از خبرنگاران به این موضوع پرداخت و گفت:

«پیش از این ممکن است وزرا از میان رهبران جبهه ملی و نهضت آزادی انتخاب شده باشند، ولی از این پس به گروه‌های دیگر نیز توجه می‌شود. گزینش وزرای جدید و وابستگی سیاسی آن‌ها نشان دهنده آن است که بازرگان سعی کرده به همه گروه‌ها توجه کند.»

مرتضی کتیرایی نیز در همین مورد به خبرنگار اطلاعات گفت: «وزرا بنا به شایستگی‌هاشان انتخاب می‌شوند و به‌هیچ‌وجه تصمیم بر این نبوده که از جبهه ملی یا نهضت آزادی باشند.»

مسعود رجوی

راهپیمایی و اعتراض به انتصابات ارتش

اعتراضات گسترده نسبت به شیوه رفتار دولت مهدی بازرگان در مورد ارتش با شدت ادامه یافت. گروه‌های مسلح، از جمله چریک‌های فدایی خلق، مجاهدین خلق و گروه‌های دیگر مارکسیست خواستار انحلال ارتش و افزایش اعدام‌ها شدند.

این گروه‌ها همراه با بسیاری گروه‌های ملایم‌تر به انتصابات بازرگان از ارتشی‌های قدیمی شدیداً اعتراض کردند. بسیاری از این گروه‌ها و افراد معتقدند ارتشیانی که در حکومت شاه به درجات نظامی بالا رسیده‌اند، غیرقابل اعتمادند و دولت باید سریعاً آن‌ها را خلع ید کند و از هر نوع موقعیت نظامی کنار بگذارد.

بنا به گزارش شماره هجدهم هفته‌نامه ایرانشهر که در تاریخ چهارم اسفند ۵۷ در لندن منتشر شد: «انتصابات چند تن از امرای قدیم رژیم به دست بازرگان در هفته گذشته موج عظیمی از خشم در بین مردم ایجاد کرد و بحث‌های بسیاری برانگیخت. مجموعه این اعتراضات را می‌توان در این جمله خلاصه کرد که از نامه دکتر معینی به بازرگان نوشته شده و در یکی از روزنامه‌ها آمده بود: امیران این مملکت علی‌رغم استثنائات از مجاری و غربال‌های متعددی عبور کرده‌اند که عنوان وفاداری به شاه سابق را داشته و روی دیگر این سکه خیانت به ایران و سرکوب نهضت‌های اصیل و رزمندگان واقعی بوده است.»

به گزارش هفته‌نامه ایرانشهر «روز جمعه گذشته ده‌ها نفر از دانشجویان و گروه‌های مختلف ارتش متشکل از نیروی هوایی، زمینی و دریایی در یک پیاده‌روی از دانشگاه صنعتی تا محل سکونت امام خمینی خواستار تشکیل ارتش انقلاب ملی شدند. پیاده‌روی این جمعیت ساعت ده و سی دقیقه صبح از دانشگاه صنعتی تهران شروع شد و تظاهرکنندگان ساعت دو و سی دقیقه بعد از ظهر پس از عبور از خیابان‌های آیزنهاور، ۲۴ اسفند، سی متری شاه، بهارستان و ژاله به خیابان ایران، محل سکونت امام خمینی رسیدند. آن‌ها پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن‌ها نوشته شده بود «تعقیب و برکناری فرماندهان مزدور اولین خواست ماست.»، «ارتش ایران تیمسار نمی‌خواهد»، «جلادان فاسد دیروز نمی‌توانند انقلابیون امروز باشند.»، «ما رادیو تلویزیون با سانسور نمی‌خواهیم.»، «توبه سران ارتش را باور نمی‌کنیم، همچنان که توبه شاه را باور نکردیم.» و «سانسور اندیشه ما مغایر آزادی است.»

پس از آن‌که جمعیت به خیابان ایران رسید، پاسداران انقلاب از ورود آن‌ها به خیابان ایران جلوگیری کردند، راهپیمایان روی زمین نشستند تا اجازه ورود به خیابان به آن‌ها داده شود.

هاشمی رفسنجانی در کنار آیت‌الله خمینی

حدود ساعت چهار بعد از ظهر یکی از روحانیون به نمایندگی از جانب امام خمینی اعلام کرد که راهپیمایان می‌توانند به خیابان وارد شوند. از بین راهپیمایان ۱۴ نفر نماینده انتخاب شدند تا با حضور امام مشکلات و نظریات خود را بگویند، اما بعد از ساعتی صدای حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی به گوش رسید که گفت:

«اظهارات شما به خدمت امام عرضه شد، همان‌طور که اطلاع دارید به علت کسالت و نقاهت دو سه روزی است که امام از پذیرش عام معذور است و نمی‌توانند در مجامع شرکت کنند...»

وی افزود: «شما می‌دانید که قرار شده است در حکومت اسلامی آینده آراء همه مردم به حساب آید و نوع حکومت را اکثریت قاطع مردم تعیین خواهند کرد. امام بارها فرموده‌اند که خانم‌ها و آقایان آزادند که نظریات خود را بگویند ولی دقت شود که اظهارات در مسیر خواست‌های دشمن واقع نشود و نیرنگ‌های ساواک و سیا دشمنان داخلی و خارجی را در نظر داشته باشید.»

وی افزود: «در مورد بعضی انتصابات صحبت‌هایی شده که صریحاً اعلام می‌کنم این انتصابات موقتی است و افراد لایق به زودی جای خودشان را اعلام می‌کنند. همان‌طوری که از پلاکاردهای شما برمی‌آید، شما رهبری امام را پذیرفته‌اید و این اگر صادقانه باشد یعنی همکاری با دولت مبعوث امام. البته انتقاد آزاد است، ولی به شرطی که ایجاد اختلال و تحریک نکند و مانع برقراری نظم نشود.»

در میان گروه‌های سیاسی، مجاهدین خلق بیشترین تأکید را بر انحلال ارتش داشتند، مسعود رجوی گفت: «ارتش باید منحل و تجدید سازمان شود.»

از راست: سید احمد خمینی، یاسر عرفات، ابراهیم یزدی

یزدی: بانک بدون ربح تشکیل می‌شود

دکتر ابراهیم یزدی، معاون نخست وزیر در امور انقلاب که به همراه یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین وارد اهواز شده است، در مصاحبه‌ای با خبرنگار اطلاعات در این شهر گفت:

«در شرایط کنونی که کشور ما به صورت یک مملکت ورشکسته درآمده و به طور وحشتناکی با کسری بودجه مواجه هستیم، صادرات نفت را باید هرچه زودتر آغاز کرد.»

دکتر یزدی گفت: «در حکومت اسلامی سیستم بانکی به صورت فعلی نخواهد بود و تغییر بنیادی خواهیم نمود. بانک بدون ربح، تشکیل خواهد شد که در سیستم بانکی دنیا یک انقلاب به وجود خواهیم آورد.»