رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۲ بهمن ۱۳۸۸
۳۰ سال پیش در چنین روزی

جبهه ملی: تف بر چهره خودفروخته بختیار

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

سه شنبه نوزدهم دی ماه ۱۳۵۷ برابر نهم ژانویه ۱۹۷۹ میلادی

دکتر سنجابی: حکومت ایران باید اسلامی باشد

دکتر سنجابی در مصاحبه‌ای که امروز در جراید تهران چاپ شد، جریان دیدار خود با آیت‌الله خمینی را توضیح داد. دکتر کریم سنجابی دبیر کل جبهه ملی ایران گفت:

«من ابتدا به عنوان یک مسلمان و یک ایرانی حضور حضرت آیت‌الله خمینی که امروز تمام حرکات ایران زیر نظر ایشان قرار دارد، رسیدم و گفتم همان‌طور که هر فرد مسلمان روزی چند بار خدا را به شهادت می‌گیرد.

من خدا را به شهادت می‌گیرم که با هیچ سیاست خارجی به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم ارتباط ندارم و در هیچ جمعیت سری یا غیر‌سری ارتباط ندارم و با مقامات دولتی و با دربار ایران گفت و گو و مذاکره نکردم. برای این به این‌جا آمده‌ام تا آن‌چه را تشخیص می‌دهم بیان کنم و موضع جبهه ملی را برای شما تشریح کنم.»


من این طرح سه ماده را به خط خودم نوشتم و خدمت‌شان فرستادم. ایشان به خط خودشان، واژه استقلال را به آن اضافه کردند. آن‌وقت امضا کردم و فردای آن روز فرستادم خدمتشان و گفتم این نوشته به عنوان سند خدمت شما بماند تا دستور‌العمل ما باشد.

گفتند این سه ماده را اعلام کنید. من به حیاط بیرونی آمدم و در یک جمع صد نفری که آنجا حضور داشتند برای اولین بار این متن قرائت شد و با صدای تکبیر حضار بدرقه شد. ما در این اعلامیه گفتیم:

یک) سلطنت کنونی ایران با نقض مداوم قانون اساسی و اعمال ظلم و ستم و ترویج فساد و تسلیم در برابر سیاست های بیگانه فاقد پایگاه قانونی و شرعی است.

دو) جنبش ملی اسلامی ایران نمی‌تواند با وجود بقاء نظام سلطنتی غیر‌قانونی با هیچ ترکیب حکومتی موافقت نماید.

سه) نظام حکومت ملی ایران باید بر اساس موازین اسلام و دموکراسی و استقلال به وسیله مراجعه به آرای عمومی تعیین گردد.


دکتر سنجابی

سنجابی در بخش دیگری از سخنان خود در‌باره دولت بختیار گفت: «در مقابل این حرکت انقلابی پادشاه مستبد و حامیان بین‌المللی او اکنون دست به توطئه تازه‌ای زده و تصور نموده‌اند با استفاده از محکوم‌ترین وسایل تبلیغاتی و از طریق عناصر سازشکار با تغییر کابینه و ظاهرسازی‌های دیگر می توانند جنبش مردم میهن ما را منحرف سازند.»

وی افزود: «ادامه نظام سلطنت استبدادی و غیر‌قانونی به هیچ‌وجه مورد قبول مردم ایران نیست و مادام که این وضعیت ادامه پیدا کند، هیچ راه‌حلی برای خروج از بحران کنونی کشور متصور نمی‌باشد.»

از سنجابی سوال شد اگر بعد از خروج شاه، دولت حاضر دست به همه‌پرسی یا انتخابات آزاد بزند، مورد موافقت شما خواهد بود یا نه؟ سنجابی گفت: «به هیچ وجه این دولت را برای انجام چنین انتخاباتی صالح نمی‌بینم.»

‌وی در جای دیگری از سخنان خود گفت: «فرم ظاهری حکومت، مورد نظر نیست، آن‌چه مهم است، محتوای یک حکومت ملی است. چه بسا جمهوری‌ها هست که از سلطنت استبدادی مستبدتر است و چه بسا سلطنت‌هایی که بهتر از جمهوری است. بنا‌بر‌این آن‌چه را که طالبش هستیم، حاکمیت ملی و یک حکومت مردمی واقعی است.»

در همین روز بخش‌هایی ازمصاحبه دکتر سنجابی با تلویزیون فرانسه نیز در جراید کشور درج شد. رهبر جبهه ملی در این مصاحبه گفته است:

«پیوند بین جبهه ملی و روحانیون مخالف رژیم راه حل مناسبی برای ملت ایران است و هیچگونه خطری در بر ندارد.» وی افزود: «نود و هشت درسد ملت ایران مسلمانند و الزامن حکومت آن نیز باید اسلامی باشد و خیال می کنم در این مورد بین آنچه که من می گویم و آنچه که امام خمینی اظهار می دارند اختلاف زیادی وجود نداشته باشد.»

جبهه ملی: تف بر چهره خودفروخته بختیار

خبرنامه جبهه ملی ایران در شماره های ۵۹ هفدهم دی ماه و ۶۰ هجدهم دی ماه که امروز در سطح شهر پخش می‌گردید، مقالات اساسی خود را به حملات سنگین به یار سابق خود اختصاص داد و با شعارهایی چون «ننگ بر سازشکار خودفروخته»، «ملت ایران خواهان تغییرات بنیادی است، نه جابجایی مهره ها»، درمقالاتی ‌زیر عنوان «دکتر بختیار، از آن طرف راه نیست» و «خیانت منطق نمی پذیرد»، عمل بختیار را به صحنه جنگ جمل و رو در رو قرار گرفتن طلحه و زبیر با امیر المومنین علی تشبیه کرده و نوشت:

«آقای دکتر بختیار، موضع سیاسی شما جایی است شبیه و نظیر شریف امامی و ازهاری و هویدا و دیگران و اجرای تشریفات صدارت شما همان است که در باره سایر نخست وزیران تحقق یافته است... توفیق دکتر بختیار، امری محال و ممتنع است.»

در مقاله جبهه ملی نوشته شد:

«هر کس از راه پاک و روشن نهضت منحرف شود، به ملت خیانت کرده است و خیانت استدلال نمی‌پذیرد. سازشکاران همیشه برای سازش خود بهانه‌هایی دارند، بهانه‌هایی که عاشقان استقلال و آزادی بر آن‌ها تف می‌اندازند (و نیز) بر چهره سازشکاران بهانه‌تراش.... دیوارهای خیابان‌های وطن، پوشیده از قضاوت است. قضاوت خونخواهان و مرثیه‌سازان، قضاوت بازماندگان شهیدان و رای‌دهندگان راستین...

بختیارها باید به خیابان‌های شهر بیایند تا طعم تلخ نفرت را بچشند... این انقلاب بزرگ ملت ایران چیزی نیست که به بازی گرفته شود... این انقلاب فقط و فقط سرنگونی نظام سلطنت استبدادی را می‌خواهد و این دقیقاً همان چیزی است که رهبر پایدار و ثابت قدم ملت آیت‌الله العظمی خمینی بارها گفته است، آشکارا گفته است، سازشکار نمی‌خواهد، مقام طلب بزدل ریاکار نمی‌خواهد. این انقلاب تنها انهدام کامل نظام استبدادی زیر سلطه را می‌طلبد و بس.»


مهندس بازرگان



بازرگان: خدا خواست که کارتر خواستار آزادی سیاسی شد و مردم انقلاب کردند

مهندس بازرگان رییس هیئت اعزامی امام خمینی به تاسیسات نفت‌ روز گذشته در اجتماعی از مردم شهر شیراز که به مناسبت عزای عمومی و به دعوت آیت‌الله دستغیب در مسجد جامع و صحن شاهچراغ گرد آمده بودند سخنرانی کرد.

وی در این سخنرانی گفت که رژیم در تمام مدت حکومت خود، فقط یک کار انجام داده و آن فشار و ظلم به مردم است.

وی گفت: «در گذشته هم فعالیت‌هایی علیه رژیم صورت گرفته است، ولی در بیرون هیچ روزنه امیدی مشهود نبود. از آن‌جا که خداوند یار ماست اشتباهی رخ داد و آن هم از ناحیه خارج که کارتر باشد و آن هم مساله حقوق بشر و آزادی سیاسی بود که که در ایران پیاده شود و آزادی مختصری به مردم دادند و مردم هم از این آزادی استفاده کرده و به پا خاستند تا با یاری خداوند به این‌جا رسیدیم. حال آمریکا فکر این را کرده بود یا نه نمی‌دانم.

در این نهضت به یک چیز احتیاج داشتیم و آن اتحاد روحانیت بود و این اتحاد حدود یک سال پیش، از مقاله‌ای سرچشمه گرفت که دستگاه منفور آن را جهت چاپ به روزنامه‌ها تحمیل کرد.‌ البته روحانیت تشیع هرگز و هیچ‌گاه با دولت‌ها رابطه خوبی نداشته و از دستگاه حکومت به عنوان دستگاه ظلم و فساد یاد می‌کرد، ولی تا پیش از انتشار آن مقاله تحمیلی، یک حلت کناره‌گیری در روحانیت دیده می‌شد. حال انقلابی به وجود آمده که در نوع خود بی‌نظیر است.»

هیئت اعزامی امام خمینی به ریاست بازرگان، دو روز پیش پس از ورود به شیراز در میان استقبال مردمی مستقیماً به منزل آیت‌الله دستغیب رفته و همراه با روحانیون، در ساعت چهار و نیم عصر به پالایشگاه رفته، مورد استقبال گرم کارکنان اعتصابی و گروه کثیری از مردم قرار گرفته بودند.

مهندس بازرگان در یک سخنرانی در جمع حاضرین گفته بود که شاهرگ حیاتی دولت در دست کارگران صنعت نفت است. در ساعت شش بعد‌از‌ظهر پریشب ‌نیز بیش از سی هزار تن از مردم که به دعوت آیت‌الله دستغیب در صحن شاهچراغ گرد هم آمده بودند تا به سخنرانی اعضای هیئت گوش فرا دهند. حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی از اعضای هیئت در این اجتماع به سخنرانی درباره حکومت اسلامی و تفاوت‌هایش با دولت فعلی پرداخت.


ژنرال هایزر و براون/ منبع: اسناد انقلاب اسلامی

هایزر، نخستین گزارشات خود را به آمریکا فرستاد

ژنرال هایزر، معاون فرماندهی کل ناتو، امروز در گزارشی به آمریکا نوشت که ارتش ایران برای دست زدن به کودتا آمادگی ندارد. به نظر هایزر بهتر است بین نظامیان و رهبران مذهبی رابطه بر قرار شود.

وی هم‌چنین نوشت، برای اولین بار در مدت طولانی ارتباطات وی با نظامیان ایرانی فرماندهان ارتش متحد به نظر می‌رسند. هایزر در گزارش پیشین خود نوشته بود که نگرانی عمده در ارتش ایران این است که فرماندهان ارشد هم همراه شاه یا به دنبال شاه کشور را ترک کنند و ارتش با از دست دادن کادر اصلی خود از هم بپاشد.

ژنرال هایزر در تاریخ چهارم ژانویه به ایران آمد. هایزر ماموریت دارد که موجبات پیوستگی نیروهای مسلح و انتقال وفاداری و اطاعت آن‌ها را از شاه به حکومت بختیار فراهم سازد.

وی می‌بایست فرماندهان نظامی ایران را از ادامه پشتیبانی تدارکاتی آمریکا مطمئن سازد و از آن‌ها بخواهد که وحدت و هماهنگی خود را در مراحل حساس عزیمت شاه از ایران و استقرار حکومت بختیار حفظ نمایند. به عبارتی دیگر ضمن حفظ انسجام ارتش مانع کودتای آنان شود.

هایزر به قره‌باغی و دیگر فرماندهان ارتش ایران گفته است: «من از طرف پرزیدنت کارتر مامورم به شما بگویم و اطمینان بدهم که آمریکا از ارتش ایران پشتیبانی می‌کند و انتظار دارد که ارتش هم از دولت بختیار پشتیبانی کند.»

وی با پیش کشیدن موضوع مسافرت شاه به فرماندهان نظامی گفته است: «نه تنها دولت آمریکا، بلکه دولت‌های اروپایی هم دیگر از شاه پشتیبانی نمی‌کنند و مصلحت این است که شاه به مسافرت برود.» با این همه اکثر فرماندهان ارتش با خروج شاه از کشور مخالفند.

در پی سفر هایزر به ایران ژنرال الکساندر هیگ فرمانده نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی در اعتراض به این ماموریت از سمت خود استعفا کرد. وی بر این باور است که در مقابله با بحران ایران بیش از اندازه ملایمت نشان داده شده است. شاه در جریان ورود ژنرال هایزر قرار داده نشده بود و از طریق دیگران متوجه حضور وی در کشور گردید.

شاه، نه خبیث نه احمق

مارتین ولاکات، در مقاله‌اش در گاردین در تاریخ نهم ژانویه ۱۹۷۹ نوشت: «خبرنگاری اخیراً از شاه پرسیده بود، بزرگ‌ترین خطایش چه بود. شاه با صدایی غمگین جواب داده بود: "‌به دنیا آمدنم". شاه نه آدم خبیثی بود- اگرچه مسوول بسیاری خباثت‌ها بوده- و نه آدم احمقی، گرچه بی‌عقلی زیاد کرده.»

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

مدت زمان زیادی طول نکشید که مسلمانی جبهه ملی تبدیل به ارتداد شد و آقای سنجابی آواره کوه و بیابان ، و سرانجام مقیم چیکو در شمال کالیفرنیا.

از تاریخ باید درس عبرت گرفت.

-- حسن ، Jan 9, 2009 در ساعت 08:14 PM

باید کسی از اقای سنجابی میپرسید شما که اخلاص باطنی خود را نسبت به انگلیس هم بیان میفرمودید.
متشکرم

-- msoud ، Jan 10, 2009 در ساعت 08:14 PM

چطور همه يكشبه مسلمان و خواستار حكومت اسلامي مي شوند..

-- SS ، Jan 10, 2009 در ساعت 08:14 PM

کاش اشاره ی هم به ملاقات بهشتی و هایزر می شد.

-- shl ، Jan 11, 2009 در ساعت 08:14 PM

ای عجبا به این شخصیت شخیص و محکم آقای سنجابی. به به!! به به!!

-- محسن ، Jan 11, 2009 در ساعت 08:14 PM

در شرايطي بختيار دولت راتحويل گرفت كه فقط حفظ نظام كه مصلحت ملت و كشور بود هدف بود و بختيار بسيار هوشمندانه عمل نمود و اگر ارتش خيانت نمي كرد ما به اين روز گرفتار نمي شديم .

-- شهاب.خمين ، Feb 1, 2009 در ساعت 08:14 PM

بالاخره سلطنت طلبان و بختیاریست ها فرصتی یافتند که زهر خویش را به جبهه ملی و آقای سنجابی بریزند و خود را کمافی السابق بیگناه جلوه دهند. اما سئوال اینجاست که چرا این حضرات . بعد از سی سال فهمیدند . خود پاکند و فقط دیگران ناپاک. حضرات ! در آشی که درست شد همه ما سهیم بودیم.خود را کنار نکشید. که از اشتباهایتان کم نمی شود.


-- محسن جلائی. اتریش ، Feb 3, 2009 در ساعت 08:14 PM