رادیو زمانه > خارج از سیاست > سی سال پیش در چنین روزی > شاپور بختیار تشکیل دولت را پذیرفت | ||
شاپور بختیار تشکیل دولت را پذیرفتسعید بشیرتاش، ابراهیم نبویشاپور بختیار تشکیل دولت را پذیرفت محمدرضا پهلوی از شاپور بختیار درخواست کرد با تشکیل دولت، نخست وزیری وی را بپذیرد. بختیار شرایطی را برای پذیرش نخست وزیری اعلام کرد که این شرایط توسط شاه پذیرفته شد. بختیار گفته است با مرور کلیه قطعنامههای راهپیماییها و اطلاعیههای تظاهرکنندگانی که در طول سال گذشته به اعتراض علیه حکومت پرداختند، خواستههای مردم را فهرست کرده و به عنوان شرایط پذیرش نخست وزیری مطرح کرده است. محمدرضا پهلوی در مورد اولین ملاقات خود با بختیار که از طریق جمشید آموزگار صورت گرفت، نوشت: «من بختیار را در یک شب در خارج از وقت معمول ملاقاتهای رسمی، در کاخ نیاوران به حضور پذیرفتم. تا آنجا که به خاطر دارم سپهبد ناصر مقدم، رییس ساواک شخصاً او را با خود به کاخ آورده بود. ما مدت زیادی با او صحبت کردیم.» وی در ادامه نوشته است: «بختیار با حرارت از وفاداری خود به مقام سلطنت سخن گفت و افزود که میخواهد با رعایت اصول قانون اساسی، تحت نظر یک شورای سلطنتی که من قبل از خروج از کشور تعیین میکنم کار کند. بختیار همچنین میخواست که قبل از خروج من از کشور از هر دو مجلس رأی اعتماد بگیرد، که من این تقاضاها را معقول تشخیص دادم و پذیرفتم.» شاپور بختیار یکی از رهبران اصلی جبهه ملی ایران بود که همواره نقش مهمی در رهبری این جنبش ایفا کرد.
آیتالله خمینی با دولت بختیار مخالفت کرد آیتالله خمینی در مصاحبه با رادیو و تلویزیون آلمان در جواب این سوال که اگر دولتی به ریاست بختیار روی کار آید و شاه موقتاً کنارهگیری کند و به خارج برود، آیا شما آن را حمایت می کنید؟ گفت: «هیچ دولتی را با بودن رژیم سلطنتی قبول نخواهم کرد. هدف تشکیل جمهوری اسلامی است و برای من از روز روشنتر است که با وضع فعلی در آیندهای نزدیک به آن خواهیم رسید. به نظر میرسد به همین نحو مبارزات برای سرنگون کردن شاه از تختش کافی خواهد بود.» وی همچنین درباره حکومت آینده ایران گفتند: «ما یک جمهوری اسلامی تشکیل میدهیم که خود حکومت و تعیین حکومت به آرای ملت متکی است.» آیتالله خمینی قبل از دولت بختیار با کریم سنجابی در پاریس گفت و گو کرده و سنجابی و جبهه ملی حمایت خود را از سرنگونی شاه و تشکیل جمهوری اسلامی اعلام کرده بودند. همچنین شاپور بختیار یک سال قبل، طی نامهای همراهی خود با آیتالله خمینی را اعلام کرده و از وی خواسته بود «هر طور صلاح بداند» او را هدایت و حمایت کند. در نامه هفتم شهریور ۱۳۵۶ شاهپور بختیار چنین آمده است: «حضرت آیتالله عظمی خمینی دامه برکاته بختیار در ادامه نامه نوشته است: «در این ایام که برای چند روز اقامت در فرانسه بودم، با دوستان و همفکران خود تبادل نظر کردم ـ و اکنون به وسیله دوست مبارز خود آقای ابوالحسن بنیصدر این عریضه را به حضور آن حضرت تقدیم میدارد. عطف نظر به گذشته و سوابق امضاکنندگان نامه مذکور خواستم استدعا نمایم که به منظور وسعت بخشیدن به مبارزات و ایجاد یگانگی بیشتر بین افراد ملت مسلمان در صورتی که مقتضی بدانند به هر نوع که صلاح باشد، ما را در این راه خیر هدایت و حمایت فرمایند. با سلام و تحیت، ارادتمند، شاپور بختیار»
«عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز» آیتالله خمینی به مناسبت سالگرد نوزدهم دی قم و چهلم کشتار مشهد در صحن حرم امام رضا و کشتگان سایر شهرستانها، روز نهم دی مطابق با ۲۹ محرم را عزای عمومی اعلام کرد. واقعه نوزدهم دی سال ۵۶ در شهر قم مصادف با بیست و نهم محرم است. سکرات موت سلطنت در تشییع جنازه نجاتاللهی مراسم تشییع جنازه کامران نجاتاللهی، استاد دانشگاه با حضور آیتالله طالقانی، دکتر شیبانی، دکتر سنجابی، داریوش فروهر و حجتالاسلام مهدی کروبی برگزار شد. نجاتاللهی یک روز قبل در جریان اشغال وزارت علوم توسط استادان دانشگاه و تحصن در محل آن وزارتخانه کشته شد. برخی مخالفان مرگ وی را عمدی اعلام کردند، اما دولت نظامی، مرگ نجاتاللهی را تصادفی دانست. در این تشییع جنازه بین مردم و نیروهای انتظامی زد و خورد صورت گرفت و عدهای کشته و زخمی شدند. پرویز راجی، سفیر شاه در لندن در یادداشتهای خود نوشت: «در حدود شصت تن از استادان اعتصابی دانشگاه را سربازان همچون گله در کامیون ریخته، بردهاند. خبرهای ساعت ساعت سه گزارش از بزرگترین راهبندان جهان در تهران داد و صحنه را هرج و مرج کامل توصیف کرد. در فرودگاه تهران نیز هیاهو و اغتشاش حکمفرماست. سرشب، فیلمهای خبری بلوای تهران را که مینگریستم، پیش خود اندیشیدم اینها جز سکرات موت سلطنت نیست.»
حمایت محتاطانه نهضت آزادی از صدیقی براساس اسناد و مدارک منتشره پس از اشغال سفارت آمریکا، دکتر ناصر میناچی، از اعضای نهضت آزادی، طی ملاقات با استمپل، مأمور سفارت آمریکا در تهران که امروز صورت گرفت، اعلام کرد که مهندس بازرگان و جمعیت نهضت آزادی و کمیته دفاع از حقوق بشر به طور محتاطانهای از کوشش غلامحسین صدیقی برای تشکیل دولت حمایت میکنند. این اظهار نظر پس از آن صورت گرفت که نهضت آزادی، همراه با هفت تشکل ملی مذهبی دیگر در اطلاعیه مشترکی بر استعفای شاه، غیرقانونی بودن ازهاری، دعوت از ارتش برای قرار گرفتن در کنار مردم و دعوت از دولتهای جهان برای همراهی با انقلاب ایران، تأکید کردند. کشتار در حضور دو هزار خبرنگار منابع خبری گفتند شهر قزوین شاهد یکی از فجیعترین حملات نظامیان به مردم بود. این دومین روزی است که مردم این شهر مورد حمله نظامیان قرار میگیرند. در این هجوم، ۱۴ تن کشته و دهها نفر مجروح شدند. هفتهنامه ایرانشهر تعداد کشتهها را چند صد تن اعلام کرد. این نوع اعلام آمار توسط این نشریه و اکثر نشریات مخالفان به خصوص در خارج از کشور به یک روال عادی تبدیل شده است. همچنین گفته شده است مردم این شهر به علت کمبود وسایل بهداشتی مورد تهدید قرار دارند. در شهرهای شیراز، شاهرود، شاهی، بابل و نهاوند، میان مردم و نیروهای نظامی و انتظامی درگیری رخ داد و در برخی موارد نیروهای نظامی به شلیک مستقیم به سوی تظاهرکنندگان پرداختند. در خوزستان نیز اعلام شد که دولت، کارگران اعتصابی شرکت نفت را تهدید به محاکمه نظامی کرد. در تهران نیز درگیری میان مأموران نظامی و تظاهرکنندگان پراکنده ادامه داشت، همه این اتفاقات در زمانی رخ داد که گفته میشود، امروز در تهران و سایر شهرهای ایران بیش از دو هزار خبرنگار و عکاس خارجی حضور دارند. |
نظرهای خوانندگان
یاد این مرد گرامی باد که آینده را می دید و آنچه را که امروز بر ما می رود برایمان تعریف می کرد و ما غرق در حماقت خود بودیم حرفهای او را به مسخره می گرفتیم. یادم نمی رود که می فرمود روزی بشود که همه فانوس بدست دنبال آزادی بگردند و نیابند. دقیقا به همان حیرانی رسیده ایم و حالا می فهمیم که چه شهد ناگواری نوشیدیم
-- داریوش ، Dec 29, 2008 در ساعت 06:30 PMشاپور بختیار مظهر مقاومت در برابر استبداد از هر نوع آن میباشد راه او را برویم که اساس بدست آوردن حقوق اساسی ملت ایران است.
-- آفاق ، Jan 13, 2009 در ساعت 06:30 PMبختیار یک ایرانی اصیل و با شعور بود ایکاش کشته نمیشد ...!!
-- شاهپور.خ ، Jan 17, 2009 در ساعت 06:30 PM